Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

[p. 105]

49.
Rijck God hoe mach dit wesen
(Dat ick soe truerich bin)⁵
(Ps. CXLVIII)

1.
Rijck God, hoe mach dat we - - sen
dat ick dus droe - vich ben?
Ick hadde een ut - ge - le - - sen
so vast in mij - nen sin;
Ic en can haer niet ver - ghe - ten
hoe seere dat icx mi pijn.
Wat wil ic mi ver - me - ten?
Druck moet mijn ey - ghen zijn.

2.
Schoon lief, ick sou u vraghen
Woudijt in duechden verstaen,
Sal ic noch langer jagen
Eer ic u sal connen ghevaen?
Ic hebbe u utvercoren
Al in dat herte mijn.
Segt mi, salt zijn verloren?

Druck moet mijn eygen zijn.

3.
‘Gheselle, wel lieve gheselle,
Segt mi tot deser tijt
Hoe dorst ghi mi vertellen
Dat ghi in drucke zijt?
Al hebdy mi utvercoren
Wat weet ick uwen gront?
Mach u wat goets gebueren

Weest huesch in uwen mont.’

[p. 106]

 

4.

 

Schoon lief conste ic vercrigen

 

Van u een troostelijc woort

 

Mijn kniekens sou ic buygen

 

Voor u, alst wel behoort;

 

Seer stille soude ict draghen

 

Al in dat herte mijn.

 

Wat baet dat ic veel claghe?

 

Druck moet mijn eygen zijn.

 

 

 

5.

 

‘Geselle, ghi zijt seer schoone van woorden!

 

Bedroch is u gheleert;

 

Gelijc den wint van noorden

 

Sidy van mi ghekeert.

 

Men mach u niet betrouwen,

 

Dat segghe ic u goet ront.

 

Begheerdy wil van vrouwen

 

Sijt huesch in uwen mond.’

 

 

 

6.

 

Schoon lief, wilt goelijc wesen,

 

Antwoort mi niet te fel.

 

Ic heb dicwils hooren lesen

 

Dat twee liefkens namaels maken spel.

 

Ic hope den tijt sal keeren,

 

Al schiet ghi u fenijn,

 

Nochtans wil ic u eeren

 

Al soude druc myn eygen zijn.

 

 

 

7.

 

‘Geselle, ghi sout u scamen

 

Dat ghi mi dus dic vermaent!

 

Ghi gaet al door die bramen,

 

Den wech is onghebaent

 

Die ghi beghint te treden.

 

Och wiste ick uwen gront!

 

Ick waer noch badt tevreden

 

Waerdi huesch in uwen mond.’

 

 

 

8.

 

Schoon lief, laet us gedincken

 

So menigen swaren sucht

 

Die ic u plach te schincken

 

(Ende al ut goeder duecht)

 

Ter straten ende ter kercken

 

Als ic sach u blide aenschijn;

 

Hebdij's niet willen mercken

 

So moet druc myn eygen zijn.

[p. 107]

 

9.

 

‘Gheselle, u soete woorden

 

Die gaen int herte mijn;

 

Mer oft also ghebuerde

 

Dat water worde wijn

 

Ende ghi mijn minne cost crigen

 

Waer u dat niet een vont?

 

Soudy wel connen swijghen

 

Ende huesch zijn in uwen mont?’

 

 

 

10.

 

Och ja ic, reyn vrouwelijc wesen

 

Van u heb ict geleert;

 

So waer minen druc genesen

 

Wes ghi op mi begeert.

 

Och mocht mi dat volcomen

 

U lieflijc blijde aenschijn

 

En derf ic mi niet beromen

 

Druck moet mijn eygen zijn.

 

 

 

11.

 

‘Geselle, laet u niet verlangen,

 

Leeft voort op goeden troost,

 

Men leyt so menigen gevangen

 

Die namaels wert verlost.

 

Weest huesch tot alle tijden

 

En maect dat niemant condt;

 

Trou suldi aen mi vinden,

 

Sijt huesch in uwen mont’

 

 

 

12.

 

Ic dancke u Venus minne

 

Van uwer duechden groot!

 

God laet mi trou aen u vinden.

 

Helpt mi ut deser noot!

 

Vriendelijc aenschouwen

 

Doet mijnder herten pijn.

 

O reyn natuere van vrouwen

 

Laet vruecht mijn eygen zijn!

 

 

 

13.

 

‘Geselle, wilt vruechde bedrijven

 

Als nu tot deser tijt,

 

Ic wil u vreucht toescrijven.

 

Mijn herte hebdy verblijt.

 

Al met Vrou Venus strale

 

Hebdi mijn herte doorwont,

 

U eyghen ben ic altemale,

 

Weest huesch in uwen mont.’

[p. 108]

 

14.

 

Vrouwen eere mach ic wel scriven

 

Wes mach mi aen gaen

 

Een bloeme boven alle wijven

 

Die heeft mi troost ghedaen.

 

Myn trouwe is mi geloont,

 

Vaert wech, mijnder herten pijn!

 

Myn druc derf mi niet rouwen

 

Vruecht sal mijn eygen zijn.

 

 

 

15.

 

Ter eeren van alle vrouwen

 

So is dit liet ghemaect

 

Men loont so die met trouwen

 

Daerom ist dat wel betaelt.

 

Men mach wel eere bewisen

 

Schoon vrouwen op elc termijn

 

Cost ic troost van haer vercrigen

 

Druck soude vergheten zijn.

 

 

 

ANTWERPSCH LB. 1544, No. CXLI

 

Een oudt liedeken.

Hs. tweede helft XV eeuw Amsterdam Univ. Bibl. beschreven door Kalff Tijdschr. IX 161 v. - † Hs. d. XV eeuw Hoffmann, Horae Belgicae X 143. - 1537 Weimar Hs. nr. 22. - 1565*. Ecclesiasticus nr. 90. - 1589 Amst. Lb. bl. 137. Tweede helft XVI eeuw. Hs. te Brussel, Priebsch ZfdPh. XXXVIII 327. - 1602 P.v.d. Aelst 16 str. Weimarer Jb. II 346. - 1618 † Soetjen Gerrits nr 20.

Varianten van het Amsterdamsch Hs: -

str. 1 regel	2 soe truerich. 3 ic hebbe. 4 sy steet.
str. 2 regel	2 Ic bidde u, en stordich niet
str. 3 regel	1 Swighet stille, liever gheselle
regel	2 En makens ghen gheleyt
regel	4 Dat ghi dus trueren syt
	Ghy soe scoen van woorden
	Dat seggic u goet ront
	Ic waer wele bat tevreden
	Waerdi huesch in uwen mont.
str. 4 regel	1 Scoen lief moet ic dan swighen
	En spreken niet en wort
	6 U liefden int hertte myn
str. 5 regel	1 Geselle ontbreekt
	5 Ghy hebt bedroch int hertte
	7 Al lyt ghy daer omme smerte

[p. 109]

str. 6 regel	2 En antwoert niet soe fel
	4 Dat eenste namaels waert spel
	6 Alt spreyt ghy nu fenijn
str. 7 regel	3 Ghy meint myn hertte framen
	5 Die ghy meynt int te treden
	6 Dat segghic u goet ront
str. 8 regel	1 Scoen lief wilt doch ghedencken
	4 In also groter ducht
str. 9 regel	2 Gaen diep int hertte mijn
	6 Waer dat wal uwen vont
str. 10	Ja ic, myn vur vrouwen!
	Soe wat my daer af qvam,
	Waert druc oft liden oft tooren
	Het waer my algheniem,
	En oec die doot berooften
	Dat en waer mi al ghen ding,
	Waert wech druc, lijden en toren
	Vreugde sal myn eyghen syn!
str. 11	Die dat liedeken dichte
	Dat was een erbaer clerck;
	An heft hem ooc sorghen
	In alsoe lengher fert
	Daer hy uut wart ghedraghen
	Hoe qualyc dat niet hem stont,
	Hy sprac tot synen jonghen
	‘Sijt altijt huesch in uwen mont!’

Het lied bestaat uit 11 strophen. Ik vermeld alleen de varianten, die den inhoud werkelijk veranderen. Misschien zijn mijn lezingen niet overal juist, want het schrift is niet fraai en menige plaats in het hs. is door insecten en vuil beschadigd (zie hierover Kalff l.c.).