Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

[p. 21]

10.
Een ridder en een meysken ionc
Op een rivierken dat si (saten²⁰).
(Ps. XIV)

Een rid - der end' een meysken jonck
Op een ri - vier- ken dat si sa - ten,
Hoe stil - le dat dat wa - - - - - - ter stont
Als si van goeder min-nen spra-ken!

2.
‘Och segt mi, stout ridder goet,
Ick soude gaerne weten
Waerom dat dat water stille stoet
Als wi van goeder minnen spreken?’

3.
‘Dat dat water stille staet
Dat en gheeft mi gheen vreemde,
Ick hebbe so menighe jonghe maecht
Ghebrocht in groot allende.’

4.
‘Hebdy so menighe maecht
Ghebrocht in swaer allende,
Wacht u stout ruyter goet,
Dat u Grod niet en scheynde!’

5.
‘Ick weet noch een so hooghen berch,
Booven alle berghen is hi hooghe,
Die sal ick noch in dale brenghen,
Daer om ist dat ick pooghe.’

[p. 22]

 

6.

 

‘Suldy mijns vaders hooghen berch

 

Tot eenen dale brenghen,

 

Ick sage u liever, stout ridder goet,

 

Bi uwer keelen hanghen!

 

 

 

7.

 

Ick hadde noch veel liever

 

Dat u die sonne bescheene

 

Al ouder thol vau uwen voeten,

 

Den bast al om u kele!’

 

 

 

8.

 

Dat meysken was jonc ende daertoe dom,

 

Si en wist niet wat si seyde,

 

Doen si in haers liefs armen lach

 

Doen was den berch ter neder.

 

 

 

9.

 

‘Och segt mi, meysken jonck!

 

Is nu mijn kele gehanghen?

 

Nu is dijns vaders hooghen berch

 

In eenen dale ghevallen.’

 

 

 

10.

 

Och doen dat meysken ghewaer wert

 

Dat si een kindeken bleef draghen

 

Si ghinck al voor den ridder staen,

 

Si badt hem om ghenade.

 

 

 

11.

 

‘Ghenade stout ridder fijn!

 

Ghenade van mijnen lijve!

 

Ic was een goet maechdekijn,

 

Nu moet ic met uwen kinde blijven.’

 

 

 

12.

 

‘Wat ghenade soude ic u doen?

 

Ghi en zijt gheen keyserinne!

 

Ick mocht u mijnen schiltknecht gheven

 

Cost ic hem daer toe ghebringhen.’

 

 

 

13.

 

‘Uwen schiltknecht en wil ic niet,

 

Hi is mi veel te snode;

 

Al is mijnen hooghen berch ter neder,

 

Ic hope ghi sult hem noch wel hoghen.’

 

 

 

14.

 

Dat meysken hadde eenen broeder stout,

 

Hi was haer goet ende ghetrouwe,

 

Als hi haer dede wel int aenschijn

 

Hi beweest haer al metter trouwen.

[p. 23]

 

15.

 

Och doen die broeder gheware wert

 

Dat si een kindeken bleef draghen

 

Hi ghinc al voor den ridder staen,

 

Hi badt hem mede te grave.

 

 

 

16.

 

‘God groet u’ seyt hi ‘stout ridder vrij!

 

Stout ridder vrij van waerden!

 

Och die met uwen kinde was bevaen

 

Die leyt hier doot opter aerden.’

 

 

 

17.

 

‘Och is si doot, dat schoone wijf

 

Die overschoone die ick beminne?

 

So en sal ic nu noch nemmermeer

 

Mijn grauwe ros berijden.

 

 

 

18.

 

Haelt mijn spere ende ooc mijn schilde,

 

Mijn swaert al aen mijn side,

 

Ic wil gaen rijden selver daer,

 

Men vint der valscher boden so vele!’

 

 

 

19.

 

Och doen hi op der heyden quam

 

Hi hoorde die clocken clincken;

 

Hi hoorde wel aen der clocken clanck

 

Dat si inder aerden moeste sincken.

 

 

 

20.

 

Hi nam sinen bruynen schilt,

 

Hi worp hem op der aerden:

 

‘Ligget daer, ligget daer, goet bruyne schilt!

 

Van mi en suldi niet ghedraghen werden!’

 

 

 

21.

 

‘Heft op uwen bruynen schilt,

 

Hanghet hem onder u side,

 

Al waer u vader ende moeder doot

 

Den rouwe moet ghi lijden.’

 

 

 

22.

 

‘Al waer mijn vader ende moeder doot

 

Ende mijn broeders alle vijve

 

So en waer den rouwe niet also groot

 

Als hi is van desen schoonen wijve.’

 

 

 

23.

 

Doen hi op dat kerchof quam

 

Hi hoorde die papen singhen;

 

Hi hoorde wel aen der papen sanck

 

Dat si vigelie songhen.

[p. 24]

 

24.

 

Doen hi inder kercken tradt

 

Hi sach zijn liefken staen in bare

 

Ghedect met een baren cleede

 

Recht of si nu oock doot ware.

 

 

 

25.

 

Hi hief op dat baren cleet

 

Hi sach haer cleyn vingerken roeren,

 

Och doen so loech haer roode monde

 

Doen si den ridder voelde.

 

 

 

26.

 

‘Staet op, staet op, mijn soete lief!

 

Wel over schoone joncfrouwe!

 

Ic en sal u nu noch nemmermeer

 

Doen so groten ontrouwe.

 

 

 

27.

 

Wel op, wel op, mijn soute lief!

 

Mijn overschoone joncfrouwe!

 

Al waert mijn vader ende moeder leet

 

So sal ick u tot eenen wijve trouwen.

 

 

 

28.

 

Al waert mijn vader ende moeder leet

 

Ende mijn broeders alle vijve,

 

So sal ick u houden voor mijn bruyt

 

Ende trouwen u tot eenen wijve.’

 

 

 

ANTWERPSCH LB. 1544. No. XLV.

 

Een oudt liedeken.

Tekst ook in Amst. Lb. 1589 bl. 42 met de stemopgave: ‘Op enen Morgenstont om de mey so wast’ Dat zou zijn Ps. LXXXI ‘Sur le pont d'Avignon.’ *Melodie (naar Souterliedekens) Ecclesiasticus 1565 no. 79. Als stemopgave vindt men dit lied: 1569 † Veelderh. 120b; † Hofken d. geest. L. 1577 bl. XCIIII; 1627 † Amsterd. Pegasus bl. 40; 1703 werd ‘een meisje op een riviertje sat’ op het klokkenspel te Alkmaar gespeeld (Tijdschrift v. Noord-Holl. M. gesch. V 276).

Böhme Ad. Lb. bl. 156 wijst op het verwantschap van dit lied met ‘es spielt ein Graf mit einer Magd’; het is niet zeer nauw, even min als de betrekkingen van ons lied tot het Engelsche ‘Gay Gosshawk’, Child Popular Ballads II 355-67. In eerstgenoemd lied is het meisje werkelijk dood, in het tweede is er - zoo schijnt het - sprake van schijndood en begrafenis, dit is echter een list, die tusschen de verliefden uitgemaakt is. Kalff Letterkunde II 175 haalt een Fransch lied ‘la belle Isambourg’ aan en verklaart onze eerste strophe door te wijzen op het oudgermaansch geloof in de voorspellende kracht van het water, zelfs wat aangaat de keuze van den bruidegom, zie Pauls Grundriss I 1120.