Rebels en beminnelijk

(1978)–Belle van Zuylen– rechtenstatus


Aan Caroline de Sandoz Rollin, 3 april 1799 Worden koningen of sans-culotten de rijken en machtigen? Zullen de ondeugden van de een of van de ander op de gewone mensen drukken? Dat is waar de kwestie zich bijna toe beperkt en je zou haast kunnen zeggen dat het op hetzelfde neerkomt. Ik heb Frankrijk voor de Revolutie gezien: de heer de Breteuil, de Comte d'Artois, de heer de Calonne, de Polignac waren wat
[pagina 141]
de Directeuren zijn; hun creaturen en de dienaren van de vroegere regering, vanaf de opzichters tot de douanebeambten, vanaf de politieluitenant tot de spionnen, waren wat de Jakobijnen zijn, of beter, dat zijn de Jakobijnen: de dienaren van de vroegere regering zijn precies dezelfden als die van de nieuwe, en de magistratuur was niet beter, meer verlicht of minder omkoopbaar. De meest vastberaden Jakobijnen hebben ook van tijd tot rijd hun eerlijkheid. Ik heb redenen om aan te nemen dat de democratische vrijmctselaars de aristocratische vrijmetselaars sparen, dat ze diensten bewijzen aan hun uitgeweken broeders: in één woord, in mijn grootste medelijden met het tegenwoordige Frankrijk, heb ik het vroegere nog niet kunnen vergeten.