Rebels en beminnelijk

Brieven van Belle van Zuylen-madame de Charrière (1740-1805) aan Constant d'Hermenches, James Boswell, Benjamin Constant en anderen 1760-1805

Aan Benjamin Constant, mei 1794

Als ik naar het prachtige weer kijk, naar mijn twee mooie lindebomen of naar de sparren die hun kleine bruine mutsjes laten vallen en hun kleine met pril groen behaarde hoofdjes opsteken, zou ik willen dat je hier was en dit alles zag. Mej. l'Hardy heeft voor mij een mooie garnituur geborduurd voor een peignoir en een onderrok, het is heel mooi, maar ik zou het jammer vinden het te dragen zonder dat jij het zien kunt,

[p. 113]

al zou je alleen maar kijken om mij voor de gek te houden, Mej. Louise is heel gevoelig voor je vriendelijkheden en is erg op je gesteld. Dat is heel prettig en het zou, gezien haar gezond verstand, ook heel vleiend zijn als ze niet ook nog erg gesteld was op een veertigtal runderen op twee voeten van allerlei leeftijd sekse of stand. Muson heeft je niets te vertellen, zegt ze, omdat je haar voor de gek houdt. Een paar dagen geleden al droeg ze mij op je dit de zeggen.

Ik wens je geluk met je ijver voor de studie en het werk. Dat is heel goed voor jou, maar nauwelijks voor mij. Als je je min of meer thuis voelt in Br(unswijk), als het leven te M(auvillon) zich voor je wensen leent, zul je hier niet gauw terugkomen. Het geeft niet, laten we blij zijn met wat jou bevalt. Oude vrienden zijn dit aan hun jonge vrienden verplicht, terwijl het deze volkomen geoorloofd is van de diensten van de anderen gebruik te maken en alleen uit eigenbelang van hen te houden, want dat is dan nog een hele eer voor ze. Ik spreek in volle ernst.

Denk aan mijn raad. Geen zwakheden, geen lafheden, geen gehuichel; maar ook geen spot, geen humeurigheid of overdrijving. Lafheid kan tot onvoorzichtigheid leiden bij iemand die niet van nature en niet altijd bang is en zich boos maakt tegen de vrees die hij heeft gevoeld en tegen degenen die hem daartoe gebracht hebben; dan gaat hij veel verder dan vrijmoedigheid en moed, hij zegt dan wat hij niet denkt, en wat evenmin verstandig is te denken als te zeggen. Wees voor dit alles op je hoede, wat heel makkelijk is, omdat je alleen maar altijd moet zeggen wat je denkt. Ga niet prat op een bepaalde manier van denken, alleen maar voor de grap, uit vriendelijkheid of bravoure. Geef uiting aan je twijfel als je twijfelt, wees kortom alleen maar jezelf, en niemand anders dan jij en jij helemaal, zelfs met je aarzelingen, die niet alleen beminnelijk zijn, maar die, vind ik, bij het wezen horen van een man met jouw geest die pas 27 is. Jonge dieren kennen geen twijfel; de wijze ouderen twijfelen nog aan heel wat. Adieu.