Rebels en beminnelijk

Brieven van Belle van Zuylen-madame de Charrière (1740-1805) aan Constant d'Hermenches, James Boswell, Benjamin Constant en anderen 1760-1805

Aan Caroline de Sandoz Rollin - Chambrier d'Oleyres, 7 januarii 1792

Ik ben heel toegevend voor de gebreken van Henriette Monachon^44., haar bitsheid, haar ongeduld, de overdrijving waarmee ze waardeert, voelt, alles uitdrukt; en dat niet alleen omdat ik voor het overige haar heel aangenaam vind, maar ook omdat zij in al die dingen op mij lijkt en ik geloof dat ik in haar moet goedmaken wat ik anderen door diezelfde gebreken heb aangedaan, die bij mij minder te verontschuldigen zijn dan bij haar, gezien het verschil in onze opvoeding. Maar die toegeeflijkheid belet mij niet haar te zien zoals ze is, te lijden en soms beledigd te zijn, soms ook alleen maar verbaasd dat iemand met zoveel geest zo weinig in staat is iets in zijn geheel te begrijpen, zich neerlegt bij wat onvermijdelijk is en zich vastklampt aan de uitwegen die overblijven en die men haar aanbiedt... Ze zou willen dat alles gewoon doorging alsof ze niet zwanger was. [...]

Haar gehechtheid aan mij komt nauwelijks tot uiting door zoveel pijnlijke gevoelens heen en aangezien ik haar zwangerschap niet kan wegnemen, geloof ik dat ze zich nu tegenover mij nergens toe verplicht voelt. Dat is geen ondankbaarheid; het is een onvermogen zich te kunnen voorstellen welke moeilijkheden ik haar door mijn zorgen bespaar, terwijl ze zo zwaar de zorgen voelt waarvan ik haar niet kan bevrijden... Als de bevalling goed verloopt, zal ze veel meer waard zijn dan ze was vóór die stommiteit. Ze zal welwillender worden, minder koppig haar eigen zin doen, ze zal zichzelf een beetje meer wantrouwen; en bovendien hoop ik dat haar gezondheid beter zal zijn.

Mej. Henriette (de Charrière) trekt een lang gezicht. Mej. Louise kost het wel moeite alle verschillende belangen in haar hoofd te verzoenen: vooroordelen, welvoeglijkheid, wrok,

44. Henriette Monadion was het kamermeisje op wie Mme de Charrière bijzonder gesteld was. Ze was niet getrouwd en dan was zwangerschap een strafbaar feit in het Prinsdom Neuchâtel. Mme de Charrière deed alles wat ze kon om ‘haar’ Henriette te verdedigen. Het lukte, maar toen Henriette enkele jaren later opnieuw zwanger was werd ze, niettegenstaande alle steun, ook ditmaal van Mme de Charrière, die zich door iedereen in de steek gelaten voelde, voor enige tijd uit Neuchâtel verbannen.

[p. 97]

enz. We praten nergens over. Ik ben met mej. Louise zo voorkomend als ik kan, maar ik behandel de preutse, strenge, terughoudende en trotse houding van de andere vanuit de hoogte. Als ik droge preutsheid, smerige en egoïstische zeden, harteloosheid en ontaarde voorzorgen vergelijk met zwangerschap, dan geef ik aan zwangerschap de voorkeur. Hemelse kuisheid die wel wat kosten zou, maar dat niet schijnt te doen, is ongetwijfeld mooier, maar die is zo zeldzaam!...