Rebels en beminnelijk

Brieven van Belle van Zuylen-madame de Charrière (1740-1805) aan Constant d'Hermenches, James Boswell, Benjamin Constant en anderen 1760-1805

[p. 65]

Aan Constant d'Hermenches, 30 juni 1768

We hebben gisteren de koning van Denemarken gezien. Hij lijkt op Prins Adolf van Hesse-Philipsthal, maar een tikje knapper; nog kleiner en slanker; hij lijkt hoogstens vijftien, maar hij is bijna twintig. Hij is buitensporig blond en blank; ik weet eigenlijk niet wat voor fysionomie hij heeft, zelfs niet of hij er wel een heeft. Hij wil graag beleefd zijn, maar weet niet wat hij zeggen moet. We wandelden met hem in de tuinen van Termeer, bij mijn tante Van Lokhorst; zijn gunsteling Graaf von Bolk, een aardige zeer ontspannen hoveling, had gewild dat hij wat met mij zou praten; het had geregend, lachend klaagde ik over wat mijn schoenen, die erg mooi waren, te verduren hadden: Zijne Majesteit keek toen alleen nog maar naar mijn schoenen en sprak met mij over niets anders meer.

Er wordt verteld dat hij als pages geklede meisjes bij zich heeft. Maar hij drinkt nooit wijn, blijkbaar omdat zijn vader zich dood gedronken heeft. Graaf von Bernstorf, die zijn eerste-minister is, geloof ik, lijkt ons een waardevol mens en man van de wereld. Hij heeft nog andere doorgaans tamelijk ernstige lieden in zijn gevolg, maar hij kan ze niet uitstaan, zegt men; hij houdt alleen maar van die jonge hoveling. Zijn vrouw en zijn onderdanen zijn erg ongelukkig, en zijn minnaressen worden niet beter behandeld, want een tijd geleden liet hij een vrouw die de zijne was geweest in een tuchthuis opsluiten.

Dat is wat ik gezien en gehoord heb over Zijne Deense Majesteit. Ik zou je al deze kletspraatjes misschien niet sturen, als deze brief je net als de vorige in Versailles zou bereiken, maar in Bastia kan het wel lijden. Stel je voor dat dit slecht opgevoede kind almachtig is in zijn land, dat hij een despoot is. Ik zie wel graag met eigen ogen die acteurtjes, die de belangrijkste rollen moeten spelen.

Op het kleine theater van Corsica zul je een werkelijk groot personage zien; en het is heel jammer dat ze hem tot je vijand hebben gemaakt. Als ik wilde zou ik je een uitstekende kaart van Corsica toe kunnen sturen met heel wat beschrijvingen en aanwijzingen; ik zou je kunnen vertellen: op die plek vind je

[p. 66]

koren en weiden, hier bos, daar een bergketen. Maar tegen Paoli! Nee, dat doe ik niet. Ik heb Bellegarde mijn fijngevoeligheid meegedeeld; hij is het ermee eens. Ik hoop dat geen van je officieren het boek van Boswell bezit. Kennen die aardige Fransen een andere taal dan de hunne?

Toch zou ik niet graag hebben dat jij in San Fiorenzo moest blijven, waar volgens Boswell de lucht zo ongezond is, dat het garnizoen iedere maand moet worden afgewisseld. De Romeinse kolonies, die vroeger in Mariana en Aleria gevestigd waren, gingen ten onder aan ziekten; probeer dat te vermijden! Over de rest van de troep zou ik mij nog wel kunnen troosten; maar jij, die mij ontroostbaar zou laten, jij maakt er deel van uit; dus ben ik bang voor die slechte lucht. Op heel de rest van het eiland, behalve in Porto Vecchio, adem je zuivere lucht in.

Waarom hebben ze je niet tegen de Paus in het veld gestuurd? Je zult de Corsicanen misschien wel verdriet aandoen, maar onderwerpen doe je ze toch niet. Noch Carthago vóór de Punische oorlogen, noch de Romeinen na de verovering van het eiland door Scipio, noch de Fransen, toen Pepijn of Karel Martel het had ingenomen, noch de pausen aan wie de Franse koningen het afstonden, noch Pisa, noch Genua hebben het ooit in vrede kunnen bezitten.

That spirit of liberty which tyrants call
Rebellion was ever breaking forth.
[...]