Rebels en beminnelijk

Brieven van Belle van Zuylen-madame de Charrière (1740-1805) aan Constant d'Hermenches, James Boswell, Benjamin Constant en anderen 1760-1805

Aan Constant d'Hermenches, 9 oktober 1762

[...] In Den Haag denken ze dat ik met de hele wereld correspondeer, ze hebben gezien dat ik bij je in de smaak val, en ze houden niet van mij: dat is genoeg om, met wat de heer Bentinck schijnt te hebben gezegd, al die roddelpraatjes te doen ontstaan. Die onvoorzichtigheid van mijn neef zou mij niettemin verbazen. Wat de verzen betreft, was het heel normaal die te laten zien, zelfs leken ze eerder geëigend een goede dan een slechte uitwerking te hebben, omdat ik ze volkomen open verstuurde, zonder er een geheim van te maken, en Van Obdam niet zou nalaten ze te tonen. Nogmaals ik verdenk je niet en ik beschuldig je niet; laten we geen moeite doen te ontdekken wie mij zwart heeft willen maken, ressentiment is kwetsend voor een goedhartig iemand. Ik minacht mijn vijanden en bloc en ik

[p. 28]

stel er geen belang in ze te kennen, dan hoef ik ook geen hekel aan ze te hebben of ze te minachten.

Wat je over mijn ouders zegt klinkt wel redelijk; ik zou ze, denk ik, ten dele wel kunnen rechtvaardigen, maar dat zou te lang duren. Het is wel genoeg als ik je zeg dat ze veel van mij houden, om je aan te sporen ze in je oordeel te eerbiedigen. Het zou mij onmogelijk zijn hun denkbeelden te wijzigen, en ze zullen nooit hun houding veranderen, zolang hun principes dat niet doen. Hun bedoelingen zijn oprecht en ze zijn vastberaden, zoals het behoort, om te doen wat hun goed dunkt. Ook al gaat het soms wat ver, ik moet mij toch aan hun wil onderwerpen, althans voor zover dat voor hun rust en hun voldoening nodig is. Ik zou het mezelf niet vergeven hun verdriet aan te doen voor de korte tijd dat ik misschien nog afhankelijk van hen ben.

Veronderstel dat ik niet bang hoef te zijn een voordelig en eervol huwelijk mis te lopen, dan moet ik toch oppassen niet door onvoorzichtigheden de rust van mijn toekomst in gevaar te brengen: een jaloerse echtgenoot is stellig de ergste bewaker van allemaal. Het is waar dat ik niet kinderlijk genoeg ben om onschuldige dingen tragisch te nemen, en het is óók waar dat ik mijn geluk niet meen te moeten laten afhangen van de opinie van de dwazen waaruit driekwart van de mensheid bestaat, maar ik ben, en moet dat ook zijn, erg oplettend wat mijn plicht en de rust van mijn leven aangaat; ik wil noch mijn ouders, noch een echtgenoot reden geven tot ongerustheid en ook geen aanleiding voor ze zijn het mij moeilijk te maken.

Als iemand anders dan jij mijn brieven zou lezen, of wanneer je ze zelf zonder enige vooringenomenheid zou lezen, zou ik wel heel onzeker en onlogisch lijken: ik geef voortdurend de beste motieven om niet te schrijven en ik schrijf steeds. Een buitenstaander zou ze vol ongeduld verscheuren en zou vinden dat je maar weinig oordeel en smaak hebt om een correspondentie te willen die niets om het lijf heeft, brieven die tot nu toe alleen maar over de brieven zelf gaan. Dat komt omdat je welsprekend genoeg bent om mij van mijn voornemen te doen afzien, maar niet genoeg om het mij te laten veranderen. Het ple-

[p. 29]

zier je te schrijven, de tegenzin je teleur te stellen, verleiden mij, ik voer een strijd om te zwijgen, maar ik kan het niet volhouden. [...]