Volledige werken (2 delen)

[p. 642]

VI.

Simon trad achter Martha heur huis binnen. Hij stond versteld over de zindelijkheid, welke in die reine werkmanswoning heerschte, en dacht dit Rosalia te melden.

De moeder zag hem niet; want, met hartelijke bezorgdheid, was zij bezig met de wond harer kleine voorzichtig uit te druppelen. Nadat zij daarmede gedaan had en het vergenoegde kind op den arm nam, werd zij den knecht gewaar.

- Mag ik u verzoeken, Mijnheer, wat u hier komen doet? - vroeg zij beleefd, hoe zeer nog gansch ontsteld.

- Voorzeker, vrouwken, - antwoordde Simon - ik kom van het Jesuitenplein, waar eene goede juffer al het gebeurde heeft nagezien, en zij doet mij u vragen, of gij somtijds niets zoudt behoeven om door de wereld te komen.

- Zeg aan dit brave schaap, Mijnheer de knecht, dat ik, God lof, met werken mijn brood win, en mijn man ook. Het ware zonde van hare goedheid misbruik te maken en eene aalmoes te aanvaarden, die den arme alleen toekomt;... breng haar mijnen dank en zeg aan Madame dat het is, alsof ik hare gift genoten hadde.

- Ik zie, inderdaad, dat gij begoede werkliên zijt! - hernam de knecht; - maar ik geloof niet dat een geschenk van juffer Rosalie u zou schaden. Ik zal haar zeggen waar ge woont, en ben zeker dat gij er dan nieuws zult van weten.

- Doe daar niets van, doe daar niets van, Mijnheer! - riep Martha driftig uit, terwijl zij den knecht bij den arm vatte. - Indien uwe madame iets geven wil, dat zij het dan aan Tante geve... die is arm, doodarm, Mijnheer de knecht, en ik ben zeker dat het gebeurde haar nog armer zal maken, vermits een hoop menschen haar niets meer zullen geven..... Ik heb wat driftig gehandeld, en had geen straatlawijd mogen maken - voegde zij er, blozend van schaamte, bij - maar wat kan men eraan doen? moeder is altijd moeder, en toen ik gewaar werd hoe ze mijn klein behandelde, heb ik mij moeten tegenhouden om... - En hier maakte zij onwillekeurig een zoo krachtig gebaar, dat de knecht er gansch bedremmeld van achterwaarts deinsde. Niettemin begreep hij dadelijk de natuurlijkheid dier moederlijke opwelling, en bewonderde daarom des te meer de genegenheid, waarmede Martha de bedelares aan zijne meesteres aanbeval. Welmeenend sprak hij:

- Ik zal juffer Rosalie, in uwen naam, voor de arme vrouw spreken, en luk ik niet, 't zal mijne fout niet zijn; maar mag ik u vragen wat uw man doet?

- Hij zal het u zelf zeggen - antwoordde Martha - het is twaalf uren en ik hoor de werkliên te eten gaan.

Inderdaad, nauwelijks waren die woorden uitgesproken, of Jan de suikerbakker kwam binnen. Hij zag nog veel bleeker dan 's avonds te voren, en zijn kuch was zoo dof en zoo holborstig geworden, dat Simon er gansch over aangedaan was.

Echter behield de ambachtsman zijne onderwerpelijke bedaardheid, en den knecht

[p. 643]

ziende, deed hij zijne klak af, en verzocht hem neder te zitten.

- Ik ga, brave man, - sprak Simon - zeg mij echter eerst wat stiel gij doet?

Jan was over deze onbewimpelde nieuwsgierigheid verwonderd, zelfs misnoegd; des niettemin antwoordde hij, zonder wrevel en tusschen pijnlijk hoesten:

- Ik ben suikerbakker.

Martha zag haren gemaal schroomvallig aan. Zij gevoelde dat hem een diep lijden moest verteren, daar hij anders op een halven dag niet zoo onbegrijpelijk vermageren en verbleeken kon; met smartvolle ontroering vloog zij aan zijnen hals, terwijl zij met gebrokene stemme vroeg:

- Och Jan, hoe is het, en wat let u?...

- Ik weet niet - antwoordde Jan flauw - ik ben ziek... niet wel... ik weet niet - en hij legde zijn hoofd in zijne hand.

- Och God! - riep de vrouw, met tranenvolle stem - ge zult toch, hoop ik, niet ziek worden: anders zijn wij zeker aan den arme! - Doch eensklaps vielen hare vochtige blikken op Simon, en vol spijt, omdat zij zulke wanhopige woorden in het bijzijn eens vreemdelings uitgesproken had, vaagde zij hare tranen af en hernam op helderen toon:

- Ja, beste man, nu is er geen noeneten voor u. Ik ben naar Lucieken gaan omzien, en heb haar aan Tante ontnomen.

- Ik heb dit verwacht... - was het onoplettend antwoord van Jan, en hij sloot de slaperige oogen.

- En zult gij dan niets eten? - stamelde de vrouw, met toegenepen gorgel.

- Neen, Martha, ik zou niet kunnen - en hij haalde een kussen uit het bed, wierp het op tafel, en legde er het vermoeide hoofd op te rusten.

- Mijnheer - sprak Martha, zoo kalm het haar nog mogelijk was - ge moogt het niet kwalijk nemen; maar mijn man zou gaarne wat slapen!...

Simon begreep al het pijnlijke dier bewimpelde woorden, welke in geween uitliepen, en verliet de kamer; doch alvorens naar huis te keeren, luisterde hij aan de deur.

De vrouw viel op de knieën, en tusschen hare snikken hoorde Simon het gebed, dat zij stortte voor het behoud van haar rampzalig gezin.

- Die menschen gaan ongelukkig worden - merkte de knecht weemoedig aan - maar ik zal ze niet uit het oog verliezen; - en hij ging zich verwijderen, toen Susken uit de school kwam en naar binnen wilde. Hij nam den knaap bij de hand, wreef hem eens medelijdend onder de kin, en stak hem dan ongemerkt het tweefrankstuk in den pol, dat juffer Rosalia reeds der moeder aangeboden had. Dan zette hij het als een dief op een loopen, om voor die gift niet achtervolgd te worden, en wel mocht hij daarvoor schrikken; want hij was de steeg nog niet uit, toen Martha hem reeds naliep.

Simon verdween tusschen de menigte werklieden, welke ten twaaf uren de Boeksteeg doorstroomen.