Volledige werken (2 delen)

[p. 1]

Mijnheer Luchtervelde.
Waarheden uit onzen tijd.

bekroond met

HET GOUDEN EERMETAAL,

in den wedstrijd voor den Zedenroman, uitgeschreven door de Maatschappij van Vlaamsche letteroefening: De Taal is gansch het volk, te Gent.

de eerste uitgaaf van dit werk verscheen te antwerpen in 1848

[p. 3]

Voorwoord.

Toen de schrijver voorleden jaar (1847) het programma van den wedstrijd voor den zedenroman, door de Taal is gansch het volk uitgeschreven, ontving, was hij verheugd te bespeuren, dat de Maatschappij voornemens was enkel de letterkundige verdiensten te bekronen, en dat zij geene de minste beperking aan de denkwijze der mededingende schrijvers stelde.

De Maatschappij begreep, dat niet zij, maar de schrijver van het bekroonde werk, voor de gevoelens daarin voorgedragen aansprekelijk is, en zij verstond, dat er in onze letterkunde voor alle gedachten, voor alle overtuigingen, plaats moet zijn. De worsteling des geestes moet bij ons ook gevoerd worden, en dan alleen, wanneer iedere overtuiging haren tolk in het Vlaamsch zal hebben, zal men mogen zeggen: de Vlaamsche letterkunde bestaat!

Dan slechts zal men de echte baan des vooruitgangs bewandelen; want de wrijving der gedachten alleen brengt eenen nieuwen graad van beschaving voort, waaruit dan op nieuw een strijd ontstaat, welke alweder eenen nieuwen vooruitgang daarstelt. Zoo gaat het tot in het eindelooze; want het is de beschikking der volken, te midden der worsteling tusschen, godsdienst en goddeloosheid, vrijheidszucht en dwingelandij, volksliefde en verdrukking, naar het geheimzinnig einde, waartoe zij bestemd zijn, te streven.

[p. 4]

Wat nu, het boekdeel betreft, dat de schrijver het welwillend publiek aanbiedt, daarover heeft hij weinig of niets te zeggen.

Hij herhaalt slechts, dat hij alleen voor zijn werk verantwoordelijk is, en dat hem de eer van den aanval toekomt, zoo zijn arbeid niet te onbeduidend is om eenen aanval te verdienen. Zijn eenig doel bij het vervaardigen van dezen roman was, eenig licht op den toestand van sommige leden der maatschappij te verspreiden, en te doen opmerken, dat de weg, door enkelen gevolgd om zekere standen der samenleving te verbeteren, niet altijd de goede is.

De innige overtuiging van den schrijver is en zal altijd blijven, dat zedelijke vooruitgang van stoffelijk welzijn niet kan gescheiden worden, dat die twee maar één uitmaken, en dat, den werkman te willen beschaven, zonder hem de middelen te geven om de noodwendigheden, uit die beschaving voortspruitende, te voldoen, eene tegenstrijdigheid is.

Hij heeft dit reeds vroeger gezegd, en hij zal dit herheden, tot men het tegendeel bewezen hebbe. Meer en meer zullen zijne werken met dit doel worden opgesteld; want MIJNHEER LUCHTERVELDE bevat slechts een klein gedeelte der innige gedachte, die zijne lettervruchten te zaam verbinden zal.

Hij beseft wel, dat hij te machteloos is, om het einde dat hij zich voorstelt, op eene waardige wijze te bereiken; maar hij hoopt, dat meer talentvolle mannen hem op het ingeslagen pad zullen volgen, en, indien zulks niet moest gebeuren, zoo die hoop moest te leur gesteld worden, dan vindt hij nog een echt genoegen in het uitdrukken zijner overtuiging.

de schrijver.