Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(VIII, 13) [Troje (vervolg); weer op weg naar Gallipoli; uitwijking naar Saloniki]

[E]nde omme voort te sprekene vander vermaerder steden van Troyen zo salmen weten dat zoe tanderen tijden ghenaemt heeft ghezijn Dardanen, ende datte naer eenen coninc, Dardanus gheheeten, die den eersten steen leyde der zelver stede als hij verjaecht wart uut Corinthien, dat nu Cooron ghenaemt es, in de Morea, omme dat hij zijnen oudsten broeder doot ghesleghen hadde om zelve coninc te Corinthien te werddene.⁹³ Item Troyen heeft zijnen lesten name ghenomen naer eenen coninc die daer regneerde naer de doot van Dardanus, Tros ghenaemt, ende was inden zelven tijden dat Saturnus eerst conijnc in Creten regneerde, ende dat Dyana de goddinne regnerende was inde bosschen van Arcaden, die dochter was van eenen Jupiter, maer en was Saturnus zone [n]iet.⁹⁴ Item dese voorseyde stede heeft te meer waerften ghedestrueert ghezijn, eerst van Hercules, om dat de conijnc Laomedon de belofte die hij den zelven Hercules ghedaen hadde, niet en hilt, als hij zijnder dochter Exione verloste vanden monster dat uuter zee quam om haer te verslinnen. Dese plaghen worden ghesonden (373r) vanden goden up Laomedon ende zijnen volcke, die doe in dien tijden coninc was van Troyen, om zekere ghelt ende juweelen die hij ghenomen hadde uuten tempel der afgoden, zo daer af breedere bescreven es inde Destructie van Troyen.⁹⁵ Item tvoorseyde leden ende voort treckende, zo quamen zij int Canael van Constantinopolen of Sent Jooris Aerm toot bij eender steden, ligghende over de slincke zijde ten vasten lande waert, ghehouden ooc vanden Toorck, ghenaemt Garipolij,⁹⁶ ende mach zijn vanden heylande van Rodes onttrent vier hondert vijftich milen waters. Men seit daer dat de zelve stede deerste plaetse was die de Torcken conquesteerden vanden lande van Griecken, want int eerste zo plaghen de Torcken te heetene Octomanen, ende was een cleen sake van haerlieder landen ende machten, want was maer properlic datmen nu Natalia heedt, dats Turckien, zoo wech up streckende metten landschepe van Troyen t'Asyen waert an tooter Zee van Mar[e]major, daer als nu vele schoonder steden in staen, als Toucato, Semeso, Angorij, Bursa, Samascro, Carpij,⁹⁷ ende vele meer andere te lanc om scriven, maer waren zeere vrome lieden ende subtijl ter oorloghen, alomme dienende om sault. Mids welken in tijden

93 Ontleend aan Boccaccio, Gen. deorum, VI, 1.

94 De mededelingen in deze zin zijn succesievelijk ontleend aan Boccaccio, Gen. deorum, VI, 2; IV, 1; V, prohemium; V, 1-2; VIII, 1; XI, 1. De drie laatstgenoemde vindplaatsen verhalen dat Diana's vader de tweede Jupiter (Jupiter secundus) was, de zoon van Celius; maar ook dat Saturnus (d.i. Jupiter secundus) een zoon Jupiter had (Jupiter tertius).

95 Een onjuiste verwijzing, want niet bij Guido delle Colonne, Historia destructionis Troiae staan deze gegevens over Dardanus, Tros, Laomedon en Hercules vermeld, maar bij Boccaccio, Gen. deorum, VI, 1, 3, 6.

96 Gallipoli (Gelibolu), aan de westelijke oever van de Dardanellen.

97 Tokat, Simiso of Samsun (aan de noordkust van Turkije), Ankara, Bursa of Brusa, Samastro (nu Amasra, ten westen van Samsun), Carpi (een kustplaats op 100 km ten oosten van Constantinopel).

[p. 380]

voorleden een keyser van Constantinopolen, oorloghe hebbende jeghens eeneghe zekere heeren bij hem gheseten, om zijnen wille te vulcommene, nam tzijnder hulpen de voorseyde Octomanen, hemlieden in handen (373v) ghevende de voornoemde stede van Garipolij, ende alzo saen als zijse hadden, maecten die zo steerc dadt een wonderlic dijnc es om sien. Ende ter stont daer naer ghijnghen oorloghen up den voorseyden keyser ende up de kersten landen daer onttrent gheleghen, bijden welcken de stede cause was ende es vanden conquesten die de leste Torck ghedaen heeft, ende daer omme zo meneghen meinssche ghedoodt, dat nu nauwe zo vele lieden en leven in kersten rijc, zomen hier inde landen wel ghehoort heeft.