Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(VIII, 12)

[D]us weder in Constantinopolen commen zijnde, meest vulcommen hebbende den wille ende testament zijns vaders, confirmeerde tsinen rade eenen persoon, ghenaemt Ysaac Bassa, eenen anderen, gheheeten Agmech Bassa, de welke wan Nigrepont ende Otrenton,⁹¹ ende noch eenen derden, ghenaemt Mustaffa Bassa, die conseillier ghezijn hadde van zijnen vadere. Ende alle dese voorseyde saken

91 Ishâk Pasha was sinds 1470 de grootvizier. De Janitzarengeneraal Ahmed Pasha veroverde wel Otranto in 1480, maar Nigrepont (Euboia) was in 1470 niet door hem, maar door Mahmud Pasha onder Turks bewind gebracht.

[p. 378]

gheordonneert zijnde, zo ghebuerdet dat Mustaffa Bassa accuserde (371r) voor den Torck Agmech Bassa hem niet ghetrauwe wesende, met vele redenen daer toe dienende. De Torck dat hoorende, als noch niet wel versekert zijnde des rijcx, dede bij hem commen inder nacht den vornoemden Agmech Bassa. De welcke gheens quaets bemoedende, ter stont paisivelic quam ten ontbiedene des Torcx, ende commende int palays wart ghevanghen van eenen persoon, ghenaemt Ferahac, behuwede broeder des nieus Torcx,⁹² die tanderen tijden agga ghezijn hadde vanden gyenyssers, ende wart de zelve Agmech Bassa ter tortueren ende ter examen bracht up tghuent diesmen hem te laste leyde, ende naer vele tormenten up hem ghedaen en kende noch en leet niet daermen hem in begrijpen mochte. Nietmin wart nochtans bevolen te doodene, ende hadde daer af den last de voornoemde Ferahac, die ter stont ghijnc bijden voorseyden Agmech, hem zegghende zijne sentencie. De zelve hoorende de drouve nieumare, andwoordde zeere pacientelic: ‘Naer dat de gheliefte des Torcx zulc es, ic wil de doot dancbaerlic nemen, maer bidde u, eer ic steerve, dat ghij wilt gaen bijden heere ende hem zegghen dat ic tsijnen bevelen al ghereet ben om steerven, maer dat hij my houden wille toot morghen vrouch, niet dat mij de doot an heeft, maer mij ware leet dat hem eenich ongherief overquame bij mijnder doot, want ic duchte, dat als de gyenyssers vernemen dat hij mij heeft doen steerven, dat zij conspireren zullen (371v) jeghens hem, ende eist dat ic dan noch leve, zo mach hijse payen met mij hemlieden te leveren; ende maken de zelve gyenyssers, wetende mijne vanghenesse, gheen weerc daer af, zo mach my de zelve heere doen steerven zo hij bevolen heeft. Dit hoorende Ferahac ghijnc bijden Torck, hem te kennen ghevende tghuent dat Agmech hem belast hadde. De zelve Torck dat hoorende, vreesende den gyenyssers ende ooc tbrollys dat zijn broeder hem zoude moghen doen, waert dat de gyenyssers qualic wilden, wart te rade te differeerne toot des ander daeghs, maer ghebuerde dat al eer den dach quam, de voorseyde gyenyssers tvanghen van Agmech gheware worden, ende zonder verbeiden liepen alle inde wapene ende vergaderden wel twintich of dertich dusent, commende zo al ghemeene voor tpalays, begheerende met corten woorden de deliveranche van Agmech Bassa. De Torck dat hoorende en sach gheen schoonder, als noch niet wel versekert zijnde, dan den voorseyden hemlieden te leveren, met den welcken zij niet te vreden en waren, maer de Torck moeste beloven den zelven van nieus weder in zijnen eersten staet te stellene, dat hemlieden al gheaccordeert wart. Dat ghedaen zijnde, begheerden de voorseyde gyenyssers ghelevert te hebbene in haerlieder handen Mustaffa Bassa die Agmech Bassa gheaccuseert hadde, ofte riepen alle ghemeenlic: ‘Wij en zullen uwe slaven niet meer zijn’. De Torck ooc dat hoorende, hem vreesende voor een arghere, naer (372r) vele excusacien wart bedwonghen den voornoemden Mustaffa te leveren in haerlieder handen, ende alzo saen als zijen hadden, zo trockense hem vanden hoofde zijn tubant, bondene met eender coorden anden hals ende sleepten zo uuten palayse, in meeninghen hem al levende te vierendeelen. Twelcke vernemende Agmech Bassa trac met aesten daerwaert bij bevele des Torcx, zo vele doende met schoonen woorden, dat hij den zelven Mustaffa bescudde vander doot, loonende de quaetheit met dueghden, maer rensonneerdene voor dertich dusent ducaten ende leyden over 't Canael van Constantinopolen in een steerc

92 Ferhad, echter niet schoonbroer, maar schoonzoon van Bayazîd II.

[p. 379]

casteel, zeere vaste bewaert. Ende de behuwede broeder des Torcx, Ferahac, vloot uut vreesen vanden gyenyssers ende en dorste nieuwers te voorschijne commen. Dus bleven conseilliers principael des Torcx Ysaac Bassa ende Agmech Bassa, altoos volghende den wille vanden gyenysseren. Alle dese saken overleden zijnde, zo sant de Torck de voorseyde twee bassas bijden gyenysseren, de welke vergaderden in grooten ghetale, ende hemlieden zegghende dese woorden: ‘De Torck heeft onslieden bij hu ghesonden om u te openbaren ende te kennen te ghevene, dat al datter ghebuert ende gheschiet es bij wille of anders toot den daghe van heden, dat hij datte vergheeft zonder nemmermeer te ghedinckene, maer zo wie hem van nu voort mesdraeght, zal ghepugniert wordden naer zijne mesdaet. De gyenissers (372v), dat hoorende, en gaven gheene andwoorde ende ghinghen elc harer straten, onderhoudende hare oude costumen.