Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

[p. 352]

(VII, 22)

[I]tem tconincrijcke van Surien es een zeer schoon groot land daer in staen vele scoonder steden, onghelijc meer dander hier ghescreven zijn, zeere vruchtbaer inden meesten deel, van allen granen, saden, ghersinghen, ende ooc voorsien met vele schoone bogaerden, van allen fruyten, ligumenen, ende saladrien esser abondancie; vele schoone wateren, cisternen ende fonteinen zijndere, ende uutnemende vele schoonder wijngaerden. Daer zijn ooc vele schoonder planuren ende beerghen; men vindtter van alderande vleessche datmen dijncken mach, van tammen ende wiltbraet, vele ghevoghels, ende onsprekelicke vele visch van allen soorten, maer boven al zee visch. Inden zomer eist daer onghelijc heeter dant hier es, ende inden wintere ten velen plaetsen eist zeere caut. Het sneeuter, het reghenter ende vriester harde wel; daer en es in vele deelen gheen overvloeyte van berninghen. (348r) Dit voorseyde land es zeere groot ende paelt over deen zijde an dlant van beloften, Arabien ende ande groote zee, insghelijcx an Turckien, Armenien de Mindre ende toot an Eufrates der rivieren, ende heeft vele provincien in hem die alle Surien als nu ghenaemt zijn, de welke in ouden tijden anders plaghen te heetene.¹³⁵ Item alle de steden die in dit voornoemde land ligghen, zijn onbemuert ende onghevest, zonder die vooren ghenoumt zijn, ende gaen ooc alle te nieuten. Uut causen, eerst zo zij zegghen omme dat de souldaen hem beducht van verraderien, want waert dat eeneghe steercke plecken waren, ende zij overghegheven worden inden handen van eeneghen kerstenen, zo zoudense alle da[g]he de oorloghe binnen den lande hebben, daer vooren nu gheen vreese te maken es. Ooc waert datter macht van volcke quame eeneghe steden belegghende, zouden moeten ter stont die up gheven, want de multitude vanden volcke es daer zo groot, dat niet moghelic en ware dat hem elc provanchieren zoude. Het es daer ooc zo heet, datmer gheen spijse soutten noch houden en mach, waer bij de mueren oft vesten hem niet helpen en zouden. Ooc zo en es daer gheen heere erfachtich van steden of sloten, maer als zij steerven comt al we[der] up den souldaen. De souldaen mach ooc nemen al der heeren goed alst hem past, ende ghevent anderen dient hem ghelieft, bijden welken de heeren hebben lievere haer ghelt anders te belegghene thuerer kinderen proffite oft in ghenouchten, dan zijt (348v) anderen te vooren ontsparen zouden. Zij zegghen ooc: ‘Wij zijn alle vremde die domineren over tvolc, ende waert zo dat de steden besloten waren, die vul volcx zijn boven maten, zij mochten lichtelic onder een verstant nemen, sluutende de poorten, ende vanghen elc zijnen prince oft dooden zoot hem believen zoude, dwelc zij nu niet ghedoen en connen, ghemeerct dat de steden al open ligghen’. Dus bij desen redenen ende vele meer anderen die zij zegghen, gaen alle de fortressen te nieuten. Te Tripolij aldus commen zijnde, baden den cooplieden aldaer hemlieden te willen helpen an eenich passaige naer Constantinopolen, om van daer te visiteren de landen daer omtrent, als de Zee van Maremajor, Caffa in Tartarien, Valakien, Sercassen, Latanen¹³⁶ ende meer andere plecken omtrent Maremajor gheleghen, insghelijcx Turckien, 't Arsipelego met al den heylanden daer in ligghende, Griecken, Lamorea, Albanien, Slavonien ende also weder omme naer Venegien. Up dwelcke de cooplieden andwoordden, dat zij inder waerheit gheen passaige en wisten, maer hadden verstaen bij zekeren brieven dat in Cypers scepen waren die te Constanti-

135 Deze gegevens over de vruchtbaarheid en ligging van Syrië zijn merendeels terug te vinden bij Bartholomaeus Anglicus, XV, 146. De nu volgende passage, met de opmerkingen over de open steden, lijkt echter gebaseerd op Van Ghisteles eigen aantekeningen; Bartholomaeus Anglicus noemt het land immers nog: ‘munitissima civitatibus et castris’.

136 Zie aant. II, 38.

[p. 353]

nopolen wesen wilden, waer omme zij hem rieden te treckene in Cypers ende hem daer up te bevrachten zo zij naest zouden connen, ende omme daer te commene, zeiden dat daer inde havene lach een gripkin,¹³⁷ twelc es een heydens sceepkin dat wesen wilde in eene stede in Turckien gheleghen, ghenaemt Scandelore,¹³⁸ van welcker plaetsen zij alle (349r) daghe passaige hebben zouden in Cypers om een vierendeel van eenen ducate, want den aerme vander zee tusschen Scandelore ende Cypers niet boven tsestich of tzeventich milen wijt en was. Dus achtervolghende den rade der cooplieden, maecten hare ghereetschepe omme te vertreckene.

137 Zie aant. II, 92.

138 Zie aant. V, 17.