Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(IV, 21)

[A]rabia Deserta, dats ooc een zeer groot land, ende werdt beteeckent in Quinto Geographie Ptholomei¹⁰¹ bij Arabia Petrea, hem streckende lancx henen der Dooder Zee ende der rivieren vander Jordanen, over dander zijde oostwaert lancx Caldea, der rivieren van Eufrates ende up thende vanden lande van Hus daer Job plocht te woonene. Ooc commet zuutwest an Arabia Petrosa. Uut desen deele zo comt de cracht vanden Arabianen daermen zo vele af seit, ende die den pilgherems ende cooplieden dicwilt zo groot verdriet doen, de welke hem ooc over al stroeyen ende breeden, orloghende up den pape Jan, den Torck, den souldaen, den coninc van Perssen, van Barbarien, den coninc van Aden ende andere, want het zijn alle mannen van oorloghen ende ruuters van avontueren zo vooren gheseit es,¹⁰² in (262v) gheene steden woonende, maer te velde daert hem best ghenoucht, ende datte omme vele redenen ende causen. Ten eersten omme dat tvoorseyde land vele

101 De berichten over Arabia Petraea en Arabia Deserta in dit hoofdstuk zijn ontleend aan Ptolemaeus, Geographia, V, 17 en 20.

102 Zie Tvoyage I, 5 en IV, 16.

[p. 267]

ghetemperder es van allen saken dan Arabia Petrea. Ten anderen datter ooc vele meer meerckelicker wateren ende rivieren zijn dan in tvoorseyde deel, waeromme die plaetsen ooc bequamer zijn ende vruchtbaregher, ende ten derden dit deel van Arabia Deserta wart bet ghefrequenteert ende bewandelt vanden cooplieden dan Arabia Petrea, bijden welken zij daer bat vinden te ruutteren ende rooven, want haerlieder bejach beter es dan haer renten. Ende omme te scrivene de vermaerde plecken die daer in gheleghen zijn, zo es te wetene dat daer in leyt den beerch daer Aaron, broeder van Moeyses, up starf ende begraven wart, daer ghenaemt den berch van Hor, ter welker plecken de kinderen van Ysrael bleven dertich daghen hem beweenende. Ooc zo staet daer eenen anderen hooghen beerch, ghenaemt den beerch van Abarim, vanden welken Moeyses sach dlant van beloften ende daer uppe hij ooc starf. Daer bij leyt een plecke, ghenaemt de valleye van Moeyses. Niet verre vander zelvere es de plaetse daer Moeyses tweewaerf up den steen smijtende dwater uut dede sprijnghen bijden wille Gods, zo daer af breeder staet inde bibele ten diversschen plecken. Item in dit zelve Arabia zijn noch twee groote beerghen, daer af den eenen ghenaemt es Phoga of Phasga, ende den anderen (263r) Hermon, beede ligghende inde provincie van Moab, ter welker plecken ghebuerde dat Balaam ontboden was omme te vermalendidene tvolc van Ysrael, als de ezelinne daer hij up sat jeghens hem sprac. Ooc tusschen den zelven ende der rivieren vander Jordanen zo ghebuerdet dat Helyas de prophete upghevoert wart in eenen viereghen waghen. Item oec gheschiede ter zijden vanden zelven berghe ter Dooder Zee waert, dat Maria Egiptiaca haer groote penitencie dede, daer zij ooc begraven wart. Item bij deser zelver plecken ten deserte waert in zo es de plaetse daer eene stede plocht te stane, ghenaemt Raba, daer Urias van David ghesonden was omme versleghen te zijne, omme Bersabeen zijns wijfs wille. Oec zo es in dit Arabia de plecke inde Doode Zee, daer Zegor plach te stane, een vanden vijf steden die versoncken, daer Lots wijf bleef staende inde figuere van eenen zoutsteene. In dit zelve Arabia es noch een ghebeerchte daer een speloncke in staet, ghenaemt Spelonca Moabitarum, daer Lot sliep bij zijnen tween dochteren, zoomen van al desen claerder bescheet vindt int bouc van Genesis int xix^e capittele, int bouc van Numeri int xx^e, xxiiii^e ende xxvii^e capitelen, ende int vierde bouc der Coninghen int tweeste capittele.¹⁰³

103 Vgl. de hier voorgaande beschrijving met die in Tvoyage II, 33 en 51; zie de aant. aldaar. Cf. eveneens Tvoyage IV, 16. Het verhaal over Balaam en de ezelin brengt Zeebout nu maar liefst ten derden male ter sprake. Eerder gebeurde dat in Tvoyage II, 33 en IV, 16.