Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(IV, 2)

[E]nde dus al v[er]saemt zijnde zo reden zij eerst over een cleen ghebeerchte, ghenaemt Gebellachemar, twelke zeer bijder stad van Alkayeren leyt, ende daer over zijnde, zo comtmen ter stont in eene schoone, heffene maertse zeere vruchtbaer, ghenaemt Allebercke,⁵ daer wel vijftien of zestien dorpen staen, ghenouch in eenen bosch van dadelboomen drie oft vier mijlen groot. De voorseyde maertse leden zijnde, latende den wech diemen van Jherusalem comt te Alkayeren waert over de luchter zijde, ende zo eenen verden wech ghereden hebbende, zo quamen zij int

5 Gebellachemar: El Gebel el Ahmar, onmiddellijk ten oosten van het centrum van Cairo. Allebercke: El Ribeiqi, aan de oostgrens van het vruchtbare district Qualyûbîya bij Cairo.

[p. 237]

groote desert van Arabien daer gheenderande vruchten en wassen daer eenich dier bij zoude moghen leven, maer es ten meesten deelen al een sceerp, drooghe sant, met steenkins gheminghelt, dan ten sommeghen plaetsen groote scraghen van santdunen zijn zo in Holland ligghen boven t's-Graven Haghe, nieuwers water vindende wel vier oft vijf dachvaerden verde, in welke deserten groot perikel es alst zeere waeyt vanden drijfzande, ende insghelijcx vanden fenijnden serpenten diesser daer vele es; ooc zo (226v) eist daer sdaeghs zo heet ende des nachts zo cout dat wonder es; het daut daer zo zeere dat schijnt ghereghent hebbende. Item naer datmen dus duer de voorseyde woestine omtrent vier dachvaerden ghereist heeft, zo comt men an een groot ghebeerchte, ligghende ter rechter handt, dwelc hem breet toot ande riviere van Nilus ende over de luchter zijde toot der Rooder Zee, hem streckende alzo lancx duere naer een stadt, gheheeten Sagetten oft Sayetten,⁶ ooc up de riviere gheleghen, streckende hem ooc voort naer Abassien ende Nubien. De plaetse daermen eerst an tvoornoemde ghebeerchte comt, es ghenaemt Agerout⁷ - eeneghe noument Alheroc - ter welker plecken staet een cleen, plat, keytivich huusekin int welke dat eenen put met water staet, maer es zo brac dat de lieden van desen lande niet en zouden connen ghedrincken, ten ware dat gheminghelt ware met cyropen oft vele sukers. In dit huusekin en wo[o]nt ghemeenlic niement, maer ten tijden als de carevanen reisen naer de stadt, gheheeten Lamecha, ten grave van Machomet, dan pleecht de souldaen onttrent een maend te vooren te sendene zeven oft acht mannen die van daer niet en scheeden voor de carevane weder ghekeert es, anders niet doende dan zij water putten met draeyende wielen ende ossen, dwelc es ghemaect loopende in drie viercantte wateringhen omme de pilgheremmen de ezels, paerden, mulen, drommedarissen, kemels ende andere dieren (227r) te drijnckene, mids datmen in vier oft vijf daghen te vooren gheen water ghevonden en heeft, dan elc met hem bringhen mach in houderen, dat zijn vellen van gheeten daer toe ghemaect. Ende al eist dat dit water quaet es van smake ende brac, nochtans de heydenen ende Arabianen drinckent wel. Item onttrent dese voorseyde plecke zo vintmen zeer vele voghelen als struussen, bicans also groot als ezels, hebbende de voeten ghenouch als calvers zo voorseit es, maer deen clauwe wat meerder ende langher dan dandere, ghenouch tfautsoen oft jonghe kemels waren, maer thooft ghelijct eender bitaerden; huerlieder plumen schinen van verren recht oft thaer van kemelen ware, ende in allen sticken schijnen bet eerdtsche beesten dan zij ghelijcken den vlieghenden voghelen; dese zijn ooc zo steerc dat zij eenen meinsche up haerlieder rugghe draghen.⁸ Item al wildemen verdolen van diere plecken voort toot Lamecha toe, men zoude niet connen uuten weghe ghegaen, want onder weghen ligghen zo vele monjoyen, dat zijn hoopen van steenen also groot als huusen die de passanten daer deen up dander weerpen, dat van verren schijnen hooghe beerghen wesende, ende es van Alkayeren toot Lamecha over lant vijftien dachvaerden. Van deser plecken voort rijdende omtrent twalef milen, altijts varende duer dat groote sant, latende ter slincker handt de groote woestine van Arabien ende ter rechter hand tvoorseyde ghebeerchte, zo comt (227v) men teender plecken gheheeten Souwees, daer ooc een huusekin staet daer water in es, maer es noch quader ende bracker dan dwater vooren af ghesproken, nochtans zo drinckent de lieden van dien lande ende ins-

6 Zie aant. III, 66.

7 El 'Agrûd, op 20 km ten noordwesten van Suez.

8 Voor deze beschrijving van de struisvogel inzake grootte, silhouet, tenen en diersoort heeft Zeebout geput uit Vincentius, Spec. Nat., XX, 139-140-141 en uit Diodorus, II, 50, 4-5. Alleen de vergelijking van de poten met die van kalveren en die van de kop met die van een gans (ofr. bistarde) vindt men daar niet terug.

[p. 238]

ghelijcx haerlieder beesten. Dese voorseyde plaetse ende contreye voor bij leden zijnde, zo comtmen teenen doorpe, ooc ghenaemt Souwes,⁹ ende es deerste bewoonde plaetse diemen in vier oft vijf daghen ghevonden heeft, ter welker plecken men alte vele scepen maect, ende es de naeste havene van Alkayeren up de Roode Zee gheleghen.

9 Suez (El Suweis).