Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(II, 56)

(145v) [V]oort rijdende, zo comt men ter stont up den houver vander zee, latende ter luchter handt ten lande waert up eene plecke daer een duerpkin staet, twelke in ouden tijden plocht eene stede te zijne, gheheeten Bethsames Juda,⁴⁴⁰ ter welker plecken de aerke Ons Heeren weder ghebrocht was, naer datse de Philistinen bij strijde ghewonnen hadden. Item noch voort rijdende eenen verden wech, zo comt men ter steden gheheeten Azotum,⁴⁴¹ dat een vanden principaelsten steden was der Philistinen, ter welker plecken zij hadden staende haerlieder afgod, gheheeten Dagon. Van deser stede zo was de arke Gods ghebrocht wedere ten volke van Ysrael inde stede van Bethsames zo vooren gheseyt es, alsomen daer af leest ten eersten boucke vanden Coninghen int v^e ende vi^e capittele. Ende van daer voort rijdende, zo comt men teender plecken, ghenouch bijder zee gheleghen, daer voortijts eene groote stede ghestaen heeft, ooc den Philistinen toebehoorende, gheheeten Acharon,⁴⁴² niet zeer verre ligghende vander stede van Asotum. Item onttrent deser stede van Acharon zo ghebuerdet dat Abacuc was ghenomen vanden inghelen bij zijnen hare, daer hij zijnen maeyers tetene drouch, ende wart ghe-

440 Beit-Shemesh, dat al eerder, in Tvoyage II, 14, ter sprake is gekomen. Wat Zeebout hier erover zegt, is denkelijk ontleend aan Burchardus, IX, 6.

441 Azotus, de Griekse naam voor de kustplaats Ashdod, die 5 km ten zuiden van de huidige, gelijknamige stad gelegen was (Vilnay, 273-274).

442 Wrsch. het huidige dorpje Aker, tussen Nicopolis en Iamnia (Dict. de la bible, s.v. Accaron).

[p. 140]

voert te Babilonien inde speluncke vanden leeuwen daer de (146r) prophete Daneel ghevanghen lach, omme den zelven te spijsene, ghelijc men daer af leest inden bouc van Daneel int xiiii^e capitele. Item naer datmen alle dese voorseyde plecken overleden es, altijts noch voort rijdende, zo laet men ligghen ter luchter handt eene plecke met velen vervallen edeficien, gheheeten Eluzeropolis.⁴⁴³ Noch bet upwaert ten lande waert in zo sietmen een doorpkin, gheheeten Saraa, ende niet verre van daer, bij eender plecken daer een stede plach te stane, gheheeten Estahol,⁴⁴⁴ draeyende ghenouch naer den wech van Ebron, zo es de sepultuere van Sampson den steercken, die daer brocht was ende begraven naer dat hij inde stede van Gasera vele meinsschen ghedoot hadde, bij eenen casteele dat hij dede vallen, daer hij ooc zelve onder doot bleef, also men daer of leest int bouc vanden Rechters van Ysrael int xvi^e capittele. Item noch altijts voort rijdende eenen langhen wech, zo comt men teender plecken, wat ligghende ter rechter hand ter zee waert an, gheheeten Ascolona, twelke eene zeer schoone stede gheweest heeft in auden tijden, vander welker men seit dat Herodes gheboren was,⁴⁴⁵ die de kinderkins dede dooden, zo dat hij ghenaemt was Herodes Ascolonita. Item onttrent deser stede zo slouch Sampson eens doot dertich Philistinen, hemlieden nemende huerlieder cleederen ende al dat zij hadden, omme te betaelne den persoon die zijn gheraetsel gheraden hadde ‘De commedente exivit cibus’ et cetera,⁴⁴⁶ inder manieren alzo daer of ghescreven staet int bouc vanden Rechters van Ysrael ten xiiii^en capittele. Item Ascolonen en es ooc niet verre van Gasera, (146v) ligghende up de zee, maer daer en was noynt goede havene, watter de princen in voorleden tijden toe ghedaen hebben, anders hadt een de alder beste stede ghezijn van dien lande, ende was ooc een vanden machtichsten ende steercsten die de kerstene princen wonnen, ende die hemlieden meest oorloghe dede, wesende recht van situacien ghelijc eenen ghespannen boghe: de peeszijde ter zee waert ende tcromme te lande waert.⁴⁴⁷ Item dwinnende land daer onttrent es lettel, dan in sommeghe cleen dalen, maer en mach niet helpen. Daer onttrent en zijn ooc gheen fonteynen noch loopende beken, maer water putten ende cisteernen ghenouch, daermen mede plach in voorleden tijden te arouserene eeneghe cleene lochtinghen daer omtrent gheleghen. Item noch voort rijdende, zo laetmen ligghen ter rechter handt int desert te Damiaten waert eene plecke daer eene schoone stede ghestaen heeft, ghenaemt in ouden tijden Tanna oft Tannata oft oec Tannis,⁴⁴⁸ welke als nu al te nieuten es. Van deser voorseyder plecke zo was gheboren de eerste huusvrauwe van Sampson; oec daer onttrent doodde Sampson den leeu daer hij zijn gheraetsel up maecte daer vooren af ghenoopt es; oec onttrent Tanna zo gheschiedet dat Sampson alle de vossen vijnc die hij ghecrighen conste, toot drie honderden toe, alle vier an haerlieder steerten bindende, ende lietse zoo weder loopen int wilde omme dat zij alle de vruchten verbernen zouden daer omtrent staende, alsomen daer af leest ten boucke vanden Rechters van Ysrael int xv^e capittele. Ende dus al de voornoemde plecken voor bij leden zijnde, zo quamen zij ter stont ter steden van Gasera.

443 Beit-Guvrin (Beit Jibril). Septimus Severus verleende de inwoners een aantal bijzondere vrijheden; om die reden heette die plaats voortaan Eleutheropolis (Vilnay, 275).

444 De plaatsen Saraa en Estahol staan vermeld in Rechters 16:31.

445 Flavius Josephus, De bello Judaico, I, 33, 9.

446 ‘De comedente exivit cibus, et de forti egressa est dulcedo’ (Rechters 14:14): ‘Spijze ging uit van de eter, en zoetigheid van de sterke’. Het is het raadsel van de bijenzwerm, die zich genesteld had in het kadaver van een leeuw.

447 De korte beschrijving die Zeebout van deze stad geeft, is ontleend aan Willem van Tyrus, XVII, 22.

448 Cf. resp. Rechters 14:1, Numeri 13:23, Josue 15:10 en 19:43.