Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(II, 38)

[D]it voorseyde al latende, weder commende ten rechten weghe, zo quamen zij teender plecken daer eene schoone stede hier voortijts ghestaen heeft, zo dat als noch wel blijct ande oude, vervallen edeficien, ghenaemt in ouden tijden Sijssen oft Sicar, maer heedt nu Napelous, als noch zeere wel behuust, gheleghen in eene valleye tusschen den beerch Bethel ende Dan,³⁴¹ zo datmen van beeden den beerghen alle de stede duere ende weder duere zien mach; ter zelver stede woonde Abraham wat tijts, als hem van God bevolen was te reysene uut Mesopotamen, zo daer of staet ten boucke van Genesis int xii^e capittele. Ter zelver plecken ghebuerdet ooc dat Jacops dochter, Dyna ghenaemt, vercracht wart doen Jacop met zijnen kinderen ende met al zijnen huusghesinne uut Mesopotamen quam van Laban zijnen oem, omme te commene ten lande waert van beloften, om welc fait ghebuerde eene zware bloetsturtinghe ter zelver stede van Sijssen, alsomen daer af leest ten voornoemden boucke van Genesis int xxxiii^e capittele. Item worden oec ter zelver stede ghebracht de ghebeenten (119v) van Joseph ende van zijnen kinderen uuten lande van Egipten, ghelijc hij datte begheert hadde an zijnen broeders doen hij starf, zo daer af staet in dleste bouc van Genesis, ende oec van Josue. De sepultueren vanden voorseyden Joseph ende van zijnen kinderen staen noch onderhauden anden wech, ter slincker hand zomen rijt naer Damasco, ende zijn wat verheven uuter eerden ghelijc tomben, maer niet ghedect ghelijc andere zijn in dien lande. Men seit daer voor waer dat in voorleden tijden Sijssen, Sicar ende Napelous plaghen wat verscheeden te stane in diverssche plaetsen, maer als nu zo eist al een plaetse ende een dijnc ter welker plaetsen men ghemeenlic logiert.³⁴² Item vander valleyen daermen comt van Rama Benjamyn, den rechten wech rijdende toot Sijssen toe, eyst al meest vruchtbaer, heffen lant van allen manieren van granen, ende oec onder weghen staen groote menichte van vruchtbareghen boomen, als van appelen van garnaten, oraengen, fighen, limoenen, amandelen ende andere. Item westwaert, ghenouch ter zee waert van deser voorseyder plaetsen up wat ghebeerchs, zo sietmen eene plaetse daer eene stede plocht te stane, ghenaemt Tebes,³⁴³ ter welker plecken Abimelech, daer hij meende zelve de voorseyde stede te verbernene, doot ghewoorpen wart met eenen steene van eender vrauwen, roupende, doen hij den doot woorp besief, toot een van zijnen mannen van wapenen die onttrent hem waeren: ‘Neemt ter stont een mes ende steket my duer therte, ten fijne datmen niet en zegghe dat zo machtich een coninc de doot ghestoorven (120r) heeft van eender vrauwen’, twelke zo ter stont ghebuerde, zomen daer af breeeder leest ten boucke vanden Rechters van Ysrael int ix^e capittele. Item niet

341 Een combinatie van de mededelingen bij Burchardus, VII, 25, Eugesippus, 997 en Poloner, 274.

342 Uit Burchardus, VII, 25.

343 Het huidige dorp Tûbâs.

[p. 117]

verre van Sijssen, ter rechter hand vanden weghe, zo staet den put daer Onse Lieve Heere te drincken begheerde vanden vraukin van Samarien, alzo daer af ghescreven staet in devangelie van Sente Jan int vierde capitele. Over desen put heeft ghestaen tanderen tijden, als de kerstenen dlant besaten, eene schoone keercke, zomen datte noch ande ghedestrueerde mueren wel sien mach, ende rontomme den put staet als noch een muerkin onttrent tooten gortrieme hooghe. Den meesten tijt vanden jare zo es desen put drooghe somen daer seit, zonder onttrent den tijt doen Onse Heere daer jeghen tvraukin sprac, dan es daer water in, ende binnen den jare meer; watter waer af es dat weet God. Item recht jeghen over deser plaetsen, ter slincker hand des weechs, ghenouch westwaert naer de groote zee te siene, leyt eenen grooten beerch, ghenaemt Jebel Effra oft Mons Effraym,³⁴⁴ vanden welken beerghe tvraukin van Samarien zeide toot Onsen Heere: ‘Onze vaders hebben gheannebeet in dien beerch’, zo daer af staet ter zelver plecken vander evangelyen, ende in talder upperste des selfs beerchs heeft ghestaen den oultaer van Madian, den welken Gedeon destrueerde ghelijc hem God beval, ende maecte daer eenen anderen ter eeren vanden Almoghenden Eeneghen God, up den welken sacreficie gheleit zijnde, quam dinghele ende die nopende met eender roeden, wart ter stont (120v) berrende, also daer of staet int bouc vanden Rechters van Ysrael int vi^e capitle; te desen beerghe was ooc Gedeon begraven, alzomen dat leest ten zelven boucke int viii^e capittele. Item over dander zijde anden voet des selfs beerchs ter grooter zee waert, zo plach te stane eene stede, ghenaemt Tamnassare ofte Thamanathassare, ter welker plecken de edele Josue, deerste vanden neghen besten, begraven wart, alzo daer af staet int bouc van Josue ten lesten capittel, hoe wel nochtans de heydenen zegghen dat hij begraven leyt boven Trypolij teender plecken, ghenaemt Mons Lupardorum.³⁴⁵ Item te deser voorseyder plecken zo gheschiedet dat Absolon, zone vanden coninc David, ghevloden zijnde uuten strijde, rijdende onder eenen boom, daer an bleef hanghende met zijnen hare, ende wart ghedoot van Joab, den capitain van David zijns vaders, alzomen daer af leest ten tweeden boucke vanden Coninghen int xviii^e capittele.

344 Bedoeld is de berg Gerezim ten zuiden van Nabloes. Hij is een der uitlopers van het Ephraïmgebergte.

345 Deze uitspraak (in juist dezelfde bewoordingen) bij Von Breydenbach, 52v, evenals bij Poloner, 268.