Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(II, 6)

(54v) [D]us noch altoes voort seilende met redelicken ghetemperden winde zonder eeneghe quade avontuere oft ongheweerte, weerdich van scrivene, Gode lof, zo seilden zij voor bij der eerster steden van dien hende, over de luchter hand int lant van Albanien gheleghen, wat ten landewaert uppe, onttrent een mile vander zee, ende es eene maertsse onder weghe wat rijsende ende dalende; daer onttrent es vele goets wijngaerts, olive boomen ende andere fruytboomen, ende vele goets besaeyens lants. Dese voornoemde stede es ghenaemt Antijvorij, niet zeer groot maer zeer steerck, ende achter ten lande waert up zo leit een zeer hooch ghebeerchte, tmeeste van al dien lande.⁵⁶ Zij seilden ooc voor bij eenen propren stedekin, over de zelve slincke hand gheleghen in Albanien, ghenaemt Dulsinjon,⁵⁷ ligghende up eene steenrotse met eenen becke ter zee waert in loopende, zeer steil, recht oft met beetels ende grooten aerbeide afghehauwen ware, ende up trechte pointkin es de zelve stede ghefondeert, bijcans omrijnct vander zee. De zijde ten lande waert es zo steerc bemuert dicke, ende heeft zo diepe, wijde graven inde rootsen ghehouden, datse onmoghelic ware van winnene; heeft een zeer goet poort ende havene voor scepen ende (55r) galleyen. Niet verde van desen voorseyden stedekin zo leit een schoon poort ende havene, ooc ter luchter hand, ter welker plecken eene schoone riviere inde zee comt ghevallen, ghenaemt Labajona,⁵⁸ onttrent der welker zeere vele ghebeerchs ende wonderlicke vele boschs es. Zij leden ooc voor bij eender goeder steden in Albanien gheleghen, ghehauden vanden Torck, ghenaemt Allijssio,⁵⁹ daer onttrent dat oec zeer veel boschs es. Niet verre van daer zo comt ooc eene schoone riviere inde zee ghevallen, ghenaemt Loudrijn,⁶⁰ maer en es gheen zonderlinc watere zomen daer seit. Dese voorseyde riviere leden zijnde, int beghinsel van eenen grooten ongheweerte van donder, blixem, reghen ende winden, naer dat zij onttrent drie daghen gheseilt hadden, zo quamen zij anckeren in een poort ende havene van eender goeder stede, over de luchter hand oec in Albanien gheleghen, ghehouden vanden kerstenen, ter welker plecken de patroon wat te doene hadde, ghenaemt Durassen,⁶¹ verscheeden van Ragoussen onttrent twee hondert milen, ende es een zeer oud ghestichte, rontomme bemuert met ghebackenen steenen zomen hier inden landen useert. Daer staet oec een zeer schoen steerc casteel over de zijde ten lande waert, ende leit an wat hoochden; ronts omme deser voorseyder stede eist meest al neringhe oft sompe-

56 Bedoeld zijn de Noord-Albanese Alpen; de plaats Antivari heet tegenwoordig Bar.

57 Ulcinj (Dulcigno).

58 De Buenë (Bojana).

59 Leshe (Alessio).

60 De Drin.

61 Durrës (Durazzo), door de Turken in 1501 ingenomen.

[p. 58]

linghe ware, datmer nauwe met paerden, karren oft oec te voet an en mach alst ghereghent heeft. Men seit dat Pierus, de zone van Achilles,⁶² coninc was vander zelver steden, ende dat dlant van Eperien oft Epieren daer an leyt. Item ande poorte vander voorseyder stede die te lande waert staet, zijn twee viercandtte colommen, die ghenouch (55v) onderhouden tverwelf vander zelver poorten, breet onttrent onderhalven voet over elke zijde, ende moghen lanc zijn onttrent vier vademen, dwelc al te wonderlic een weerc es om sien. Dese zijn van diversschen colueren zeere blinckende; men siet daer in ligghen sticken van meinschen beenen, als knetkins van handen ende voeten, sticken van hoefden, van caecbeenen, tanden, ende sticken van aerm pijpen oft been pijpen, datmer bescheedelic binnen inde beenen siet, zomen doet de blommen in dese glasen appels, bijden welken wel te gheloevene es dat in ouden tijden de colommen, diemer vele inden landen van over zee vindt van diversschen colueren, ghemaect zijn bij misterien, ende niet alle uutghehauden uut steenrotsen.⁶³ Item up de poorte zo staet een paert met eenen mensche daer up sittende, van wonderlicker grootten, beede van metale, daer ghestelt teender ghedinckenessen zoot te bemoedene es. Dese voorseyde stede heeft tanderen tijden in een heylant ghestelt ghezijn, ende teertrijcke duer dolven zo diepe, datter dwater van eender zijde ter ander duer liep, maer es nu al vervult ende heffen zo datmer wel alomme over rijdt. Het deedze eerst maken de keyser Constantinus, ende zoude ghesijn hebben Constantinopolen, maer de lucht ende aert van daer onttrent en beviel hem niet, uuten welken hij daer niet meer en wrachte, ende dede Constantinopolen maken ter plecken daer zij noch staet;⁶⁴ ter welker plecken de voorseyde voyagiers bleven stille ligghende over hare meeninghe drie daghen, omme tongheweerte voorseyt ende contrarien wint die hem over quam. Scheedende (56r) van Durassen, den wint ghekeert zijnde tharer baten, met eenen grooten vaerwedere, zo leden zij voor bij een groot colf ende schoettinghe vander zee, al over de slincke hand gheleghen, up dwelc eene schoone, groote stede ghestaen es, ghehouden vanden Tuerck, ghenaemt Lavalona,⁶⁵ ombemuert, maer es wat omrijnct met dijcken, dounen ende staeckijtsel van haute ende van eerden; daer staet oec een zeer schoon, steerc casteel, dat al waert dat de stede ghewonnen ware, men tselve casteel wel hauden zoude, want tes ghenouch onwinlic; hemlieden was gheseit dat daer eerst beghint van dien hende dlant van Albanien. Item dit voorseyde land van Albanien es een zeer steerc landscip van ghebeerchten, van stranghen passaigen, van steercken steden ende casteelen ende van goede rivieren; daer in woonen vele vromer lieden, vele bosch daer in ende goet vruchtbaer land; den meesten deel vanden steden ende casteelen ligghende ten lande waert up heeft de Torck alle in handen, als Petrella, Croeya, Scouterij, Drijvasto⁶⁶ ende vele meer andere, te lanc om noumen. De Torck en hads nemmermeer ghecreghen, hadde dlant in hem zelven eendrachtich ghezijn, maer daer waren diverssche heeren de welke dlant van Albanien beheerden, die eeuwelic in gheschille waren ende in oorloghen deen jeghens den anderen, mids welken ghescille de Tuerc te eer ende te bat zijnen wille ghecreech over tvoorseyde land; emmer wasser een heere, ghenaemt Scanderbec,⁶⁷ dat al te vroom een kerstin was die altoes den Toorck vromelic wederstont, zo dat de Tuerc noynt in zijnen levene an tselfs Scanderbecx deel (56v) yet gheraken conste, maer doodde in zijnen tijt zo vele Toor-

62 Pyrrhus van Epirus beroemde zich erop af te stammen van Neoptolemos, Achilles' zoon.

63 Bedoeld is de Porta Romana, gebouwd in de Romeinse tijd en naderhand hersteld door de Byzantijnen. Nu resteren nog slechts enige brokstukken en fundamenten ervan (P. Romanelli in Enc. Italiana, s.v. Durazzo). Zou men, ter verklaring van Van Ghisteles verbazing-wekkende waarneming van allerlei knekels in de zuilen soms mogen denken aan een kristallijn stollingsgesteente?

64 Deze mededeling ook bij Von Breydenbach (23r).

65 Vlore (Valona), gelegen aan de Gjol i Vlöres.

66 Petrella: Petrinja. Croeya: Krujë (Kroia). Scoutery: Shkodra (Scutari). Dryvasto: Drvar.

67 Skanderbeg (Georg Kastriota), de nationale held van Albanië en het hoofd der Albanese opstandelingen tegen het Turkse gezag. In 1450 wist hij Moerad II die met 100.000 man zijn bergkasteel Krujë belegerde, te weerstaan; ook Mohammed II moest in 1466-1467 een beleg opgeven. Skanderbeg stierf in 1468.

[p. 59]

cken zomen daer ghemeenlic seit, als halvelinghe nu leven, ende naer zijn doot zo ghinc dlant al verloren, uutghedaen eeneghe steercke steden die als noch kersten zijn, zo hier vooren gheseit es. Item Albanien en es niet zeer groot, maer zeer steerc, palende met den eenen hende ande Zee Adriana, dats tcolf van Venegen, ende metten anderen hende an tconincrijc van Servien, dat kersten plach te zijne, maer de Tuerck die domineert als nu van al, uutghedaen twee oft drie steden die de coninc van Ongheryen in heeft, ligghende up de Dunnauwe, ende paelt oec deen zijde an Griecken dat nu Tuerckien heedt, ende over dander zijde nederwaert zo palet an Slavonien voorseyt, datmen seit Windens lant.