Cyrurgie

Laserie van ghenoeten.

Die laserie die comt dicken toe van ghenoetene aldus Eist dat een ghesont man heeft te doene ofte brudet een lasers wijf daer of soe sel hem wassen een quade rnfexcie (l. infexcie) ende dat comt somtijts van eenen heeten laserschen ende somtijts van eenen couden laserschen ende daer bi soe verandert die cuere in den diverschen infixiën ende teekinen. Ende somtijts soe wert een mensche besiect nae dat bruden van den flumatijc ofte melancolin ende

⁺dat bekent men bi den leeliken ansichte. In den ersten daghe in deser siecheit alse hem quade teekinen toegen van infexiën. Ende die ghene die dat toecomt van bloede ofte van colera die sijn besiecter. danne dandere speciën ende spadere te ghenesen. Daer omme in heete saken soe werden die teekinen te hans ghevoelt naer den ghenoetene. Ende eist dat sake dat is van colera men bekennet bi der hitten diemen diepe inwaert ghevoelt. ende die huut wert spersende ende al omme soe ghevoelt hi stecten met hitten somtijts met couwe ende somtijts met bevingen ende dicke soe verwandelen sinen varwen van den witten int roode ende van rooden int (l. in) dat witten.

¶ Item ende hi ghevoelt quade gheveninose materie tusschen vel ende vleesch ende ontrint dat ansichte ghevoelt hi ofte daer mieren liepen die dat ansichte trecken ende hi heeft in dat ansichte prekelende hitte ende dicken heeft hi vaer. ¶ Item ende alst comt bi den couden saken vorseit dat ansichte zwelt ende de huut ende in alle die leeden comt hem zwaerheit ende cume mach hi hem verporren van der stede daer hi sit. ende hi ghevoelt couwe tusschen vel ende vleesch al omme ende sonderlinghe int ansichte ende in dat vorhooft. ¶ Dus selmen gaen ter cueren van desen die comt

van hitten. ¶ Int erste men[sel]se⁺ laten in bede die armen ende die materie selmen rijpen met desen drancke die hier nae volghet. ¶ ℞ oxisaccra .℥. ij. sirupus de fumoterre .℥. iij. additur aqua fumiterre .℥. iiij-or. aqua scabiose boraginis .ana .℥. ij. misceantur et flat julep Daer of ghevet drincken savons ende smorghens telken eenen toghe warme ende datmen daer op vaste .ij. hueren ende alse desen dranc al ghegeven is dan selmen laxeren met oxisaccra laxativa .Ʒ. ij. ende yera ruffini . Ʒ. j. Ten derden dage selmen stoven met couden cruden ende daer na gheeft hem rubea trosiscata .2. deel ende derdendeel tiriaca magna met succus fumiterre laeu selment drincken ende aldus selmen doen .3. [daghe] anfter (l. after) een. ¶ Item ten vierden daghe selmen weder laten in den lever adere ende des ander daghes in de hooft adere ende laten van den bloede hute nae den craft van den mensche ende tallen .iij. daghen suldi hem stoven ende gheven hem van den

+ C 57b.

+ C 57c.

[p. 179]

opiaten vorseit ende doetene laten alsoe .iij. maenden lanc Item men screpen int been ende dan ventosen setten onder den kin ende men sel ruptoriën setten opt been tote den vorseiden tijt Ende des smorgens selmen hem gheven diaprunus ende dya-anthos ofte suker rosaet ende daer nae nutten de sirupe vorseit de ⁺fumiterre. Item ende de weke tweewarf selmen temperen unguentum citrinum met rose water ende daer mede dat ansichte smeeren ende dan decket met wegebre bladeren ende dat laet liggen alden nacht ende doet des smorghens of. Dit es de cuere jeghen den couwe specie commen van flumatijc ofte van melancoliën. ¶ Int erste men sel hem die materie ripen cloen met desen drancke. ¶ ℞ oximel diureticum .℥. ij. sirupus fumiterre .℥. j. aqua boraginis aqua fumiterre .ana .℥ iiij-or. misceantur ende dit gheft smorgens ende savons alsoet jou vorleert es. Ende als den dranc hute es dan suldine purgieren met desen laxative. ¶ ℞ yera logodion .Ʒ. ij. jera ruffini .Ʒ. j. ende twe dagen selmen stoven ende daer toe selmen doen bladeren van vlienderen van edicke van scabiosen van fumiterre ende lapacium. Ende naer den badene selmen hem gheven tyriaca magna galeni met sop van fumiterre laeu. Ten derden daghe salmen laten ter lever aderen ofte in den hooft adere. Ende men sel doen scarificacie ende ventosen onder den kin. Ende jeghen die quade varwe selmen elcke daghe wiin daer in dat ghelegen heeft te weike pulvis van reubarbaro ende twee warf de weke selmen

⁺savons dat ansichte dwaen met wiine claer in ghesoeden is rebarbarum.

+ C 57d.

+ C 58a.