Cyrurgie

Cap. 9.
⁺¶ Hier leert me(n) ke(n)ne(n) (ende) proeve(n) of th(er)ssenbecke(n) o(n)twee es m(et) bule(n) of sonder bulen of met wonden³⁾.

Alse bulen siin geslagen sonder wonde ierst thaer af gescoren so legter op dwit van den eye niet geslagen. ende geeft hem .1. twinen draet gewast te houdene tusscen sinen tanden. ende dien draet seldi melken tusscen uwen dume⁺ ende uwe vingeren. eist dat dbeen ontwee es. ja so waer dat het es die zieke salder toe scieten met der hant. want die vilinge van uwen nagele sal hem zere wee doen in die broke [dair zijn vele andere teekine maer diere en es engheen sij en faelgeren onder wylen dit en faelgeert niet gheerne G]. ¶ Dits .1. ander teken dat lancfranc⁴⁾ wyst. Geeft hem .1. cnoop van .1. stro ende en mach hine⁺ niet gebiten met sinen tanden ontwee. so scinet therssenbecken ontwee. Of en mach hi niet craken⁺ .1. not⁵⁾ of en mach hi niet lanx dat middelste led van sinen dume overgapen⁶⁾ met sinen tanden. ¶ Of nemt dit plaester ende legget op siin hoeft ierst gescoren. Nemt nuwe was .1. ℔. lapdanume 2. ℔. wieroec .s. ℔. Dit wierooc pulverc ende minget met den lapdanumme ende metten wasse bouwende al te gadere bi den viere⁷⁾. ende daer af so make alse .1. plate⁸⁾ ende daer in so legt also al thoeft .1. nacht of .1. dach. ende daerna doet al subtilike af al geheel. eist therssenbecken ontwee. het wert daer iegen gesmolten also [verre L] die broke van den herssenbeckene es. Ende of gi niet en moget hebben⁹⁾⁺ labdanum ende wierooc. so nemt

+ G 12d.

3) C: Hoe men proven sal off dat hersenbecken ontween is of niet. G: Hoe datmen proeven sal oft thersebecken ontwe es. L: Hoe dat men proven sal oft hersenbecken ontwen is of en is.

+ C 10c.

4) G: rolant

+ L 150b

+ G 13a.

5) C: note

6) C: overlanxs

7) C: bouwen iegen een viere. G: ende met gebouden was teghen .1. vier L: ende dan met den wasse bouwen jeghen .1. viere.

8) G: palette

9) C: cont crigen

+ B 111d.

[p. 25]

was [van been L] allene. mer het ⁺nes niet so goet. ¶ Dit wist willem van congenie ende willem van saliete. Alle die vorseide proeven ⁺van desen capittele siin menichwerf valsch vonden. sonder allen tplaester. dat en faelgiert niet.

Entie proeve vanden gewasten drade gehouden tusscen dien tanden alsoet vorseit es dits waer geproeft.

+ †

+ G 13b.