Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart

[p. 773]

Honderd-zes en zestigste brief.
Mejuffrouw de Weduwe Willis aan Mevrouw de Weduwe Spilgoed.

Waardigste vriendin!

Toen ik de voorleden week by u een zo aangenamen als stichtelyken dag doorbragt, spraken wy van hart tot hart over onzer beider belangen. Ik omhelsde u met een dankbaar opzien tot den Algoeden, daar ik my in staat bevinde, om met u het overige myner jaren op een stil Buitentje door te brengen. Myne Dochter is getrouwt; en, zo zy niet gelukkig is, dan zeker zal het aan haar haperen, want zy heeft een goedaartig verstandig man, die haar, uit zuivere genegenheid, trouwde, en dien zy ook uit alle mannen alléén beminde; zyne middelen zyn ruim genoeg; myne Dochter is eene goede huishoudster; en zy leven als uit de waereld. Voor Naatje heb ik des niet te zorgen. Wat myn Zoon Willem aangaat, - gy, myne hartvriendin, moet alles weten. - De Heer Blankaart heeft een goede som van zynen overvloed afgezondert, om hem in staat te stellen, zyne eigene zaken te gaan beginnen.

[p. 774]

Zyn brave Patroon heeft hem ontslagen, en vry wat correspondenten overgedaan. Ook is de Heer Helmers by my geweest, en heeft my verzekert, dat hy voor Juffrouw Letje zoude doen, het geen men van haars Vaders boezemvriend kan verwagten. Hoe kom ik, myne Vriendin, met u ook over deezen waardigen man overeen! Gedreven door dezelfde beginzels als onzen eerlyken Blankaart, ook ryk en kinderloos zynde, doet echter zyne weldadigheid zich geheel anders vóór. Hy doet wél, mag ik het zo uitdrukken, met de deftigheid van een verhevener wezen dan wy zyn; Blankaart schynt de oudste Broeder van allen, die hem omringen. Myn Willem spreekt tegen den Heer Helmers met den eerbied eens Zoons; tegen den Heer Blankaart met de hartlyke gemeenzaamheid eens vriends. Beide deeze mannen hebben schone karakters; doch die zyn niet meer onderscheiden dan de trekken huns gelaats. Blankaart heeft zyn gezont verstand in het werkzaam, Helmers in het denkent afgezondert leven geöeffent. De laatste heeft niets van dat wonderlyke, 't welk by den eersten de natuur zelf is; en de eerste heeft ook niets van dat grootsche, 't welk den laatsten even natuurlyk is.

Beide myne Kinderen zyn des bezorgt. Nu is myn oogmerk, om Willem myn huis over-

[p. 775]

telaten, en met u, indien het Gode behage, nog eenige jaren gelukkig te leven. Gy, myne Vriendin, kunt my alléén tot dit besluit overhalen. Als men zekere jaren heeft, is er in onze karakters eene gevestigtheid, die zich niet heel gemaklyk schikt naar zulken, die te véél met de onze verschelen: Maar die zwarigheid heeft tusschen ons, zo als gy zeer vriendlyk aanmerkt, geen plaats. Onze vriendschap is gegront op de onwankelbare zuilen der deugd; het wederzyds behagen, vry van alle jeugdige vleijeryen, drukt er het zegel op.

Hoewel ik altoos reden had, om de bestieringen des Allerhoogsten te loven, en met dankzeggingen te zegenen, zo is het echter wáár, dat my vele rampen getroffen hebben. Geen der geringsten was het, myn eerlyken goeden Willis te verliezen, in eenen nog fleurigen leeftyd, genoegzaam geruïneert, en met twee jonge kinderen bezwaart. Uw dierbaar hart heeft nooit gebloet over zo een verlies. Gy kondt zulk een onwaardig, onrechtvaardig man betreuren, om dat gy eene edele ziel hebt; maar ik verloor een man, dien ik hartelyk beminde, en die ik zag wegkwynen van droefheid, om dat hy méér zyn oprecht hart, dan mynen voorzichtigen raad gevolgt hadt.

Met eene nimmer sluimerende oplettentheid bezorgde ik alles, wat van my afhing. Ik schik-

[p. 776]

te my naar myne verminderde omstandigheden, spaarde niets, om myne kinderen zo wel eene beschaafde als Godsdienstige opvoeding te geven, en de goede God heeft myne pogingen gezegent. Myne Dochter trouwde zeer voordelig, en myn lieve Willem zal, onder dien zelfden zegen, in staat gestelt worden, om aan zyne bestemming te voldoen. Met myne stervende lippen zal ik God nog danken voor dien Zoon. Ik ben niet éénzydig; gy kent my, maar myn Willem is de vreugd myns levens. Geen Zoon kon immer beter voorbeeld geven dan hy: nog nooit heeft hy my reden tot misnoegen gegeven. Oordeel des, hoe waardig hy my is, welke goede gedagten ik van myne aanstaande Dochter heb, dat ik zyn geluk in hare handen betrouw. Hier nevens zende ik u de twee Brieven onzer jonge lieden dankbaar te rug: zo als Saartje is, heb ik voorzien, dat zy met eenen Edeling worden moest. God geve, dat zy eene gelukkige Moeder worde! Ik ga er deezen middag eeten; ik ken geen geregelder Huishouden. Heeft zy tyd van leven, en blyft zy de Vrouw van deezen man, wat mogen wy dan niet van haar verwagten? Deeze beide Brieven hebben my op nieuw bevestigt in myn begrip, dat er een zeker Levenssaisoen is, waar in het Huwlyk ons zo gelukkig maakt, als de aart onzes wezens hier toelaat. Ik kan u niet zeggen,

[p. 777]

hoe zeer ik die vernuften veracht, die zich niet ontzien, eenen staat, door den stichter onzer natuur zelf ingestelt, te beschimpen, in een bespottelyk licht te plaatzen: zulke gevoelens leiden tot de schandelykste zedeloosheid; zy winnen ook het meeste veld in die maatschappyen, waar in de Godsdienst niet meer geeerbiedigt wordt. Dat saisoen is voor ons, zo als gy wel aanmerkt, verdwenen, en de Vriendschap vervangt, zeer eigenaartig, die Liefde, die de behoeftens der jeugd, en der gezontheid, zo wel als die van het hart, voldoet.

Ik zal wat by tyds naar myn Zoon en Dochter Smit vertrekken: Myne Naatje heeft de gelukkige altoos heldere uitzichten onzer jonge Vriendin geenzins: myn gezelschap, weet ik, zal dáár nodig zyn; ik ben ook Moeder! Voor ik vertrek, hoop ik u nog in persoon te zeggen, hoe zeer ik ben

Uwe getrouwe Vriendin,

Sophia van Zon,

Weduwe Gerrit Willis.