Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart

[p. 686]

Honderd-drie en vyftigste brief.
Mejuffrouw Sara Burgerhart aan den Heer Hendrik Edeling.

Myn waarde Edeling!

Berouw hebben, om dat ik, met welberadenheid, en op de inspraak van myn hart, u gezegt heb, dat ik u bemin! Zyt gy vatbaar voor zulke ongerymtheden? Neen, myn Beste, ik beschouw u in een waar licht; gy zyt beminlyk, maar gy zyt ook groot: gy zyt een man, zo als ik my altoos ideaal heb voorgestelt; en iemand, wiens verdiensten gelyk stonden aan de uwen, doch die geheel buiten uwen toon vielen, zou ik nimmer voor myn vriend en leidsman op den levensweg gekozen hebben. Indien ik gelukkig kan worden in het huwlyk, dan moet het zyn met een man, van uw bedaart, ernstig en teffens minzaam karakter. Ik begreep wél, dat ik het meisje niet was, die plegtig zou kunnen beloven, mynen wettigen man te eeren en te vrezen, indien myn wettige man een onzer opgepronkte slegthoofdjes waar; een onzer snoevertjes, die zich wel heel veel op hunne waardigheid boven die der Vrouwen

[p. 687]

lieten voorstaan. Daar was voor my niet aan te denken, om dat ik zelf geen Gekskap zoude willen misleiden, en heilig voornam, nooit iets te beloven, 't geen ik wel zag, dat buiten myn bereik was. Ik vreesde, dat niets my de uitvoering van deezen mynen pligt zoude kunnen mooglyk maken, dan de bewustheid, dat myn man wyzer en beter was, dan ik nu nog ben. Het is eene zeer ongevallige schildery, waar in de Vrouw niet alleen groter en forscher is, maar ook waarlyk meer verstand heeft dan haar Heer en Meester. Het Vrouwelyk karakter is zo onderscheiden van het Manlyke, als eene schone Vrouw van een schoon Man. Ik dagt al verder: (waarom zou ik voor u iets verbergen, dat gy nu wel weten moogt?) zal ik het kunnen verantwoorden, als ik een man, die geene meerderheid van verstand boven my heeft, aan 't hooft plaats van een klein huisgezin, om het wel optevoeden? een man, die ik waarlyk nog wel zelf een Preceptor zou hebben mogen geven, dewyl ik zelf niet genoeg wist, om hem wyzer te maken?

Myne besluiteloosheid, zo als myne Moederlyke Vriendin dit noemt, ontstaat des niet uit bezwaarnissen aan uwen kant; neen, myn Vriend, gy zult altoos die edelmoedige neiging tot weldoen, die beredeneerde zucht tot het geen recht is, behouden, die den grondslag

[p. 688]

uws karakters uitmaken. Een brave Zoon belooft een goed man. Ik geloof zeer zeker, dat gy uw onbetwistbaar gezag als man nooit zult gebruiken, dan ten besten eener vrouw, die al haar geluk, al hare veiligheid aan u toebetrouwt; die u uit achting, zo wel als uit voorkeuze, ten Echtgenoot verkiest, zonder dat uw rykdom by haar in 't allerminste in aanmerking komt.

Wat dan, vraagt gy my met eene bekommerde liefde, die my doet zien, hoe zeer gy verlangt den mynen te zyn?... Och, myn waarde Edeling, ik ben zeer onvoorzichtig geweest.... Laat my den tyd om u te overtuigen, dat ik genezen ben van myne al te grote neiging voor uithuizige vermaken; dat de kring is afgelopen; dat ik moeds genoeg heb, om my zelf van zeer vele dwaasheden te verbeteren: voor ik nog, eenig en alleen om my naar u te schikken, daar van schyne af te zien.

Er legt my iets op 't hart!... Kan ik u dit zeggen!... Maar ik loop mooglyk gevaar, om u dan minder dierbaar te worden!... Ik wil u echter niets verbergen. Kon ik maar besluiten, om het u medetedelen!... ô Die snode R.! Kan ik, zonder afgryzen, aan zulk een Deugeniet nog denken? Moet ik my zelf niet veroordelen, als ik nadenk, dat myne onbedagtheid hem stout genoeg maakte, om my zo

[p. 689]

verregaande te beledigen? Hy, die my zal oordelen, weet, dat ik, met de zorgeloosheid van een kind, dat het kwade niet vreest, om dat het dit niet kent, in deezen ongevalligen staat gebragt ben. Ongevalligen staat! zeker, het is zo. Want is myn droevig berouw over 't gebeurde, hoe onschuldig ik ook ben, niet een bewys, dat ik niet zo gehandelt hebbe, als ik had behoren te handelen? En zal een Edeling eene vrouw krygen, die zich voor den schyn des kwaads niet heeft weten te wagten? Dring my des niet.... Eerst moet gy alles weten; eerst moet ik tonen, dat myne betuigingen de gevolgen zyn myner eigen reden; voor dit zo is, kan ik uwe vrouw niet worden. Toen ik deezen begon, hoopte ik in staat te zyn, u alles te schryven: de moed ontvalt my: mooglyk zal het mondeling beter gaan! Ik ben met liefde en achting

Uwe Vriendin,

Sara Burgerhart.