Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

[GZ39] Heb ik genoeg u lief-gehad, doorschijnend glas?

Overlevering

C: Carnet H-67, p. 61r, 64r.

T: Dietsche warande & Belfort 26.i (januari 1926), p. 53. /30/

M: Manuscript H-76,64.

P^1-3: Drukproeven D H-78,66.

D: God aan zee, p. 66.

Datering

Najaar 1925; 26 december 1925.

Ontwikkelingsgang

Op p. 61r van het carnet van 1924-1925 noteerde Van de Woestijne twee regels met tussen beide een grote witruimte. Ze markeren de opening en het slot van een gedicht:

	C:A
(1)		Heb ik genoeg U liefgehad, doorschijnend glas?^+

+ [→1]

[p. 499]

		[open ruimte]
(2)	b	[	ø	]	o laatste		scherve^+
	b	[				]	[sche]rvel: God.
		[Fase b valt mogelijk samen met stadium B]

De eerste regel werd ergens in het (late?) najaar van 1925 geschreven. De tweede regel, lager op het blad tegen de rechterzijkant, werd er later aan toegevoegd. Mogelijk gebeurde dit toen Van de Woestijne definitief een begin maakte met het gedicht, op ‘26 Dec’ van dat jaar: de blauwe inkt van de laatste regel in A en die van stadium B komen overeen.

Van de Woestijne werkte het gedicht op 26 december uit tot een volledige versie (C:B^I), maar in eerste instantie ontbrak de latere vierde strofe, die hij onder de tekst toevoegde (C:B^II). Dat die strofe moest worden tussengevoegd, gaf hij niet aan. Het lijkt op inhoudelijke gronden echter niet waarschijnlijk dat hij de grafische volgorde als de definitieve bedoelde. Bovendien heeft de strofe die in B^I nog de laatste is, een extra versregel, iets wat bij Van de Woestijne alleen enkele malen bij slotstrofen voorkomt.

C:B^I en B^II zijn in de gecombineerde synopsis opgenomen.

+ [→19-20]

Varianten en correcties

titel	C:B^I		[ontbreekt]
	T		Glas
	M-D		[ontbreekt]^+

2	C:B^I		Nog	dunner dan de		daauw	,	nog heller dan het water
	T		- Nog	|	|	dauw	|		|
	M-D		|		|	daauw	|		|

3	C:B^I	a	dat		de		uchtend		in uw
		a	[					]	en mijn	hand in uwen harden krater,
	T-D		|	|		uchtends			mijne	|	|

4	C:B^I		o kelk,		te zamen	las		.
	T		|	|	vergaêrend	|	|	;
	M	a	|				|	.
		a	[				]	:
	P^1-D		|					|

5	C:B^I	a	Uw	klaarte	draagt	haar vracht als een		[xx]
		a	[				]	onzichtbare ijlte
	T-D		zoo draagt uw klaart			|			|.

6	C:B^I	a	Maar heft mijn hand uw koelt ten zoom van		aard	en licht,
		b	[	]	[aard]e	[	]
	T-D		|				|

+ [1←A,1]

[p. 500]

7	C:B^I		dan haalt gij duizendvoud de		zonne	uit hare steilte
	T-D		|	|	zon	|	|

8	C:B^I		en welft naar		U	als naar een kim elk vergezicht
	T-D		|	|	u	|	|.

9	C:B^I	a	Gij vult met vinn'ge sterren u bij vollen		dagen;
		b	[	]	[dage][;]
	T-D		|			|

10

C:B^I

a

beeft

mijne

hang

a

[

]

[han]d

,

een

land

vol

a

[

]

wee

van

vee

en bloemen wankt

T-D

wankt

|

|

:

|

|

wei

|

|

diere'

|

|

11	C:B^I		in		Uwen	wand waar zelfs de zeeën wiegewagen.
	T-D		|	|	uwen	|	|

12	C:B^I		Heb ik u		lief gehad	?	Ik heb u niet bedankt
	T-D		|	|	lief-gehad	|		|.

13	C:B^II-P^2		Bedankt, 'dat ik aan uwe klare en		harde	koelte
	P^3	a	|				|
		b	[	]	simple	[	]
	D		|				|

15

C:B^II

a

bedankt,

dat

deze dorre mond

aan uwe

zu^+

a

[

]

^* zerp

zoelte

a

[

]

zuivre

[

]

b

[

]

[deze]n

[dorre]n

[mond]

[uwe]

[zuivre

zoelte

]

T-D

|

|

'dat

|

|

dooven

|

|

uw

|

|

16	C:B^II		den		dronk	van vele en onbegrepen liefde bood
	T, M		|	|	drank	|	|	.
	P^1-D		|	|	dronk	|		|

17	C:B^I	a	En	moest aan u dees vreugde een nieuwen waan ervaren
		b	Want	[	]
	T		l		|,
	M-D		|		|;

18	C:B^I		smeet u te gruizel 't norsch	negeeren van		den	trots
	T-D		Glas, smeet te gruizel u 't	|	|	mijn	|	|:^+

19	C:B^I	a	nog	zag mijn		spijt in iedren schervel klaren
		b	[		]	late [spijt in		iedren	schervel klaren]
	T		|				|	elken	|	|
	M-D		nóg	|						|,

20	C:B^I		lang starend, de ooge Gods
	T-D		|	|.
			[Hier eindigen T, M, P^1-3 en D]

+ [fasering?]

* [lees: zerpe]

+ [19-20←A, 2]

[p. 501]

	C:B^I r. 21
21	C:B^I	in u, o kelk.

Zetfouten

T	r. 4: vergaërend | vergaêrend
	r. 5: Zoo | zoo
	r. 15: zuiver | zuivre
	r. 20: langstarend | lang starend
P^1-D	r. 14: mijn | mijne

Noten

^1	In C:B^I plaatste Van de Woestijne achter r. 1 later een tweede vraagteken. De bedoeling is niet duidelijk.
^2	Van het gedicht verscheen een vertaling in het Duits.
^3	Literatuur: Wage, ‘Het oog Gods.’