Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

[p. 496]

[GZ38] Gij zijt een bloem, - en 'k ben alléen met u

Overlevering

M^1: Manuscript H-48.

M^2: Manuscript H-50,4.

T^1: Elsevier's geïllustreerd maandschrift 27.ii (oktober 1917), p. 285. /16/

M^3: Manuscript H-66,[6].

T^2: Orpheus 1.4 (februari 1924), p. 23. /26/

M^4: Manuscript H-74,37.

M^5: Manuscript H-76,63.

P^1-3: Drukproeven D H-78,65.

D: God aan zee, p. 65.

Datering

Vóor 28 juli 1917.

Ontwikkelingsgang

I

Het gedicht is uiterlijk voltooid op 28 juli 1917, toen Van de Woestijne het aan Hermans Robbers zond voor publikatie in Elsevier's geïllustreerd maandschrift.

De datering van M¹ is problematisch. Het is als oudste manuscript beschouwd omdat Van de Woestijne zelden netafschriften maakte nadat verzen eenmaal gepubliceerd waren (tenzij ze opnieuw werden gepubliceerd; het manuscript komt echter niet in aanmerking als kopijhandschrift voor T²). Bovendien sluit de laatste lezing in r. 11 aan bij de eerste lezing van die regel in M².

Boven de tekst van het gedicht in M¹ schreef Van de Woestijne later, met andere inkt: ‘Er een verkondiging van maken’. Dit wijst erop dat hij het heeft willen omvormen.

II

M² is kopijhandschrift voor T¹ geweest; M³ is kopijhandschrift voor T² geweest.

Varianten en correcties

1

M^1-T^1

Gij zijt

dees roos

,

- en 'k ben

alleen met u,

M^3-M^4

|

|

een bloem

|

|

M^5

a

|

|

met u alleen

a

[

]

[alleen]

[met u],

P^1, P^2

|

|

P^3

a

|

|

b

[

]

[all]é[en]

[

]

D

|

|

2	M^1	a	ter		uchtend-nock		,	o nuchter gode-teeken.
		a	[	]	[uchtend-no]k		[		]
	M^2, T^1		|			|	◦	|	|
	M^3-D		ten vroegsten uchtend, gij, een nuchter teeken.

[p. 497]

3	M^1-T^1		Nauw	gaat de nacht op		bloode waak verbleeken;
	M^3, T^2		|		|	kuisch ontwaken bleeken;
	M^4, M^5		Naauw	|			|
	P^1		Nauw	|			|
	P^2	a	|				|
		b	[Na]a[uw]	[			]
	P^3, D		|				|

4	M^1		geen		aêm die warend		^* luw.
	M^2, T^1		|			|	luw'.
	M^3-D		|	|	adem nog, die		|	|

5	M^1-T^1		Nog		ongeraakt	't krystal	der horizonnen;
	M^3, T^2		|	|	ongenaakt	de stolp	|		|
	M^4-D		|	|	ongeraakt	|		|.

6	M^1	a	alle
		a	slechts,		in het		tre
		a	[			]	[tr]illoos treuzelen		dat wacht
	M^2, T^1		|							|
	M^3, ^T^2		|	|◦	|					|
	M^4-D		Slechts		|			|,	|	|

7	M^1		op		blank verwelken	van den tragen nacht,
	T^1-D		|	|	blanker welken	|	|

8	M^1-T^1		roerloos, o roos, uw zonne.
	M^3-D		uw roerelooze zonne.

9	M^1-T^1		Gij staat		en		wazemt	straalloos	,	o pateen;
	M^3, T^2		|	|,	|	|	straalloos-waezmend		|		|
	M^4-D		|			|	straalloos	waezmend	|		|

10

M^1

a

en

-

waar

gij donkert met

den

dag,

a

[

]

[dag]e, roze,

-

b

[

]

zoo

[

]

M^2

a

|

|

waar

|

|

b

[

]

zoo

[

]

T^1

|

|

M^3

a

en,

laat

de

dag u donkeren,

o

roze

a

[

]

mijn [roze],

T^2

|

|

M^4-D

|

|

doet

|

|

11	M^1	a	nóg		laat			de dageraad u lichtend blozen,
		b	[laat]		[nóg]			[		]
	M^2	a	|						|	◦
		b	[nóg]		[laat]			[		]
	T^1		|							|
	M^3	a	|	|	staat		in 't dage' aan eigen licht te blozen
		a	[			]	ge [in 't dage' aan eigen licht te blozen]
	T^2-D		|								|

* [lees: luw'.]

[p. 498]

12	M^1		waar 'k sta, met	u	alléen.
	M^3-D		|	|	alleen;

13	M^1		-	met u alleen,		die,		van uw blonden luister,
	M^2		|		|◦	|			|
	T^1		|		|,	|			|
	M^3, T^2		◦	|	|◦	|			|
	M^4-D		|				|◦	|	|

14	M^1-T^1		gij		blínde	,	een ongeweten zonne zijt;
	M^3-D		|	|	blinde	|		|

15	M^1	a	gij, roos;		gij	,	'lijk	dees roos. En		ik, die lijd
		b	[						] -	[	]
	M^2		|	|	gíj	|			|...	|	|
	T^1		|			|	lijk	|			|
	M^3-D		waar 'k van me-zelven lijd,

16	M^1		in	't	veilig duister.
	M^2, T^1					|...
	M^3-D		ik, in	het	|	|.

Zetfouten

T^1	r. 6: Slechts | slechts
	r. 16: In | in
T^2	r. 2: uchtend: | uchtend,

Noten

^1	In T^1 is de slotregel van elke strofe gecentreerd; deze typografische bijzonderheid is in het variantenapparaat niet verder verantwoord.
^2	In T^2 beginnen de versregels met een kapitaal.