Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

[GZ25] Wat weet gij van kwetsuren

Overlevering

C^1: Carnet H-57, p. 27r.

C^2: Carnet H-58, p. 4r.

M^1: Manuscript H-59,[2].

T: Elsevier's geïllustreerd maandschrift 31.i (april 1921), p. 242. /19/

M^2: Manuscript H-74,17-18.

M^3: Manuscript H-76,42-43.

P^1-3: Drukproeven D H-78,44-45 (P^1); H-78,45-46 (P^2-3).

D: God aan zee, p. 45-46.

Datering

Eind december 1920; 7 februari 1921.

Ontwikkelingsgang

I

Laat in december 1920 noteerde Van de Woestijne in zijn carnet enkele citaten, op de bladzijde links van een kladversie van ‘Ik heb mijn zuiver huis gevuld’

[p. 457]

[gz7]. Een van de citaten is: ‘Et statuit super petram pedes meos’; Van de Woestijne noteerde zelf de bron: ‘39^e psalm’. Bij de publikatie in Elsevier's geïllustreerd maandschrift gaat dit als motto bij het gedicht. Zie verder noot 3.

Van het gedicht zelf is een voltooide kladversie overgeleverd in het carnet van 1921, gedateerd ‘7 Februari’ (C²). De eerste vijf strofen werden onder elkaar geschreven, de zesde en laatste dwars in de rechtermarge. C² is in de gecombineerde synopsis opgenomen.

II

M¹ is kopijhandschrift voor T geweest.

Varianten en correcties

			(C^1 niet opgenomen)
motto	C^2		[ontbreekt]
	M^1		Et statuit super petram pedes meos. xxxix^e		psalm
	T		|	|	Psalm
	M^2-D		[ontbreekt]

2	C^2		die niets en		moet	verduren
	M^1-D		|	|	moest	|	|

3

C^2

a

dan,

tijdlijk,

slag

of

stoot?

-

b

[

]

stamp

[

]

M^1-M^2

|

|

lollend,

|

|

◦

M^3

a

[

]

stot

a

[

]

[sto]ot?

P^1-D

|

|

4	C^2	a	Ik	brande	van de		vuren
		b	[]	kwispel	[	]	kuren
	M^1-D		- Ik	|				|,

5	C^2	a	- mijn leven			lang		- der dood
		b	[		]	door		[	]
	M^1-D		◦	|			|,	der Dood.

8	C^2	a	die 't		eeuwig	lot		mij	speelt
		b	[	]	listig	[				]
	M^1		|				|	me	|	|
	T-D		|							|,

10	C^2		niet huilen zal, maar kweelt
	M^1-D		|	|.

11	C^2	a	Ik,		de	gebenedijde
		b	[	]	ben,	[	]
	M^1-D		||	◦	|		|,

12	C^2	a	die koestert 't		[	ø	]	lijden
		b	[	]	bloedig			[	]
	M^1-D		|						|

[p. 458]

13	C^2	a	die		zijn	vleesch door-rot
		a	dat		[				]
		b	[	]	al	[zijn vleesch		door-rot]
	M^1		|	|	ál	|	|	doorrot,
	T		|	|	al	|				|
	M^2-D		|	|	heel	|				|

14	C^2	a	om 't		hinnikend		te wijden
		b	[	]	{[	]}	]	]
		b	]	]	{grinnikend}		]	]
	M^1-M^2		|	|	grinnikend		|	|
	M^3-D		|	|,	hooploos schier, te wijden
			[In C^2 een streep onder de open variant hinnikend/grinnikend]

15	C^2		aan 't		loochenen	van God
	M^1, T		|				|.
	M^2-D		|	|	weigeren	|		|

16	C^2	a	Want heeft		hij	mij verwezen
		b	[	]	H[ij]	[	]
	M^1	a	|	|	hij	|	|	,
		b	[	]	H[ij]	[		]
	T		|					|
	M^2		|	|	hij	|		|
	M^3-D		|	|	Hij	|		|

17	C^2	a	met pijne in		hiel	en		peezen
		b	[	]	poot	[	]	[peeze]
	M^1, T		|						|,
	M^2	a	|				|	peze,
		b	[				]	[pe]e[ze,]
	M^3-D		|							|

18	C^2		met kilte in lende' en		leen
	M^1-D		|	|	leên,

19	C^2	a	als		g
		a	als		een
		a	[	]	bij geboorte een weeze
	M^1-D		|			|

20	C^2	a	verlaten op een
		a	[op een] [verlaten] steen
	M^1-D		|	|;

21	C^2		Want	zou		zijn		hoop	mij plaatsen
	M^1-M^2		want	|	|	Zijn		|		|
	M^3-D		|				|	wil	|	|

22	C^2	a	als laatste		van de laatsten
		b	[	]	der melaatschen
	M^1-D		|			|

[p. 459]

23	C^2		a	op	den		verlaatsten steen
			b	[ ]	[de]		[verlaatste]	kei
			c	[ ]	[de]n		[verlaatste]n	[	]
	M^1-M^3			|		|	verlaat'sten	|	|	:
	P^1-D			|		|	verlaatsten	|		|

24	C^2		a	Ik zal mij toch haasten
			b	Nog zal	ik [mij] niet [haasten]
	M^1-D			nóg zou	|	|

25	C^2			te	weiflen,		tot	ik	schrei
	M^1		a	||	fe
			a	[]	weiflen,		tot ik		schrei.
	T			|						|
	M^2		a	|				|	ween.
			b	[				]	schrei[.]
	M^3			|							|
	P^1-D			|		|◦	|				|

26	C^2	α	a	Want ik, de rotte		put
		α	a	[	]	[pu]re
		β	b	Waar 'k immers,		[rotte pure]
	M^1-M^2			|			|,
	M^3, P^1			|			|	◦
	P^2		a	|				|
			b	[			],
	P^3, D			|				|

27	C^2			(Wat	weet gij van		kwetsuren?)
	M^1		a	|		|	kwetsuren)
			a	[		]	[kwetsuren]? [)]
			b	[(] w[at]	[			]
	T-D			|				|

28	C^2	α	a	'k	trotseer de felste proef
		β	b	[ø]	[	]
	M^1-D			|	[	|,

29	C^2			totdat	ik van verduren
	M^1-D			tot dat	|	|

30	C^2			dien		harden	God bedroef
	M^1-M^2			|				|,
	M^3-D			|	|	guren	|		|

31	C^2			dien		harden	God bedroef
	M^1-M^2			|				|.
	M^3-D			|	|	guren	|		|
				[In C^2 achter r. 30-31 een accolade]

[p. 460]

Zetfouten

T	r. 20: of | op
	r. 27: Wat | wat

Noten

^1	Dit gedicht en het vorige hebben in het netafschrift voor A.A.M. Stols (M^2) en de eerste proef een omgekeerde volgorde. Van de Woestijne gaf de definitieve schikking aan bij correctie van P^1.
^2	De spelling ‘peeze’ die in r. 17 in enkele bronnen voorkomt, is niet correct, maar opgenomen omdat Van de Woestijne die klaarblijkelijk bewust gebruikte.
^3	Het motto ‘et statuit super petram pedes meos’ is ontleend aan psalm 39:3 van de Vulgata. In de moderne Statenvertaling is dit (ps. 40:3): ‘en [Hij] heeft mijn voeten op een rotssteen gesteld’.
^4	In C^2, r. 5 zijn ‘lang’ en ‘door’ door elkaar geschreven. Het is moeilijk vast te stellen in welke volgorde ze genoteerd zijn. De oplossing in het variantenapparaat is gekozen met het oog op de volgende bronnen. In C^2, r. 14 schreef Van de Woestijne de variant ‘grinnikend’ boven het oorspronkelijke ‘hinnikend’. Onder ‘hinnikend’ staat echter een streep, die erop kan wijzen dat hij uiteindelijk ‘hinnikend’ verkoos.