Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

[GZ18] Uw eenzaamheid? gij zijt als die wolvin

Overlevering

C^1: Carnet H-63, p. 15r.

C^2: Carnet H-67, p. 15r.

T: Derde winterboek van de Wereldbibliotheek, p. 119. /28/

M: Manuscript H-76,32.

P^1-3: Drukproeven D H-78,34.

D: God aan zee, p. 34.

[p. 436]

Datering

23 februari 1923; 21 maart 1924 of kort daarna.

Ontwikkelingsgang

Onder de datering ‘23 Februari’ schreef Van de Woestijne in zijn carnet van 1923 (C¹, p. 15r) een fragment van 9 regels (A). Het is een beknopte versie van ‘Uw eenzaamheid?’, die erop kan wijzen dat Van de Woestijne in dat stadium een minder lang gedicht voor ogen had dan het uiteindelijk werd.

	C^1:A
1			Dronken van honger, en van moederschap^+

2

bliksem-verblind, heeft in de late guurt

3		a	deze		wor
		a	[	]	[wo]lvin in een doorweekten sloot

4			geworpen zeven jongen, schicht aan schicht
			[witregel]^+

5

Maar in een kring van wijde verte snuift

6

op elke hoeve, aan de eigen keten, teef

7

aan teef

8			en huilt de nacht in^+
			[witregel]

9

Ik werp in ijle dronkenschap mijn kinderen^+

In het carnet van 1924 (C², p. 15r) verschijnt onder de datering ‘21 M.’ ofwel 21 maart een voltooide versie van het gedicht in de vorm die gehandhaafd bleef (B). Eerst had Van de Woestijne daar een vierregelige strofe geschreven die geen verband houdt met het gedicht, maar die doet vermoeden dat ‘Uw eenzaamheid?’ niet op dezelfde dag is geschreven maar iets later. C¹:B is opgenomen in de gecombineerde synopsis.

+ [1-4→2-7]

+ [5-7→11-14]

+ [→17]

+ [→19]

Varianten en correcties

			(C^1 niet opgenomen)
1	C^2:B		‘Uw eenzaamheid?		Ge	zijt als die wolvin.
	T		|	|	- Gij	|	|
	M-D		|	|	Gij	|	|^+

2	C^2:B	a	‘Dronken	van honger, en van moederschap
		b	[']Zwijmlend	[	]
	T-D		|		|

+ [2-7←A, 1-4]

[p. 437]

3	C^2: B	a	bliksmen-verbleef[?]
		a	[bliksmen-verbl]ind		en 't ingewand		doorscheurd
	T		|			|	doorflitst,
	M		bliksmen verblind		|			|
	P^1	a	bliksem	|				|
		b	[bliksem]-[verblind]		[			]
	P^2	a	|					|
		b	[bliks]men[-verblind]		[			]
	P^3,D		|					|

4	C^2:B	a	heeft, bij de			late	guurt van winter-nacht
		b	[	]		felle	[	]
		c	[	]	trill'ge		[	]
	T-D		|					|,

5	C^2:B	a	en	het drab	van een		doorweekten sloot,
		b	en i[n]	[					]
	T		in 't gladde leem		|				|
	M	a	|			|	doorweekte n
		a	[			]	[doorweekte]n sloot,
	P^1-D		|			|	doorweekte	|		|

6	C^2:B	a	deze wolvin, al hare tanden		bloot,
		b	[	]	naakt[,]
		c	[	]	bloot[,]
	T-D		|			|

10

C^2:B, T

Ze

ligt;

ze

beeft;

traag

likt ze

heure

wond.

M, P^1

Zij

|

|.

Zij

|

|.

Traag

|

|

P^2

a

|

|

b

[

]

[h]a[re]

[

]

P^3,D

|

|^+

12	C^2: B	a	op elke hoeve		heeft	,	aan 't eigen hok
		b	[	],	snuift	[		]
	T-D		|	|◦	|			|

13

C^2:B

geketend,

-

en ze

snokt

haar

kele toe, -

T

|

|◦

|

|

heur

|

|

-,

M

|

|

snikt

haar

|

|

P^1-D

|

|

snokt

|

|

14

C^2:B

snuift

elke

teef

de

geur dier moeder op.

T

|

|

teef

na

teef

den

|

|

M-D

|

|

aan

|

|

15	C^2:B, T		Heur	kranke weelde schiet de flanken door;
	M-D		Haar	|	|

16	C^2:B	a	begeerte	dooradert de oogen; dof gemor
		b	[begeert]	[	]
	T-D		|		|

+ [11-14←A, 5-7]

[p. 438]

17	C^2:B-M		wordt huilen, hoeve aan hoeve,		verte	aan vert.^+
	P^1-D		|	|	vert	|	|

18

C^2:B

a

Zij liggen aan den band.

Hun

lijf is

hol.

b

[

]

[H]aar

[

]

T

|

|

Heur

|

|...

M

|

|

Haar

|

|

P^1

a

|

|

b

[

]

[H]á[ar]

[

]

[h]ó[l...]

P^2-D

|

|

19	C^2:B		‘	Uw eenzaamheid? Werp uwe kindren, gij		.’^+
	T		‘-	|			|
	M-D		|		|	!’

+ [←A, 8]

+ [←A, 9]

Noten

^1	Drukproef P^1 had oorspronkelijk in r. 13 ‘snuift’ in plaats van ‘snikt’. Omdat Van de Woestijne direct tot ‘snokt’ corrigeerde, is ‘snuift’ niet als variant opgenomen.