Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

[GZ3] De nacht, de zwoele nacht heeft me als een wijn bevangen

Overlevering

C^1: Carnet H-63, p. 62r.

C^2: Carnet H-67, p. 34r, 65r, 66r.

T: Dietsche warande & Belfort 26.i (januari 1926), p. 52. /30/

M: Manuscript H-76,12.

P^1-3: Drukproeven D H-78,14.

D: God aan zee, p. 14.

Datering

Tussen 15 september en 10 oktober 1923; tussen 21 oktober en 10 november 1924; eind december en 31 december 1925.

[p. 391]

Ontwikkelingsgang

Het eerste spoor van ‘De nacht, de zwoele nacht’, op p. 62 in C¹, is een aanzet van twee regels die Van de Woestijne met zwarte inkt noteerde tussen 15 september en 10 oktober 1923:

	C^1:A
1			De wijn, de wijn heeft me in de stilt bevangen;^+

2		a	Ta
		a	[T]hans ben ik in de		wild-omgilde	guurt
		b	[	]	[wi]n[d-omgilde]	[	]

Ruim een jaar later, tussen 21 oktober en 10 november 1924, nam de dichter deze regels weer op. In een nieuw carnet, op p. 43r in C², ontwierp hij een strofe (blauwe inkt):

	C^2:B
1		De nacht is als de wijn die me in den nacht bevangt;^+

2

na 't woelen in de zwoelt het stralend-klaar begrijpen;

3

de [

ø

]

gaan [ø] de harde bekers slijpen

4

ik ben [

ø

]

die

[

ø

]

over de diept der glazen hang

Meer dan een jaar later, eind december 1925, noteerde Van de Woestijne op twee achtereenvolgende bladen van hetzelfde carnet C² twee voltooide versies van het gedicht. De eerste is een kladversie (C²:C, p. 65r), de tweede een op ‘31 Dec.’ gedateerd netafschrift (C²:D, p. 66r). Dit afschrift vertoont enkele afwijkingen ten opzichte van stadium C, dat er vermoedelijk zeer kort aan voorafging. De stadia C en D zijn in de gecombineerde synopsis opgenomen.

+ [→B, 1; →1]

+ [←A, 1; →1]

Varianten en correcties

			(C^1:A en C^2:B niet opgenomen)
titel	C^2:C, C^2:D		[ontbreekt]
	T		Nacht
	M-D		[ontbreekt]

1	C^2:C		De nacht, de		zwoele nacht heeft me als een wijn bevangen^+
	C^2:D	a	|	|	w[xxx]
		a	[	]	zwoele nacht heeft me als een wijn bevangen.
	T-D		|			|

2	C^2:C		Terwijl een schijnen-rijke		wijl	mijn brein		^* onwindt,
	C^2:D, T		|	|	wâ	|	|	omwindt,
	M-D		|						|◦

+ [←A, 1; ←B, 1]

* [lees: omwindt,]

[p. 392]

3

C^2:C

voel

ik

de

diepe

dageraad mij

tegen-langen

C^2:D-M

komt uit de

diepte

een

|

|,

P^1

|

|

|

tegenlangen,

P^2

a

|

|

b

[

]

[diept]

g[een]

[

]

P^3, D

|

|

4

C^2:C

a

voel

ik

de

dichte

duisternis

die

me

bindt

b

[

]

woel'ge

[duisternis]se

[

]

C^2:D

omvangt

me

een woel'ge duisternisse,

die

me

bindt.

T-D

|

| ◦

|

|

mij

|

|

5

C^2:C

a

En

'k ben

geen

bake,

geen

verbeiden

en

geen beiden

b

[

]

verwijzen

[

]

C^2:D

|

|;

|

|;

T

'k En ben

een

bake; geen

verwijle' en

geen verbeiden;

M-D

Ik

ben

geen

|

|

verwijlen,

|

|

6	C^2:C		geen duizeling van		leve'	of	duizeling van dood
	C^2:D, T		|	|	hoop, geen		|	|	:
	M-D		|					|	.

7	C^2:C		ik	ben alleen, bij		zwarte	ontstentenis van lijden
	C^2:D	a	|					|,
		b	[		]	holle	[		]
	T		|						|
	M-D		Ik	|					|

8

C^2:C

a

Ik

ben

, mijn

God, ik

ben

een scheut'ge

moeder-schoot

b

[

]

niet

meer

dan

lijdelijk

een

[

]

C^2:D-D

ik

|

|.

Zetfouten

T	De regels van de eerste strofe beginnen met een kapitaal, terwijl die in de tweede strofe alleen in regel 5 (‘'k En’) gebruikt is.
P^1-D	r. 5: heb | ben