Logo DBNL
Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat (1996)

Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

(1996)–Karel van de Woestijne–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[GZ2] 'K heb mijne nachten meer doorbeden dan doorweend

Overlevering

C: Carnet H-60, p. 3r, 4r, 5r.
M1: Manuscnpt H-61,[1].
T: Elsevier's geillustreerd maandschrift 32.i (mei 1922), p. 319. /20/
M2: Manuscript H-74,3.
M3: Manuscript H-76,11.
P1-3: Drukproeven D H-78,13.
D: God aan zee, p. 13.

Datering

26 december 1921; 4 februari 1922.

Ontwikkelingsgang

I

Van de Woestijne schreef met zwarte inkt, na het carnet een kwartslag gedraaid te hebben, op twee pagina's enkele kladstadia van het gedicht: eerst de openingsstrofe (C:AI) en een nieuwe versie daarvan die met een tweede strofe werd aangevuld (C:AII) op p. 3r; boven de klad fragmenten staat de datum ‘26 Dec. 21’.



illustratie

  C:AI  
 
1   a 'k Heb in mijn leven meer   geleden dan   gl+  
  a [   ] [g]elogen;  
  a [ ] [ge]be[den] [   ]
  b [ ] geloochend [   ]
  c [ ] b[?] [   ]
  c [ ] gebeden [   ]

2   'k heb in mijn nachten meer geleden dan geweend+

3   a al zaagt ge weiflen in   den drift van mijne oogen+  
  b [ ] d' opalen [ ]

4   en stond de bitterheid om mijnen mond versteend+
 
  [Geheel doorgehaald in stadium AII]

  C:AII+  
 
1   'k Heb in mijn nachten meer gebeden dan geweend+

2   al zaagt ge twijfel in de opalen van mijne oogen;+

3   'k heb in mijn leven meer geloochend dan gelogen+

4   al staat de zekerheid om mijnen mond versteend;+
 
  [strofewit]

5   o gij die om mijn bed, mijn laatste bed, gebogen

6   a u om het raadsel van   een ziele hebt vereend  
  b [ ] dees [ ]

7   en met een zucht de galm der ijlt te vullen meent

8   a en mijn gebrek aan leed   vervult met mededoogen  
  b [ ] wilt   vullen met meê[doogen]  
  c [   ] stoppen [ ]
 
  [De stadia AII en AI werden te zamen doorgehaald in stadium AIII]

Vervolgens maakte Van de Woestijne een opnieuw uitgebreide versie waarvan alleen het slotterzet nog onvolledig bleef (C:AIII, p. 4r). Onderaan schreef hij dezelfde datum: ‘26 December 1921’.

AIII werd doorgehaald toen Van de Woestijne de laatste versie voltooide, die is gedateerd 4 februari 1922: C:B (blauwe inkt). Boven het gedicht schreef hij ‘Tenebrae’, later de groepstitel waaronder het sonnet met vier andere in Elsevier's geïllustreerd maandschrift /20/ zou worden opgenomen. AIII en B zijn in de gecombineerde synopsis opgenomen.

II

M1 is kopijhandschrift voor T geweest.

Varianten en correcties



illustratie

  (C:AI en AII niet opgenomen)+
 
1 C:AIII, C:B   'k Heb mijne nachten meer doorbeden dan doorweend,+  
  M1-D   | | ◦

2 C:AIII   al zaagt ge twijfel in de opalen van mijne oogen;+  
  C:B   || wemelt |   |
  M1 a || me  
  a [] wemelt twijfel in de opalen van mijne oogen;  
  T-D   |   |+  

4 C:AIII a en beider strakheid staat om mijnen mond versteend.+  
  b doch [   ]
  C:B a en ziet: de bitterheid ligt om mijn mond   verteend;  
  a [   ] [ver]s[teend].  
  M1-M2   |   |  
  M3 a |   | ves  
  a [   ] [ve]rsteend.  
  P1-D   |   |  

5 C:AIII a En gij   die om mijn bed, mijn laatste bed   vereend,  
  b [   ] * gebeogen [,]
  C:B   | |, die morgen om | | gebogen,  
  M1-D   o Gij,   |   |

6 C:AIII a staat om het  
  a u voor [ ] raadsel   van dees ziele   hebt   gebogen:  
  b [   ]   vereend[:]  
  c [   ] staat   [ ]
  d [   ] [xxx]   [ ]
  C:B-M2   |   |   dezer | | hebt   | |
  M3,P1   |   | van dees |   |
  P2 a |   |
  b [   ] [vere]ê[nd:]  
  P3,D   |   |



illustratie

7 C:AIII a Uw zucht   galmt door een ijlt die gij   te   raden[?]   * meemt  
  b [   ] vol   [ ø ] [   ]
  C:B-T   |   | trilt |   | wisheid   meent  
  M2-D   uw |   |  

8 C:AIII   en mijn gebrek aan smart vervult   ge met meêdoogen  
  C:B-D   | | gij | |.

9 C:AIII   Of ik genieten   kan, dan of ik lijden mag:  
  C:B-D   | | wil | |

10 C:AIII   ik wacht op tranen in de dorheid van een lach  
  C:B-M2   | | ,
  M3-D   | | ◦

11 C:AIII a en 'k vrees mijn tand,   waar hij de   lip van God   zult  
  a [   ] [z]al bijten.  
  C:B-M2   |   | lippe Gods   | |
  M3-D   | | ◦ |   |

12 C:AIII   Ik ben de lafaard   [   ø   ]  
  C:B a | |, die voor eigen   [ ø ] bedeesd,  
  b [   ] vreugd [   ]
  M1-D   | | ◦ die, |   |

13 C:AIII   [ ø ]
  C:B   zich-zelf van alle paradijzen heeft verweesd  
  M1-D   |   |,

14 C:AIII   en 'k voel me   blijde alleen waar 'k beef voor   Gods verwijten
  C:B a |   | zelf-verwijten  
  b [ ] schoon [   ]
  M1-D   |   |.

Noten

1Het gedicht werd afgedrukt in het prospectus dat A.A.M. Stols voor God aan zee drukte; zie hiervoor de Drukgeschiedenis, § 2.1. De tekst is identiek aan de gebundelde versie; waarschijnlijk is hetzelfde zetsel gebruikt.
2Van het gedicht verscheen een vertaling in het Duits.

Vorige Volgende