Noord en Oost Tartarye

[p. 869]

Volgt Een beknopt bericht, van de Reize, door den Hoog Edelen Heere, Faedor Alexewits Golowin, hunner Tzaersche Majesteiten Grooten Gezant, gedaen na de Sinesche Grenzen,

my toegezonden van iemand, welke het heeft aengetekent uit de mond van zeker perzoon, die dat Gezantschap hadde bygewoont, komende in meest alle zijne leden met de andere berichten over een, of ten minsten daer niet tegen strydende.

I. Korte beschryvinge van de Reiswegen van de Stad Moskou af, tot aen de Siberische Grens-plaetzen, gedaen door den Moskovischen Afgezant, den Heere Faedor Alexewits Golowin, en des zelfs gevolg.

II. Van 't geene onderweeg is voorgevallen.

III. Van zeker gevecht, voorgevallen tusschen de Russen en Moegalen.

IV. Van den verderen togt tot aen de Sinesche Grenzen, in 't Landschap Dauria.

V. Van de belegering der Stad Nertsinskoy door de Sinezen.

DOor bevel van hunne Tzaersche Majesteiten, is de voorschreven Heer Gezant na Siberien vertrokken, zijnde verzelt en versterkt van drie Benden Voet-volk, en zestig Edellieden en knechten te Paerde, om op de Grenzen met de afgezondenen des Koninks van Sina te handelen over de verschillen van gemelte Hooge Vorsten.

In⁺ het Jaer zestien honderd zeven en tachentig, den achtiende van Herfst-maend, is gemelte Heer Gezant, aen gekomen in de Dauersche Vesting, Ribna genaemt, en is aldaer gebleven dien geheelen Winter: op des zelfs Reis van Moskou, daer na toe, zijn geweest deze navolgende Steden; Pereslaff, Jaroslaff, Wologda, Totma, Oustinga of Oustioug, Solwitzugotschaya, Kaygorodock, Solikamskaya, en is zijn Hoog Edelen, den Heer Gezant van daer met Sleeden gevaren na de Siberische Steden, genaemt Vergaturia, Turinskoy, Tumen, Tobolski. In Tobolski heeft hy van wegen 't afgaen van Sneeuw, een tyd lang stil gelegen, tot den negen en twintigsten van Bloey-maend, als wanneer de zelve met al zijn Volk zijne Reize te Water heeft voort gezet, tot aen een plaets de Samarissche Jam genaemt; en van daer tot de Rivier Oby, tegens stroom gaende, tot aen de Steden Surgut en Narim: van Narim op de Riviere Ket, tot aen Makofski, dag en nacht voort gegaen; doch by tegen-wind heeft hy moeten stil leggen. Tot Makofski is hy aengekomen op den vyftiende van Oogst-maend, en van daer wederom te Water gegaen op de Rivier Jenisea. Den zesden van Herfst-maend zestien honderd acht en tachentig, heeft zijn Hoog Edelen hem onthouden in de Stad Jeniseisko, tot den twintigsten van de zelve Maend: en van daer reisde hy vyf dagen lang op de zelfde Rivier: uit⁺ deze Rivier Jenisea is hy gekomen op de Rivier Tunguska, alwaer veele groote Water-vallen zijn. Den negen en twintigsten is hy in eene Vesting gekomen, die niet genoemt word, en is aldaer dien geheele Winter over gebleven, overmits door gebrek van voorraed niet verder en konde, en dat toenmaels ook veel Ys in 't water begon te komen. Op den vyftienden van Bloey-maend is hy van daer opgebroken, en gestadig gereist tot aen de Vesting Irkouts, alwaer de zelve den eersten van Oogst-maend is aengekomen, en heeft zich bereid, om met groot Vaertuig en Booten, te Water te konnen reizen na het Meir Baikal, en is aldaer gekomen op den eersten van Herfst-maend zestien honderd negen en tachentig: van daer gereist acht dagen lang, tot aen de Rivier Boikave, de welke een zeer sterken stroom heeft, en hy heeft aldaer, tweemael vier en twintig uuren, met zeilen moeten toebrengen, en alzoo zwerven, tot dat de zelve aen zeker plaets is gekomen, Prorva genaemt, op welke plaets vier groote Booten, met voorraed verzien, door een harde wind in stukken zijn geslagen en vergaen. Den acht en twintigsten van Herfst-maend is hy gekomen tot aen eene Rivier, Selenga genaemt, en van daer gereist tot aen de eerste Vesting in 't Landschap Dauria, Bayoula genaemt, waer van daen hy gereist is tot aen de Grenzen, de welke genaemt word de Daurische Poorte, alwaer hy dien Winter heeft stil gelegen, door dien de zelve heeft verstaen, dat de Sinezen in Wiede-maend op reize waren gegaen, zijnde gevoegd met den Moegaelschen Chan, en des zelfs Broeder, Syria Bosschyn genaemt, en andere groote Gezaghebbers meer; zijnde de Moegalen wel vyftien duizend Man sterk, en die zelve voor uit trekkende, en gehoort hebbende dat de Moskovische Gezant maer met weinig Volk, in vergelijking van haer Lieden, verzien was, zijn⁺ zy stoutelijk aengekomen, en hebben die plaets belegerd, in de welke den Heer

+ I

+ II.

+ III.

[p. 870]

Gezant zich met de zijnen hadden begeven; en hebben vervolgens de zelve met geweld aengegrepen, gestormt, en alle vyandlijke handel tegens de zelve getoont, alzoo dat hy met zijn Volk, haren toevlucht tot Godt nemende, zich dapper geweerd en beschermt hebben; en zijn van de zijne, zoo wel Bevelhebbers als Zoldaten, veele gequetst, en zeer afgemat geworden, als hebbende den geheelen Zomer met vechten en slaen toegebragt.

In het Jaer zestien honderd negen en tachentig, den achtiende van Herfstmaend, zijn de voorschreve Moegalen heimelijk, en gansch stille afgetoogen na hare wooningen, die in de Woestyne zijn, omtrent eene plaets Udinck genaemt, wel zestig Duitsche mylen afgelegen van gemelte Moskovische Vesting; welke Moegalen zijn achtervolgt van de Moskoviters; die, na dat de zelve vyf uuren lang, met de Moegalen hebben gevochten, de zelve in de vlucht hebben geslagen, over de vyf honderd Man daer van gedood, en veele gevangen genomen met Vrouwen, Kinderen, Paerden, Kamelen, Schapen, enz. 't welk de Inboorlingen aldaer ziende, zijn zy zeer bevreest geworden, en hebben zich, te zamen uitmakende over de vyftig duizend Huisgezinnen, overgegeven tot eeuwige dienstbaerheit van hunne Tzaersche Majesteiten, en aen de zelve Schatting te willen betalen, belooft. Deze Moegalen, zijnde Tarters, hebben een groot Land, maer zijn verdeeld onder drie Chans, of Vorsten, als met namen Taischei, Waschtze, en Dwojusot: zy leven in gestadigen twist en oneenigheit onder malkander; anderzins zouden zy te zamen wel een Leger van honderd duizend Man in 't Veld konnen brengen, en groote dingen uitrechten. Den twintigsten van Bloey-maend, was hy voorschreve Heer Afgezant, in 't Land Dauria gekomen, over⁺ veel hooge Klippen en Rotzen, en eindelijk in de Zetel-plaets en Hooft-stad Nertsinskoy genaemt, (uit de welke de beroemde Vorst Tungus was gebooren.) Tot deze plaetze is het Sinesche Leger te Water en te Lande, aengekomen, sterk zijnde dertig duizend Man, en verzien met dertig Vuur-muyzers: welk Leger wierde geleid van zeven groote Sinesche Heeren, onder de welke men noemt. 1. Den Samagatu, als hebbende het gebied over 't Volk van 't Hof des Koninks. 2. Den Tumehan, zijne de grootste Prins aen dat Hof. 3. Des zelfs Oom, Chan gebynaemt. Deze gemelte Heeren hebben twee mael byeen komst, of onderhandeling gehad, maer als zy bespeurd, en ook gezien hebben het geringe getal van de Moskoviters, zoo hebben zy de voorschreve⁺ Stad Nertsinskoy rondsom belegerd, doch hebben de zelve niet bestormt, enz. Dus verre dit korte bericht.

+ IV.

+ V.