Noord en Oost Tartarye
(1705)–Nicolaas Witsen– AuteursrechtvrijVolgtEen korte en naeuwkeurige Reis-beschryvingel of Weg-wjzer door Siberia, welke in het Engelsch by eenig Krygs - bevelhebber, in dienst van hunne Tzaersche Majesteiten zijnde, is beschreven, en my van Londen toegezonden.VAn Tobolska de voornaemste Stad van Siberien, opwaerts op de Rivier Tobol, tot de mond van de Rivier Tafdi, is drie dagen reizens. De Rivier Tafdi opgaende voorby het Aerds-bisschops Slobod, of Vlek, tot het Stedeken Kosudczkoy, is zeven dagen reizens in groote Booten. Van Kosudczkoy opgaende de zelve Rivier, tot de Rivier Pelesmi, voorby het Tabernichsku Slobod, en voorby de Rivier Ustoun, tot het Stedeken Pelesmi, tien dagen reizens. Van de mond van de Rivier Tafdi, opgaende de Rivier Tobol, tot de mond van de Rivier Tura te Land, zestig verst. Van de mond van de Rivier Tura, tot de Aerds-bisschops Pokrofska Sloboda, of Slobod, zeven verst. Van de Pokrofska Sloboda, tot Timeni, drie en zestig verst. Van Timeni opgaende de Rivier Niczere, tot Niczinski Sloboda, zestig verst. Van Niczinski Sloboda, tot de nederNiczinski Sloboda, zeven verst. Van de neder-Niczinski Sloboda, tot de opper-Niczinski Sloboda, twintig verst. Van welk, tot Czubasova Sloboda, zeven verst. Van daer, tot Kirczinsky Sloboda, zeven verst. Van Kirczinsky Sloboda, in het gebied van Vierckotourski, tot Irbiczkoy Sloboda, zeven verst. | |
[pagina 836]
| |
Van Irbiczkoy Sloboda, tot deGa naar margenoot* Ustmouth, of Ustmouth van Irbiczkoy Sloboda, op de Rivier Robrofskoy is twintig verst. Van de zelve Ustmouth en van Irbiczkoy Sloboda, aen de zyde na Belakofsky Sloboda, op de Rivier Irbite, twintig vest. Van de Ustmouth van Irbiczkoy Sloboda, tot Oshepkory Nisinsky Sloboda, twintig verst. Van Oshepkory, tot de yzer-werken, zes verst. Van de yzer-werken, tot de Navlasky Ostrog, tien verst. Van welke, tot het Spasky Klooster, tien verst. Tot Aramashevy Sloboda, op de Rivier Rupu, vyf en dertig verst. Van Aramashevy, in het gebied van Tobolska, tot Mursinskoy Sloboda, dertig verst. Van Tumeni, langs de Rivier Pismey, tot Belakofsky Sloboda, zestig verst. Van welke, tot Kuriasky Sloboda, dertig verst. Van Kuriasky Sloboda, tot Oshepkovy Pisminsky Sloboda, zeven verst. Van de mond van de Rivier Isey, langs de Rivier Tura, tot Turinsky Sloboda, veertien verst. Van Turinsky Sloboda, tot Turinsky Ostrog, zestig verst. Van Turinsky Ostrog, tot Blogou-Esczensky Sloboda, veertig verst. Welk Blogou-Esczensky Sloboda, is van de Rivier Tura zeven verst. Van Blogoves of Blogou, tot Tigulsky Sloboda, op de Rivier Tigula, honderd twintig verst. Van Tigula, tot Viercko Tura, zestig verst. Van Viercko Tura, tot Solkamskoy, al Bosschagien, zes dagen reizens. Van Tobolska opwaerts de Rivier Tobol, tot het Kasteel aen de mond van de Rivier Tarchansky, honderd twintig verst; aen welke plaets de vyand zomtyds plag te komen. Van de mond van de Rivier Tarchan, langs de Rivier Tobol, tot Yalotorvofsky Sloboda, zes verst. Van daer op de Rivier Izet, opwaerts, tot Irbubat Ostrog, zestig verst. Van Isotsky Ostrog, tot de mond van de Rivier Terbuka is dertig verst. Van daer, tot de mond van de Rivier Mastansky, dertig verst. Van de Rivier Mastansky, tot Sararinsky Sloboda, dertig verst. Van Sararinskty Sloboda, tot het Klooster Dalmatova, dertig verst. Van het Dalmatova Klooster, tot Katisky Ostrog, vyftien verst. Van daer, tot de mond van de Rivier Cinary tot Uvala, zeven verst. Van de mond van de Rivier Cinary, tot de mond van de Opper-rivier Kamenky, zestig verst. Van daer, tot de Poel Izetill, door of over de Rotzen, tot de Fonteinen van de Rivier Sovae, dertig verst; welke plaetzen palen aen de Biskirczy Tartaren, zijn versterkt, en met krygs-bezetting voorzien, door de vrees dat ze haer den oorlog mogten aendoen. Van Tobolska, tot Astrakan, over de Rivier Ajaick, vier de halve week reizens. En tot Kasan, door de Boschachtige en woeste Velden, een Maend reizens. Van Tobolska op de Rivier Irtis nederwaerts, voorby Demianskoy, tot de vertoon-plaetze van Skamorouskoy Doshinikom, twee weeken reizens. Van de vertoon-plaetze van Skamorousky, nederwaerts, tot de mond van de Rivier Irtis, een halve dag reizens. Van daer opwaerts op de Rivier Ob, of Oby, tot Surgudo, negen dagen reizens. Van daer tot Naremu, op de zelve Rivier Ob, drie of vier dagen reizens. Van Naremu, tot de mond van de Rivier Nieti, acht dagen reizens. Opwaerts op de Rivier Nieti, tot de Nietsky Ostrog, acht of negen dagen reizens. Van daer opwaerts de zelve Rivier Nieti, tot de Makofsky Ziman, zes of zeven dagen reizens. Van daer over zeker Wolok, of Overtoom, tot Jeniseiskoy Ostrog, te Land, twee dagen reizens. Van Jeniseiskoy Ostrog, opwaerts de Rivier Jenisea, tot de mond van de Rivier Tungunsky, twee dagen reizens. Aen deze Rivier Tungunsky zijn water-vallen. Van daer meer opwaerts, tot het neder-Bratsky Ostrog, of gehucht, twaelf dagen reizens. Van het neder-Bratsky Ostrog, en de mond van de Rivier Oky, opwaerts de Rivier Angar, tot het Balogansky Ostrog, twee weeken reizens. Van daer, op de zelve Rivier Angar, twee weeken reizens tot het Yakutczkoy Ostrog. Van Yakutczkoy Ostrog, opwaerts op de Rivier Angar, tot de Poel of het Meir Bykala, een week reizens. In de Rivier van Angar zijn twee water-vallen. De | |
[pagina 837]
| |
Poel Bykala kan, tot aen de mond van de Rivier Selenge, in drie dagen over gezeik worden. Opwaerts de Rivier Selenge, van de Poel Bykala, tot de mond van de Rivier Chilka, is een dag reizens. Van de mond van deze Rivier Chilka, opwaerts op de Rivier Selenge, tot het Selenginsky Ostrog, zijn vier dagen reizens. Opwaerts op de Rivier Chalky, of Chilka, van des zelfs mond, te weren, tot het Irginsky Ostrog, is veertien weeken reizens. Van daer door Poelen, en een Volog, of Over-toom, tot de Rivier Ingoda, is een dag reizens. Van die Volog nederwaerts op de Rivier Ingoda, en op de Rivier Shilka, zellen zy in drie dagen tot aen de mond van de Rivier Necsir, tot het Nerczinsky Ostrog; alwaer nu meer wooningen zijn als in TotbolskaGa naar margenoot*. Van het Nerczinsky Ostrog, tot aen de mont van de Rivier Archun, zijn drie dagen reizens. Alhier vereenigen de Rivieren Shilka en Jeluna, daer van daen word die Rivier genaemt Savolarmuh-Archuna, de welke uit de groote Okilair stort; alwaer groote Visschen gevonden worden. De Sinezen, of hunne Onderdanen by deze Poel woonende, leven by Visch. 't Is van daer een dag reizens tot een Sineesch-onderhoorige Stad, waer in weinig Sinezen woonen, uit vreeze voor de Russen. Van het Jeniseisky Ostrog, opwaerts de Revier Jenisey, en de Rivier Tungucz, en Ileitu, tot het Ilynsky Ostrog, zijn zes dagen reizens. Van daer voorby de Rivier Volokda, tot Muki, alwaer een Kapel is, twee dagen reizens. Wyders voorby de Rivieren Kupe, Kate, on Polne; voorby de monden van Kirengi, Czeczeya, en Vitima, en voorby de Rivier Olekmi tot het Jakutsky Ostrog, twee weeken reizens. Van daer langs de Rivier Lene, nederwaerts na de Zee, drie weeken reizens, tusschen de Rivieren Lenoy en Kirengoy. Van het Yakutskoy Ostrog, tot aen de Rivier Alldan, en tot het Veer,s te Land een week reizens. Van het Veer, tot de hoogte van Yanskogo Shimovia, vier weeken reizens; welk Shimovia legt op de Rivier Yane. Van Yanskogo Shimovia, tot Sasisversky Shimovia, drie weeken reizens; welk Shimovia legt op de Rivier Ildie. Van daer, tot Lazeo Shimovia, vier weeken reizens; welk Shimovia legt op de Rivier Yaolae. Van Aladeskoy Shimovia, op de Rivier Kolim, tot aen het middelste Shimovia, een week reizens. Van waer op de zelve Rivier tot het Opper-Shimovia, voorby de Rivier Tarmi, is drie weeken reizens: en aen de mond van de Rivier legt een Shimovia, genaemt het Neder-Shimovia; van waer, tot het middelste, is vyf weeken reizens; in alle welke Shimoviaes dat Dorpjes, of verwinter-plaetzen zijn, de Zoldaten woonen, behoorende onder Yakutskoy Ostrog, en de Keizers Ashitshiko, of die perzonnen welke gebruikt worden om Zabels, of andere Beesten te jagen. Van het Yakutskoy Ostrog gaet men langs de Rivier Lenoy, na de Zee. Van de Rivier Lenoy, opwaerts de Rivier Olenme, voorby de mond van de Rivier Nesie, tot aen de mond van de Rivier Tugiraeasy, is vyf weeken reizens, doch met groote Booten, die voorraed voeren, is men een half Jaer onderweeg. Opwaerts op de Rivier Tugiraeasy, of Tugira, tot het Doursky Volok, een week reizens; alwaer tot geryf en gerustheir gebouwt is het Kasteel Sdreskugirskoy: van welke plaets door Kamicnooy, of het steenachtig Volok, nederwaerts op de Rivier Urna, tot de Rivier Amur, en wel tot het Stedeken Dowrsky Lapkaeva, is tien dagen reizens; welke weg om de Moerassige Poelen en Rivieren ongemakkelijk reizen is, zoo dat daer moet te voet gegaen worden. Van het Stedeken Lapkaeva, nederwaerts op de Rivier Amur, voorby de mond van de Rivier Skame, tot de mond van de Rivier Sia, is een week reizens. Van de mond van de Rivier Sia, nederwaerts op de Rivier Amur, tot de mond van de Rivier Shingall, een week reizens. Aen de mond van de Rivier Shingall is een wacht van de Sinezen, en in de Shingall valt de Rivier Naul, en in de Naul de Rivier Korga, aen welke leit het Sinesche Stedeken Mulgute, of Munguto. Van de Rivier Shingall, tot het Stedeken Mulgute, is twee weeken reizens. In dit Stedeken woonen maendelijk voor een Wacht, twintig of dertig Sinesche Zoldaten tegen de Moskoviters. Van dit Stedeken is een weg na Sina te Paerd, tien dagen reizens, en met lasten zes weeken. Van de mond van de Rivier Shingall, nederwaerts op de Rivier Amur, tot de mond van de Rivier Ushuri, is vier dagen reizens. | |
[pagina 838]
| |
Van waer op de zelve Rivier Amur, nederwaerts, tot de mond van de Rivier Chamuna, is een week reizens. Aen alle deze Rivieren woont Volk, Dewersky genaemt; en aen verscheide plaetzen zijn sterkten gebouwt. Zy zaeyen en maeyen daer alderhande aert van Zomer-kooren, Appelen, Peeren, Meloenen, Komkommers, en diergelijke vruchten zijn daer overal aen de zelve Rivier Amur in overvloed. Van de mond van de Rivier Chamuna, nederwaerts op de Rivier Amur, tot de Zee, en tot het Land van de Gilaki, is twee weeken reizens. Deze Gilaki leven aen de Kust: zy zaeyen geen Kooren; maer leven met Visch. Door deze Zee is geen weg na Sina, om het Ys; maer daer is een doorgang na het Land van NikanskoyGa naar margenoot*; alwaer Goud en Zilver-mynen gezegt worden te zijn; ook kostelijk Gesteente en Zyde. Van Jeniseisky Ostrog, tot Krasnoyarsky Ostrog, te Land tien dagen reizens, en te Water, opwaerts op de Rivier Jenisey, drie weeken reizens. Van Jeniseisky, nederwaerts, op de Rivier Jenisey, voorby de monden van de Rivieren Podkamenia, Tulgusku, Yelogu, en het neder-Tulgusku tot de Turachansky Ziemovia, of Shimovia, is tien dagen reizens met kleine Schepen, en by de Rivieren Podkalenoy, of Podkamenia, en Tunkuske, of Tulgusku, zijn wooningen daer de Zoldaten van Jeniseisky in huisvesten, om des Keizers Schatten te vergaderen. Van Turuchansk, de Rivier Jenisey nederwaerts, tot aen de Zee, twee weeken reizens. Van Nary, opwaerts op de Rivieren Oby en Thom, tot het Stedeken Thomskoy, tien dagen reizens. Van waer opwaerts op de Rivier Thom, tot Kusnetskoy Ostrog, tien dagen reizens. Van het zelve Thomskoy, nederwaerts voorby de Rivier Thom, aen de Rivier Oby, en opwaerts de Rivier Eteze, tot de monden van de Rivieren Bia en Katunay, tien dagen reizens met groote Booten. Aen de monden van deze Rivieren is het tot beter bescherming van die geene, de welke de Zabels en andere Pelteryen jagen, nootzakelijk dat 'er sterkten gebouwt worden. De Rivier Bia vloeit uiteen groote Pod, welkers lengte vyf dagen, en de breete een dag zellens is. Omtrent deze plaetzen woonen veel vreemdelingen, die den Keizer geen Schattinge betalen. Van de monden van de Rivieren Bia en Katunay, tot Sina, is door woeste Velden twee Maenden reizens. Van Thomskoy tot Mungall, twee Maenden en een half reizens; en tot Kontaishinich Ulusow, twee Maenden reizens. Van waer, tot het Stedeken Mangutsky, twee Maenden reizens. Van Surgut door de Wildernissen, tot Surgutsky Ziemovia, over Water-poelen, en droog Land, zes weeken reizens. Van de Ziemovia, nederwaerts op de Rivier Taru, tot het Stedeken Mangaseia, tien dagen reizens. Van Surgut, opwaerts op de Rivier Eteze, tot aen de mond van de Rivier Vachu, in kleine Scheepjes, vier dagen reizens; en op de Rivier Vachu, of Vack, opwaerts na zeker Volok, of Over-toom, tien dagen reizens. Van de Fonteinen der Rivier Vack, door de gemelte Volok, tot de Fonteinen van de Rivier Elogy, is drie dagen reizens te Land. Van de Volok, nederwaerts op de Rivieren Elogy en Jenisey, tot Turuchansky Ziemovia, vier weeken reizens. Van Samarofsky vertoon-plaetze, nederwaerts op de Rivieren Irtis en Oby, voorby het Klooster van Kotskoy, en voorby de mond van de Rivier Sojwa, tot Berisowa, zijn zes dagen reizens. Van Berisowa, voorby de Wachten van Sobskoy en Obdorskoy, op de Rivier Oby, tot de Zee van Mangaseia, twaelf dagen reizens; en in vier dagen konnen ze komen tot aen de mond van de Rivier Tamu. Van daer opwaerts op de Rivier Tamu, kan in drie of vier dagen tot het Stedeken Mangaseia gezeild worden. Van het Stedeken Mangaseia kan men met klein Vaertuig te water in drie of vier weeken tot Turuchanskoy Ziemovia komen. Op de middel-weg, tusschen de Rivieren, moet het Vaertuig te Land over een Berg getrokken worden een verst verre. Van Tobolsko, opwaerts op de Rivier Irtis, tot het Dorp Abalatskay, is twee dagen reizens met groote Booten, en te Land is het twintig verst afgelegen. Van Tobolsko wyder opwaerts, legt het Stedeken Tarsky, op de Rivier Arnarna, omtrent een verst van de Rivier Irtis te Landewaerts. Van de Rivier Tary, door het gewest van Baravisky, tot het Stedeken Tolky, is een Maend reizens. Van Tarsky, tot zeker Haven, van waer het Volk gaet op de Poel Yamish, aen de zelve Rivier Irtis, is vier weeken reizens. Van de gepelte Haven, opwaerts op | |
[pagina 839]
| |
de Rivier Tary, tot de Poel Asana, is twintig dagen reizens in kleine Booten. Van de Rivier Tary, tot de Poel Yasina, over de Velden, vyf weeken reizens. Van de Poel Yasan, of Yasina, en van de wooning Abasveich, tot Koltashnich Ulusuf, en daer omtrent, groeyen onder weeg alderhande aert van Zomer-kooren, en vruchten. Van Yasan, tot de plaets Czaray, alwaer de Moegaessche Volken woonen, is een week reizens. Van waer tot Zluena, mede behoorende aen de Moegalen, twee weeken reizens. Van daer na Suicinatishim, op de Grenzen van Sina, drie weeken reizens. In deze laetst- genoemde plaetzen leven de Moegalen op Beestiael, en alderhande Wild, geen moeite doende om de grond te bebouwen. Van daer na Suicinatishim, of Sacinatishim, over de Grenzen, tot het steenachtige Attidushiabugu, alwaer de Sinezen, of hare Onderdanen zwerven, is een Week reizens. |
|