Noord en Oost Tartarye

Aenwyzinge
Van⁺ wegen en plaetzen in Siberien, volgens haer toestant voor omtrent veertig Jaren, zoo als my zulks van Reizigers dier tyds ter hand is gestelt.

VAn Moskou na Siberien te reizen, neemt men meest zijn weg op Wolgda; van daer op groot Ustaga, of Oestiga, en zoo op Sollowitska, of Solvitsugotskaja, en Solkamskoy, en wyders na Vergaturia, 't geen de eerste plaets is in Siberien. Het Land tot daer toeis lustig, en verzien met veele Bosschagien, en Stromen, overvloedig in schoone Visch, en Kooren. Omtrent Vergaturia vallen wel eenige Zabels, doch van geen waerden. Te Vergaturia kan men des Zomers te scheep gaen, en varen na de Stad Japansin, of Pansin, en van daer tot Tumen, en zoo voort, komt men op Tobol, Hooftstad over geheel Siberien.

Tusschen Vergaturia en Tobol, aen de slinker hand, legt een Stad, die Pelim genaemt word. Alle deze plaetzen zijn wel bewoont, zoo van Russen, als Volkeren des Lands, dat Heidenen zijn, die Schatting aen den Russen betalen, en vorders gerust en vermakelijk leven.

Aen de rechter hand van Tobol komt de groote Rivier de Irtis, en vereenigt zich met de Rivier Tobol, die van Vergaturia af komt zakken.

Boven aen de Irtis legt een Stad, Tara genaemt, alwaer al het Zout van daeo komt, dat in deze gewesten gegeten word: daer valt ook veel Kooren rondsom.

Van Tobol vaert men de stroom af, tot een plaets Danjanski, of Demjaenki genaemt, en van daer gaet men te water na Sammarok, 't welk de laetste plaets is tot aen de Oby.

Tusschen Sammarok en Berosoa, komen de twee groote Rivieren Oby en Irtis, in malkander, zoo dat het daer in 't Voorjaer zoo een hoog water geeft, dat men zeild over Land en Boomen heen, en de Schepen dikmael genoeg te doen hebben om Land te krygen, of een touw vast te maken.

De Oby opvarende, komt men eetst aen de Stad Surguts, alwaer goede Zabelen gevangen worden, ook ander graeuw-werk, gelijk Garnastaven, Vossen, zoo zwarte als witte; doch daer valt geen⁺ Kooren. Meer na boven komt een Stad Narin genaemt.

By Narin, aen de slinker hand, komt de Rivier Ket uit, alwaer opwaerts een Stad gebouwt is, genaemt Ketskoy, en hier begint het Land der Kirgisen.

Van Narin de Oby op, omtrent vyftig myl, ontdekt zich de Rivier Thom, alwaer opwaerts de Stad Thoms legt; en verders de Thom op, legt de Stad Kusnetskoy, weinig Zuidelijk. De Landen tusschen Thomsko en de opgemelte plaets, zijn overvloedig in Kooren; doch van Narin de Oby af, is geen Kooren, en alzins slecht Land, doch Visch en Gevogelte is daer overvloedig. Alle Reizigers, welke na de Tartersche of Jeneseische Rivier willen, zijn gewoon de Ket op te varen. Boven de Stad Ketskoy moeten aller Waren ontscheept, en een half myl te

+ 1685.

+ Zommige willen, dat Narin Surguts tagchentig myl van malkander zoude leggen, die echter volgens andere getuigen, welke ik gevolgt hebbe, niet zoo ver van een gelegen zyn.

[p. 824]

Lande gevoerd worden, alwaer dan andere Vaertuigen zijn, waer de zelve in een anderen stroom ingescheept worden, en zoo over gevoerd tot Jeniseiskoy: doch volgens andere berichten, (daer ik geen geloof aen sla,) de Ket tot in een Arm van de Jenisea valt.

Van hier aen de rechter hand in 't Kirgisen-land, leit een Stad, Krasnoyar geheten. De Oby afvarende, leit een Stad Mangaseoff genaemt, Landwaerts in, of zoo andere zeggen, op de Oever van de Oby. Hier vallen zeer goede Zabelen, doch Brood en Leeftocht word van Tobol gehaelt, en ook Zout.

Van Jeniseiskoy kan men opwaerts reizen tot dicht aen de Rivieren Dauria of Amur, en in Sina komen.

By Jeniseiskoy de slinker hand op, zoo moet men Noord-noord-oost aen, om na Jakutte komen, alwaer vier Steden zijn, of groote gehuchten, die van een Stolnick, of Tafel-heer bestierd worden, en haer bezonder Heerschappye hebben. Van hier komt kostelijk ruig-werk in overvloed, byzonder uit het Dauren-land. Onder het Thomsko Gezag, gehooren de Heerfchappyen van Jeniseiskoy, Krasnoyar, Ketskoy, Koesanetskoy, Narin, en Surguts: en of schoon Tobol de hooft-stad van geheel Siberien is, zoo heeft echter de Waiwoda of algemeene Gezaghebber, maer deze Steden onder zijn byzonder bevel, als Tobol, Tak^*, Tumen, Pelin, Vergaturia, en na onderen Demjaenki, Samaria, en Mangaseoff (doch deze verdeeling heden zich anderzins toedraegt.) Als wanneer de algemeene Gezaghebber in Tobol eenige beveelen ontfangt, van hunne Tzaersche Majesteiten, zend hy de zelve des Zomers met kleine Booten langs de wateren, en des Winters met Sleden ndie van de Honden getrokken worden, na Thomsko, en Jeniseiskoy, en van daer na Jakut, Dauren, en alom. En dus verre dit verhael.

* Deze plaets is my onbekent.