Noord en Oost Tartarye

Bericht,

Op den Inval der Usbekken van Oergentsi, gevoegt met de Kalmakken, in de Persische gewesten van Asterabaad en daer omtrent, in de faren zestien honderd zeven en acht enr zestig, tot in het faer zestien honderd negen en zestig toe, voorgevallen. Met een hooger ophaling, hoedanig het tusschen die Usbekken en den Persiaen, zedert den Konink Schach Safi d'Eerste 's tyden af, tot die laetste overrompeling toe, zich verder toegedragen heeft gehad.

ALzoo ten tyde der bestiering van Schach of Siah Safi of Sofi d'Eerste, vry wat wanschik in het Ryk van Persie voorviel, en onder de Grooten ook een groot misnoegen daer over, als mede geen kleine na-yver en drift tusschen hen heerschte; zoo zagen de Usbekken dit ook voor een goede gelegentheit aen, om met voordeel een inval in het Landschap van Chorasan te konnen doen: trekkende daer op een groote magt by een, waer mede dan zeer schielijk in dit Land vielen, daer zy het op een rooven, plonderen, moorden, en verwoesten aenstelden, en daer omtrent ook weinig tegenstand vonden, in de plaetzen die open, en met weinig tegenweer verzien waren: terwyl inmiddens den Persch zijn meeste magt, die by een brengen konde, hier en daer aen de doortochten, daer zy wederkeren moesten, in hinderlagen stelde, en voorts de aenkomsten, en wegen tusschen de heuvelen, en andere voordeelige plaetzen meer bezettede; snydende hen alzoo den hertret en wyk af; waer door dan de Usbekken geheel in 't naeuw geraekten, en het meeste deel van hen quamen te sneuvelen: gelijk de Persianen ook een goed getal van die Roovers levendig in handen kregen, die alle, met den hals en de handen aen een houte mik gesloten, na Ispahan gebragt wierden. Onder de gevangenen bevond zich ook hunnen Veld-overste Abdulkhazi geheten, uit de slamme van Oergentsi, en daer by van de aenzienlijkste tak

[p. 427]

gesprooten: de welke daer voor dan bekent zijnde, niet als een gevangene en slaef, maer als een gastvriend gehouden, en na zijn staet, ook zeer eerlijk onthaeld is geworden. Men voegde den Wazier, of Bevelhebber van Ispahan, (wiens Ampt van zeer groot belang is) hem tot een Mehmaandaar, of onthaelmeester toe, om dien Vorst, na behooren, te bedienen en op te passen.

Deze Vos wist zijnen woesten aerd t'eenemael te verbergen; als mede de haet, die d'Usbekken, vermids Sunis in 't Geloof, en van de Hhanisische scheuringe, even als de Osmansche Turken, jegens die van de Persische Godsdienst, gewoon zijn toe te dragen, geheel en al te verveinzen, en zich, als hun Geloofsgenoot, in allen deelen aen te stellen: als mede zich met Zoodanige loflijkheit, beleeftheit, en minnelijkheit te gedragen, en daer door zich zoo verre bemind te maken, dat allenkskens onder de Hovelingen aengenomen, en hem daer na ook een eerlijke plaets in de gemeene zittinge van den Konink toegewezen is geworden, door dien by den Konink zoo aengenaem en zeer wel gezien was; waer door hy dan ook voor een Ingeboorne van dit Ryk gehouden wierd, en niemand anders dacht, als dat de natuurlijke trek, en begeerte na zijn Vaderland t'eenemael uit zijn zin gesteld had.

Echter overtrof in hem de liefde tot zijn Vaderland, en de genegentheit en lust tot zijne volkomene vryheit, waer in hy zijn geheele rust stelde, het welk hem dan eindelijk ook op middelen deed bedacht zijn, om weder in zijn Vaderland te geraken: het welke hy dus aerdig en behendig heeft weten te beleggen en bestellen, dat niemand daer achter gekomen, en de uitkomst daer van ook op gevolgt is, op een zoodanige wyze, als hier nu verhale.

Wanneer nu het ontwerp van Abdulkhazi, na behooren, bereid was, zoo als toen omtrent de tien Jaren lang, eerst een wyl onder den Konink Safi d'Eerste, en daer na, wel meesten tyd, by Konink^*Abas de Tweede, aen het Persische Hof doorgebragt had, zoo veinst en houd hy zich ziek, eischonde daer op, met een verzoek-schrift by zijn Majesteit, dat hem mogte toegelaten wezen, na het warme Water, of Bad, dat op veertien mylen afstand van Ispahan gerekend word, te gaen, om te bezoeken, of hy daer zijne gezontheit, winnen zoude konnen: 't geen hy ook lichtelijk verkreeg, door dien men nu in een volkomen vertrouwen was, en niemand eenige het minste achterdogt meer van hem had.

Hy begaf zich dan hier op na het Bad toe, verzeld met den tweeden Ispahansche Wazier, en voorts met eenig ander gevolg, en dienaren, die om op hem te passen, en tot zijn gemak daer nevens besteld waren.

Wanneer hy nu aldaer verscheen, zoo vond hy op die plaets in gereetheit, een kleine Bende van Usbeksche Ruiters, alle met goede, flukze, en daer nevens mede met eenige leedige Paerden verzien, en ook wel gewapend, zoodanig, het by hebbende Persische gezelschap van dien Prins daer tegens niets vermogt; welk volk hy aldaer op die tyd besteld had, vervoegende zich daer op by hen. Wanneer nu dien Heer, de welke de last had van den Vorst aldaer te geleiden, en verder op te passen, dit nu zag, en dat alreeds opgezeten, en vaerdig was, om de vlucht na zijn Land te nemen, zoo maekte hy een groot geklag en misbaer aen dien Prins, met een groote beweging vertoonde, hoe dat zekerlijk, in dezen staet, by zijn wederkomst in Ispahan, zijn hooft te verliezen, of wel, op zijn best genomen, ten minsten een eeuwige gevankenisse af te wachten had. Waer op d'Usbeksche Prins hem aenbood, met zich na Oergentsi te voeren, onder beloften van een goed onthael, en aengename bejegening aldaer: gevende hem voorts te kennen, dat het verlangen om zijn Vaderland weer te zien, zijn vryheit te herkrygen, en zijn welvaren en beste te bezorgen, hem tot deze onderneming in zoodaniger voegen gebragt had; met verzoek, dat van zijnent wegen, zijn Majesteit, en al de Grooten, wilde verzekeren, dat aen len alle, voor hunne gunst, beleeftheit, en weldaden, oneindelijk verplicht was, waer voor hy altoos een dankbaer gevoelen behouden zoude, en, by aldien de geleentheit hem daer toe dienstig wilde zijn, dan mede dadelijke preuve te zullen geven, dat van alle die weldaden, geen vruchtelooze geheugenis in zijn hert dragen zoude. Waer mede dien Prins hem dan verliet, en in een oogenblik uit zijn gezicht raekte: en gelijk hier en daer versche, en snelle Paerden, inzonderheit tot zijn beryding gereet stonden, zoo leide hy zijn weg door Persien ook in zoo een ongelooflijken korten tyd af, dat het onmogelijk was, om hem te konnen achterhalen. Ook koos hy geen gewoonlijke en groote wegen, maer alleenlijk eenige tusschen wegen ter zyden af, en dit dan noch met zijn volk hier en daer verspreid, om te beter onbekent, en zonder achterdenken voort te geraken: en quam aldus gelukkelijk in Oergentsi te verschynen, daer hy, na zoo een lange

* Vader van den Konink Soliman, die in 't Jaer 1690 heerste, hy was dik van lichaem, vrolijk van inborst; dog deze was lang en rank, rosachtig van haair, statig van wezen, en aerd.

[p. 428]

tyd afwezens, zeer aengenaem, en wel gezien was.

Niet lang daer na, quam de toen gebiedende Vorst van dat Landschap, zonder Zoonen te sterven, en wierd dezen Prins, onder den tytel van Abdu-Lkhazi-Chaan, in zijn plaets verkooren, die dan ook warelijk betoonde, dat hy aen de genotene weldaden van Persien gedachtig was, met klare blijken, dat hem zijne voorige beloften ernst, en wel gemeent waren, oefenende niet alleen met den Konink van Persien een naeuwe en oprechte vriendschap, maer wikkelde zich ook zoo verre in des zelfs belang, dat tusschen zijn Persische Majesteit, en de twee andere Usbeksche Vorsten, van Buchara en Balch, als mede tusschen hen beide, de evenaer hield, zoodanig, dat wanneer zy voornamen, om een inval in Persien te doen, de Vorst van Oergentsi dan ook bereidschap maekte, om in dit geval, by hun afwezen, ook hunne Landen te beledigen, waer door hen dan van alle invallen, en ondernemingen tegens Persien wederhield; zoo dat, dat Ryk, door dit middel, aen die kant een volkomen rust, en vreedzaemheit genoot, en van alle aenstoot der Usbekken bevryd bleef, en dit zoo lang, als het leven van Abdu-Lkhazi-Chaan duurde, die omtrent het Jaer zestien honderd zes en zestig uit deze waereld verhuist is, volgende in des zelfs plaetze zijnen Zoon, Anoesjirwaan-Chaan, of by verkorting, Anoesjeh-Chaan genoemt, wie by uiterste wille, tot deze heerschappye verkooren was. En of wel de Vader op zijn doodbedde hem ernstelijk aengeprezen had, de onderhoudinge van een goede vriendschap en verstand met den Konink van Persien, en ook van de middelen, die hy ten hunnen besten, met de andere Usbekken te onderhouden had; zoo konde hy zijn Zoon echter zulk een genegentheit tegens den Persch niet inboezemen, noch had deze vermaning gansch geene ingang by hem, in wien zijn natuurlijke woestheit en roof-lust de boven-zang had: die hem dan zelfs tegens dat Ryk, waer aen zijn Vader zulk een groote verplichting had, en welkers welvaren hy zoo zeer behertigt had, een onderneming van aentasting had doen verzinnen, wanneer hy de dood van den Konink Abaas de Tweede verstond, en dat in des zelfs plaets zijn oudste Zoon, toen Schach Safi de Tweede genaemt, op den Troon gesteld was, niet zeer bedreven in heersching, en van welkers beleid, vermids zijn jonkheit, niet veel groots by hen verwacht wierd; gelijk het ook in 't begin van zijne heerschappye, meest overal in het Ryk al eenigzints verwart, en ook ongelukkig toeging: 't geen dan ook dien Prins voor een zeer goede gelegentheit aenzag, om lichtelijk tot zijn voornemen en oogmerk te geraken, wezende daer toe noch te meer aengezet, door het wederwaerdig weigeren van den Persch, rakende de betaling eener zeer groote zomme van penningen, die van den jongen Konink, onder den naem van erkentenis had laten vorderen: als mede van de voldoening omtrent den eisch wegens de Turkemannen, die eerst onder den Vorst van Oergentsi gehoort, en zich daer na onder de bescherming van den Persch begeven hadden, als ook daer in aengenomen, en aen de grenzen van het Asterabaadsche gebied, tegens de Usbekken aldaer, geplaest waren: waer omtrent de Kalmakken ook in zijn belang gewikkeld en gaende gemaekt had; uit een anderen hoofde voor hen, om die Turkemannen, of ten minsten een goed gedeelte daer van, als hunne jongstgewezene, doch zedert weg geloopene Onderdanen, weder te eisschen; nevens noch een goede zomme aen baren gelde, onder de naem mede van een erkentenis; waer omtrent de Konink hen ook niets te wil was: gelijk zijn Majesteit mede aen de andere Vorsten van Balch en Buchara omtrent diergelijke verzoeken, als anders, het beste bescheid niet gaf, maer hen ook plat afsloeg: met byvoeging, dat den Konink van Persie geen schatting betaelde. Het welk voorwaer grootmoedig, en met waerheit was gezeid.

Op deze wydere vervremdinge dan van de Usbekken, jegens den Persiaen, uit die weigering veroorzaekt, viel het den Vorst Anoesjeh-chaan niet zwaer, om den Kalmakken, met de andere twee Vorsten van Buchara en Balch, tot eenen gemeen en oorlog tegens den Persiaen aen te moedigen, gaende met hen daer over een onderling verbond aen, om het Landschap van Chorasan en Asterabaad gezamentlijk te bestooken, en zich daer van Meester te maken: midsgaders het zelve dan onder malkanderen zoodanig te verdeelen, als zy by het verdrag daer van over een gekomen waren: wezende ook, om de banden van goede vriendschap en over eenstemming vaster te leggen, aen Anoesjeh-chaan, de Dochter van Abdulaziez-chaan, de Vorst van Buchara, midsgaders aen zijn Broeder Subhhaan-Khoeli-Chaan, den Vorst van Balch, de Dochter van dien Oergentsischen Prins, ten huwelijk gegeven.

En of nu wel tusschen deze drie Vorsten een zoo sterken verbond besloten, en het zelve ook met twee huwelijken onder mal-

[p. 429]

kanderen zoo omstandelijk bevestigd was, zoo wilden echter die beide Vorsten van Buchara en Balch, den anderen Prins van Oergentsi, noch niet ten vollen vertrouwen, hebbende noch die gedachten, dat hy dit verdrag niet wel en meende, en de Persianen in 't heimelijk toegedaen was: als mede hen daer door maer zocht met een groote krygsmagt na Persie te trekken, om onderwylen, in hun afzijn, dan hunne Landen te overvallen, en te verzoeken, om de zelve zich onderdanig te maken: op welke wantrouw zy dan ook tot geen wapenrusting, en inval aen hunne kant, voor het eerste Jaer verstaen wilden, maer van hem begeerde, dat hy dat Jaer eerst een rooftocht alleen zoude doen, om zich van zijn trouw te verzekeren, en te betoonen, dat hy een rechte, en waerachtige Usbekker was, vermids dezen oorlog tegens den Persiaen by hen voor zeer verdienstig gehouden wierd, om het Jaer daer aen, dan gezamentlijk, ieder met zijn eigen magt, op eene tyd, aen eenen byzonderen oord, in het Ryk van Persie te vallen, het zelve te verwoesten, en daer in alle verdere mogelijke voortgangen te maken.

De Prins van Oergentsi neemt dit dan aen, en komt aldus eerst, in 't Jaer zestien honderd zeven en zestig, met acht duizend Paerden, in de gewesten onder Merw, een inval doen, daer hy niet weinig grazeerde, en met een tamelijke buit, en roof van Vee en Menschen, van daer weder na hun Land keerde, zonder dat daer in gestut konde worden. Echter gaf dezen inval zulk een kreet niet, als dien zelven Prins het Jaer daer aen, dat is, in 't Jaer zestien honderd acht en zestig, in en omtrent Asterabaad, te zamen met de Kalmakken, in een ongelijk grooter getal van magt, als te vooren, in 't werk stelde; daer hy een grouwzame verwoesting, en vernieling, als ook een groote slachting van Menschen, aenrechtede; midsgaders een ongemeene buit, en zeer veele gevangenen, van daer weg sleepte, woedende al een goede wyl in die gewesten, zonder dat de groote Bevelhebber van dat Landschap, die Dzjáäfer-Chaan genaemt wierd, volk genoeg by zich had, of kans zag, om hen te konnen wederstaen, terwyl de Usbekken van Buchara en Balch, met hunne roof-benden ook, tot op twintig mylen na, aen Mesihed alles, daer hun magt slechs reiken konde, vernielden, en voorts een groot getal van Menschen, en Vee, met een goede buit, van daer weg voerden, zonder weder in het Land te booren, of overwinningen van plaetzen te maken.

En geschiede dit alles op een tyd, dat de Kozakken of Khazákken ook in Gilaan, en Mazenderaan gevallen waren, en aldaer mede niet weinig grazeerden: zoo dat de Konink van Persie, zoo wel aen 't Noorden, als aen 't Noord-oosten, van alle kanten te gelijk besprongen wierd, en aldus het over al niet wel waernemen konde behalven dat'er mede geen goede toezicht in 't Ryk, en den eersten Hof Beampteling tot krygs zaken, en reddering, als ook tot voorziening van zoodanige dingen, niet zeer bequaem was. En of wel Dzjáäfer-Chaan den Begler-begi, of Grootbevelhebber van Asterabaad niet magtig genoeg was, en aldus het t'eenemael ongeraden achte, om die van Oergentsi, en de Kalmakken, te keer te gaen, mids de groote ongelijkheit van de magt tusschen beide: echter, om dat den Konink hem verweten had, en van wan-plicht beschuldigde, dat hy die Roovers zoo had laten begaen, en niets tegens haer ondernomen, en zijn Majesteit zich daer over niet weinig bekreunde, en hem met ongenade dreigde, indien hy daer tegens niet beter en verzag, zoo verzamelde hy daer op dan zoo veel volk by malkanderen, als hem mogelijk was; die nochtans niet meer, als maer eenige weinige honderden in getal konden uitmaken; daer de vyanden zoo veele duizende sterk waren: en besloot haer aldus in die onvermogende staet, en quade kans, aen te tasten; meer uit een losse verhaesting, en wanhoop, dan dat het zelve voor dienstig, en van vrucht oordeelde, gelijk hy het ook waerlijk voor een onbedacht en roekeloos werk hielt. Doch te gelijk hy het daer voor zekerlijk aenzag, zoo hy deze stryd noch langer uitstelde, en niet ondernam, dat het zelve door zijn Majesteit en Grooten aen zijne kleinhertigheit zou toegeschreven worden, en hy evenwel op die wyze zijn hooft niet zoude konnen bewaren, dies viel dan als in een razerny op den vyand aen; die hun terstond overkrachtigde, en meester wierd: blijvende aen de kant van de Persianen twee honderd negen en zeventig perzoonen, en daer onder van aenzien, de Heer Dzjáäfer-Chaan zelve, als mede eenen Ahhmed-Chaan, een Lor van geboorte, nevens noch twee Zultanen, en twee foezbasies, of Hooft-lieden, over honderd. Hebbende die van Oergentsi, en de Kalmakken, te zamen, niet meer als zes en dertig man verlooren; de welke daer op ook met een goede buit weder na hun Land keerden.

Men bevond, na haer vertrek, dat onder die Kalmakken wel by na drie deelen

[p. 430]

Turkemannen waren, waer van eenige aen die van Oergentsi en de Kalmakken behoorden, andere onafhangelijk, en ook menigte, die zelve Onderdanen van Persien waren, met de Kalmakken heulende, en zich, om de buit, ook onder haer versteken hadden; keerende dus, als getemde Wolven, weder tot haer aengeboorne woestheit, en Barbarischen aerd, tot een blijk, dat men op haer weinig staet en verzekering maken konde; ten aenzien van al het welke, ook aen 't Persische Hof, al voorgeslagen wierd, om die Turkemannen, of in 't geheel te verdelgen, of wel binnen in 't Land van Persien te verplaetzen, om aen haer alle gelegentheit van te muiten, af te snyden; en voorts de Landen aen de grenzen, tegens die van Oergentsi, en de Kalmakken gelegen, de welke deze Persische Turkemannen besloegen, op die wyze t'eenemael te ontvolken; midsgaders van water, en gezaei te ontblooten, en voorts geheel en al woest te laten, op dat voor de Usbekken, en Kalmakken, aen die kant het inkomen in Persien of onmogelijk, of ten minsten heel bezwaerlijk zoude vallen.

Voorts, gelijk men na den uitslag van zaken gemeenelijk zijne misslagen best ziet, en op wat wyze zijne zaken op het voordeeligst, en met de meeste schyn van goed gevolg, zoude konnen aengeleit zijn geweest, zoo achtede men het ten Hove voor een groot verzuim, dat de Khilietsy-Chaan, Beglerbi, of de Groot-gezaghebber van Mesihed, die met een goed aental van Krygsvolk en Paerden, in de grensplaets Doecoen, of Doezoen, na de kant van d'Usbekkische grenzen lag; en tegens die van Oergentsi, en de Kalmakken, bestendig genoeg was, verzuimt had, zich met een aenzienlijke magt, omtrent eenige van hare Putten in de Woestynen, tusschen beide de plaetzen, waer langs die Roovers, zoo in 't gaen, als in 't komen, noodzakelijk hare doortogt moesten nemen, of anders van dorst vergaen; invoegen men haer aldus de hertret, in het wederkeeren, gemakkelijk zou afgesneden, en haer lustig in de klem gekregen hebben; 't geen dan een zeer heilzaem middel was geweest, om aen haer een aenzienlijke afbreuk te doen, en de zelve van meer zulke rooftogten in het toekomende vry wat af te schrikken.

Voorts zoo wierd, na de dood van Dzjáäfer-Chaan, voormeld, het groot gezag, of het Begler-Bigischap van Asterabaad aen den gewezenen Atemaad Reddauleth Muhhammed Beeck, die noch in ongenade, en in Khom, daer Abbaas de Groote, en Siah Safi d'Eerste begraven leggen, verbannen was, opgedragen; die het zelve te vooren noch eens bekleed had: hebbende de naem, dat te vooren met de Turkemannen, die men zeide, dat van Dzjáäfer-Chaan, al vry wat beledigd, en niet geheel, buiten reden, misnoegt waren, zeer wel had weten om te gaen, en haer aen zijn hand, en tot zijn wil te krygen: als mede, by de zelve vry bemind was geweest; die nu ook aldaer het werk zoodanig bestierd, en het voorts met d'Usbekkische Vorsten en Prinzen, als mede, met de Kalmakken, de zaken zoodanig heeft weten te verdragen, dat men 't zedert van geene meer invallen van eenige waerde, aen die kant heeft gehoort.

Van den oorlog der Persianen tegen de Usbekkers, word my uit Batavia het volgende, in 't Jaer 1690 bericht.

Den Konink van Persie is nu al eenige⁺ Jaren met de Usbeksche Tartars in oorlog geweest, maer in 't voorste van 't Jaer zestien honderd en negentig, is 't geschied, dat het Leger der Persianen, veele duizenden sterk, en meest te paerd, omtrent de Noord-oostelijke grenzen van Masjetta en Candahaar, onder 't beleit van den Gezaghebber van eerst gemelde plaets, tegen hare vyanden uitgetrokken, en op de zelve aengevallen zijnde, door haer zoo zijn onthaeld, dat'er eenige duizende Persianen zijn gesneuveld, waer tegen voornoemde Bevelhebber, als een wakker Veldoverste, ten eersten weder zoo veel magt by een gebragt heeft, als hem mogelijk was, en schreef aen zijnen Generael, den Courtsibassi, aen het Hof in Ispahan, die de tweede naest zijne Majesteit is, en genaemt Soeroechan om hulp, maer dezen Heer zeer misnoegt zijnde, heeft de zaek geheel anders en verkeert, zoo gezegt word, zijne Majesteit voor gedragen, en aen gemelde Veldheer ook zeer qualijk geantwoord, waer door dan de krygs zaken der Persianen te dier oord, te rug liepen, en meer en meer, verachterden, zoo dat de Usbeksche Tartars zulks vernemende, op hare vyanden zijn aengevallen, en hebben de zelve weder geheel hard aengetast, veele doen sneuvelen, en den Krygs-overste, zijnde den Zoon des voor gemelde Gezaghebber, gevangen kregen; doch hem eenigen tyd daer na, goethartelijk weder ontslagen; welken Heer dan om een recht verslag aen den Konink te doen, en hulp-benden te verzoeken, zelve aen het Hof in Ispahan is gekomen, en de zaken aen zijne Majesteit bekent gemaekt hebbende, wierd de voorgemelde Courtsibassi schuldig bevonden aen hoog verraed, en

+ Zestien Jaren.

[p. 431]

in den nacht ten Hove geroepen, en op 't bevel des Koninks de kop af geslagen, en beneffens 't lichaem op straet, aen de Marktplaets van de Poort geworpen, het geen een groote ontsteltenis, de schrik, en vreeze, onder de Ryks Grooten, en alle Hovelingen veroorzaekte; het lichaem wierd vervolgens met verlof van den Konink, van de Markt weg gedaen, en voorts door de dood gravers weg genomen, om te begraven: wordende middelerwyle een sterk Leger by een vergaderd, om tegen de vyanden op te trekken; maer den Veld-heer had zijn afscheid van den Konink noch niet, toen deze brief wierd geschreven.

Brieven van den acht en twintigsten April, Mey en Augustus, zestien honderd een en negentig, bragten mede, hoe dat men te Ispahan zeer bezich was, met het afzenden van den Veldheer, en krygs-Volk na Masjette, ten oorlog, tegens de Usbekker Tartars, zoo dat die zaken den Attumaeddouleth of Atemaad Reddauleh, zeer ophielden. De Usbekkers waren over de vermaerde Rivier Aabmorgon, in het Ryk van Persie getreden. Doch nader tydingen uit Ispahan hebben bericht, dat het Leger betaelt, en den Overste met goede hulp-benden en zegen, tegen hare vyanden opgetrokken was. Dus verre deze Brief.

In de Daglijst der voorgevallene zaken tot Suratta, by de Nederlanders, vinde ik aengetekent, in 't Jaer zestien honderd zes en twintig, in de Maend December, dat de Usbekken, een Volk (zegt het bericht) palende aen de zyde van Tartaryen en Sina, met een groot Leger, sterk twintig duizend Vrouwen en Dochters, en dertig duizend Mannen, de Stad Kaboul, gelegen omtrent de grenzen by Candahaar, onder 't gezag van den Mogol, met stormenderhand hadden ingenomen, hebbende aldaer groote wreedheit gepleegt, en veel jonk volk, beneden ae dertien of veertien Jaer, na datze de Stad gerazeerd en geplonderd hadden, voor Slaven en Slavinnen mede genomen; deze Vrouwen mogen met recht wel de naem van Amazones voeren, alzoo zy den eersten aenval op de Stad deden; zittende zy zoo kloek met hare wapens te paerd, als de Mannen; zy zijn dapper en wreed van aenzien, zy bragten zoo wel voor veertien of vyftien dagen voorraed mede, als de Mannen, enz.