Noord en Oost Tartarye

Het Landschap Caskar.

C Askar houd Bernier te leggen beoosten Kachemire, weinig Noordelijker; Men zegt, op vier en veertig graden, Noorder breette. De kortste weg uit Indostan zoude zijn, recht door groot Tibet i doch alzoo veeltyds de doortochten aldaer gesloten zijn, zoo neemt men die door klein Tibet. Wanneer men eerst ontmoet, trekkende door Kachemire, ze ker kleine Stad, genaemt Gourtche, welke is de laetste plaets onder 't gezag van Kachemire. Van daer komt men, in acht dagen, tot Eskerdou, een groote Stad van den Konink ván klein Tibet: en van daer, in twee dagen, aen een Stedeken, genaemt Cheker, dat noch onder klein Tibet behoort, gelegen aen een befaemde Vliet, wiens water zeer heelzaem is. In eenige dagreizens dan weder, komt men aen een Bosschaedje, dat op de grenzen van klein Tibet leit: en vorders aen de Stad Kacheuer, of Caskar, die wel eer de Hooftstad en verblijfplaets des Koninks van Kacheguer was; doch heden is het Hof tot jourkend, wat meer Noordelijk, en tien dagen reizens van Kacheguer. Bernier zegt daer noch by, dat van de Stad Kacheguer tot Kitay of Sina, twee Maenden reizens zy, en dat'er alle Jaren Karavanen derwaerts trekken, die alderlei Koopmanschappen te rug brengen, en na Persion door Usbek reizen; gelijk ook andere na Patna en Indostan keeren. Van Kacheguer, om na Kitay te gaen, moet men eene Stad doortrekken, die acht dagen reizens van Koten afgelegen was, welke is de Stad van 't Ryk Kacheguer. Dat de wegen tusschen Kachemire en Kacheguer zeer moeyelijk zijn; ja dat men 'er eenen oord ontmoet, daer men een vierendeel myls lange over 't Ys, in zeker tyd van 't Jaer, moet gaen. Dus verre Bernier.

Van die van het Landschap Caskar, word gezegt, dat zy gierig zijn, qualijk opgevoed, en slecht in 't gewaed. De Mannen dragen lange baerden. Men maekt daer veel Kattoen-werk. De Tale is byna met die van Persie overeen komende.

In het Land van Caskar word geoordeeld, goede Rhabarber te vallen. De Konink van Caskar was, na den Christen stijl, in den Jare zestien honderd en drie, genaemt Maffamet. In deze Landen is het⁺ de wyze, dat 's Koninks voeten gekust worden, als men hem aenspreekt. Over het Ryk Kotan of Koten, was de Zoon van opgemelte Maffamet Konink, en het Ryk Cialis wierd van eenen bastaerd des Koninks van Caskar bestierd; zoo dat de Konink van Caskar eigentlijk deze drie Ryken bezat. Met het Ryk Ciarcan had hy oorlog.

In het Landschap Caskar vallen Druiven, Zyde, en veelderhande Boomvruchten. D'Inwoonders zijn spitsvondige Koopluiden en Handwerkers. Zy zijn gierig, en alom op gewin uit, reizende ter Koophandel herom.

Deze Landstreeke was in 't Jaer twaelf

+ Daviti

[p. 345]

honderd en vyftig, of daer omtrent, vyf dagreizens groot. De Inwoonders waren toen Mahometanen en Nestoriaensche Christenen.

⁺ Men zegt, dat in het Landschap Caskar een Edele steen gevonden word, by een de Sinezen genaemt Yu: waer van de Keizers hunnen Zegel-ringen doen maken. Martin schryft in zijne Sinesche Historien, dat onder den Keizer Frous, die in 't Jaer, voor de geboorte des Heilands, drie honderd en veertien leefde, een steen, van dit slag, gevonden wierd, geschat ter waerdye van vyftien Steden. Deze steen is groenachtig, met witte streepen doorwafzen. Zy is zoo hart, dat menze met stof van Diamant moet bearbeiden, in Mogol hoog geacht. Men maekt 'er Kroezen en andere Vaten van.

Het klein Koninkryk van Maranga, is begrepen onder Tibet, paelt aen het Koninkryk van Nekbal, en het zeer koude Noorder Landschap Rodok.

⁺ Hedonda is een bevolking van Maranga, gelegen vyf dagreizens van de Stad Nekbal, en acht van de Stad Mutgari, op de Noorder breette van zes en twintig graden, zes en dartig minuten.

Zeker Aenzienlijk Persiaen, Handzi⁺ Abd-ulkaziem, heeft in het voorby gegaene Jaer tot Ispahan, aen iemand mijner bekenden, die des wegen aen my heeft bericht, verhaelt, dat nu omtrent vyf en twintig Jaren geleden, wanneer in Suratte was, een Konink of Prins van Koeasiger of Caskar, die Hindoestaan doorreisde, en van Suratte de reize na Dzjuddah ondernomen had, om de Pelgrimazie na Mekka te volbrengen, en ook van daer in Suratte gekeert is, zijn Zoon, kort na dat hy zijn Zetelplaets verlaten had, het geschut op de wallen gehaelt, en zich meester, niet alleen van die Stad, maer van het gansche Land gemaekt hadde; gevende ook voor, dat hy zijn Vader niet meer in 't Ryk, toelaten zoude.

Wanneer nu dezen Prins dit hoorde, na dat eenige dagen van die Stad afgeweest was, zoo reisde al evenwel voort, en quam in Hindoestaan by Eureng-zeeb, Grooten Mogol, die hem zeer wel onthaelde, en groote eer aen dede, en een deftige statie en schenkagie toevoegde, met aenbiedinge, om hem in zijn Ryk te helpen; doch de zen Prins bedankte Eureng-zeeb, en wees dit af, zeggende dat het zijn Zoon, en niemand vreemds was, die het Prinsdom bezat, en dat het zelve na zijn dood, op hem Vervallen moest, en tegens zijn eigene Zoon, geen oorlog aenvangen wilde, om de zelve te verderven. En wanneer weder quam, zoo dede Eureng-zeeb hem de zelve aenbiedinge, doch hy weigerde dit weder, zeggende dat voor de reis na Mekka daer toe niet gezint was, en het hem nu veel minder passen zoude: na dat deze Pelgrimagie afgeleid had, zijnde aldus noch eenige tyd in Hindoestaan verbleven, en daer na Noord-oostwaerts op vertrokken, tot dicht aen de grenzen van Turkestan, alwaer zijn leven in Godsdienstigheit, en als een Derwiesi zoude doorbrengen. Deze Vorst was geheten Dzjihaangier, en zijn Zoon Sjah dzsihaan.

+ Ziet boven onder Tibet mede van een zeer kostelijke steen, welke de zelve met dezen, onderandere benaminge schynt te zijn, als ook elders in Niuche.

+ Kircher.

+ 1701.