Honori Illustris viri & nobilissimi Jurisconsulti, Consultissimi Reip. Amsterlodamensis Senatoris,
Nicolai Witsenii,
Navium regimen & ornatum commentati.
Libens Meritoque posuit Samuel Tennulius,
Magnificus Noviomagensis universitatis Rector & Professor.
PRima per instabiles vexit Symplegadas Argo:
Cui freta flammiferos dederunt coëuntia campos,
Bosporus & Scythicae Phoebaei Phasidos undae.
Qualia pertentant repetita prole Leones
Gaudia, servatum venerantur läsona matres:
Auditus Pelian frendentem terruit altae
Laetitiae clamor tacitusque triumphus; ut albus
Cum fugit Eöis tigres Hyrcanus in arvis
Raptor, & ereptis metuit sua vulnera praedis.
Hanc Reges pressere ratem. Vos heu quibus illam,
Numina jactastis, fatis quantisque periclis!
Acta metu vario, puppim intercepta loquacem,
Cursum ad terribilis tenuit confinia mortis.
Tunc Virgo Medea suis crudelior undis;
Ivit in omne nefas, conjux viduata marito.
Non tot in occiduo fuerant discrimina ponto,
Cum bene Pacificum, ventis bellantibus, aequor
Deprendens, varios per claustra gementia montes,
Dura Magellanes laxavit vincula mundi.
Nempe tuos nondum ad septem Nova Sembla, triones,
Aut Libyam extremam dimiserat Amstela naves.
Non orientis opes, septena per ostia Gangae
India quas mittit, non serum vellera pinus
Ulla sequebatur, Limanve, Peruve; nec auri
Tunc Quitoniaci licuit tentare metalla.
Cur, natura parens, obliqua ad sidera Cancri
Partibus ex aequis partitus quattuor orbem,
Sole coronatum, circumluit undique pontus,
Si non admôrunt propius compendia seras?
Cur timet ultorum convivia nauta Deorum,
Astrorumque suis violare cubilia velis?
Cur, cui se debent homines, Hyperione natus,
Cum pressere polum, stridenti terruit unda?
Fabula, rumores nobis & inania verba:
Scilicet haec Minyis, Di magni, credita priscis!
Finxerat haud Hyadas Grajus, nec Plaustra Bootae;
Nomina non venti, nec habebant membra carinae:
Witsenius radio nondum descripserat heros
Velorum celeresque pedes legesque fororum,
Compages laterum & cuneis fundantibus arctas;
Tutelas proris, antennis cornua, tonsas
Nec dederat transtris, nec pondera justa carinis.
Flamina diverso tractu laniantia terras
Ingeniumque loci (patriae custodia nostrae)
Puppibus, arcuerant Belgas, ne intraret Iberus.
Ecce aliam faciem rerum! Tranquilla potestas
Jura magistratusque legit. Respublica navis
Quaeque est; obsequitur non ulla furentibus Euris:
Verum ubi constituit, Lignis confisus, habenas
Omnibus immittit ventis auriga, per altum
Naturae faciens litem nunc aemulus errat,
Atque coronata repetit cum puppe parentes.
Visceribus quicquid Tellus generosa recondit,
Quodque alit in summo, video superare Batavis:
Jam video cives Obium Gangenque bibentes,
Exercere agros, oriens quos trusit in aequor.
Per mare jam video, magnum per inane volantem
Remigio alarum velorum Daedalon alis.
Parta in caeruleis libertas aurea campis,
Concedat natura viam, meditatur in astra.
Jam periere modi terrarum & faedera rerum:
Cuncta patent, nullum praecludunt sidera pontum,
Nil mare juris habet: Boreae sine viribus ira,
Et sua regna peti queritur Neptunus in undis:
Witsenius metuendus enim non Vincula Xerxis.
Witsenius saeclis venturis utile nomen,
Per quem nullus equos flexit, decurrere campo
Et peragrare loca intentata prioribus ausus,
Opportuna suis metatur quaeque triumphis;
Inde Syracosii faciet senis artibus umbram.
Hasce manus Babylon, has ipsa Semiramis optet,
Has Trivia & Rhodus, has Cares mirentur & Ammon,
Elis & has toto quaesisset Memphis in orbe.
Perplexas quoties ageret facundia causas,
Ipsius voluisse loqui sermone Minervam
Cecropiam fama est, si cum mortalibus esset
Ore loqui Divis: Tantis virtutibus aequa
Praemia quando feret? dignas persolvere grates
Curarum ô utinam possent monumenta mearum!
Vidit ut Augustum nemo sine munere vulcum
Regis Achaemenii; vacuus quis adibit amoris
Tanti templa viri? sed tanta potentia mentis
Hunc animum Lymphaeque volam pro munere sumet.
Sic tua nimbosas, Rector, quandoque procellas
Puppis, & infidum substringens vela serenum
Vitet, & iratum, quod tollet Cynthia, sidus:
Sic tua Livorem superet feliciter aetas,
Ut patrio virtus non circumscribitur orbe.
|
|