Die dagboek van Hendrik Witbooi

Kaptein van die Witbooi-Hottentotte 1884-1905

No. 97.*
Naauwkloof den 6 Mei 1894.

Myn lieve Hooggeachte Duitsche Keizerlyke Heer de plaatsvervanger van Francois, Major!¹⁾

1) Op 1 Jan. 1894 het Majoor Leutwein in Suidwes-Afrika aangekom om ondersoek te doen oor die toestand van sake aldaar. In April 1894 het von Francois uit Suidwes op verlof vertrek en Leutwein het die bevel oor die troepe sowel as die bestuur van die administrasie oorgeneem. Op die datum van hierdie brief het hy voor Naauwkloof aangekom en daar vir Witbooi vasgekeer. Hy het egter gou erken dat hy te swak was om Witbooi 'n verpletterende slag te kan slaan en het dus tot end van Mei 'n drukke korrespondensie met hom gaande gehou en daarna 'n wapenstilstand tot 1 Augustus gesluit. Sie No. 104. By die tyd het hy voldoende versterkings uit Duitsland verwag om dan met alle mag teen Witbooi te kan optree.

[p. 205]

Uwen brief heb ik ontvangen, en U Edl heeft my duitelyk verklaar, dat de Duitsche Keizer Francois geordert heeft om my te schieten, omdat ik de andere hoofden schiet, wat onder de Duitsche bescherming staat, maar lieve Heer! dit is ook niet waar, want alle hoofden met dewelke ik oorlog gehad hebben die alleen hebben my eers geschiet, zonder oorzaak, en ik heb hun maar weerom gedaan ik heb ook niet een hoof van al die hoofden eers geschiet, zelfs de Herero oorlog is op myn eigen persoon geschied, dat weten alle menschen, wat hier zyn en wat niet hier zyn, en geen een van die hoofden kan my met waarheid overtuigen dat ik eenige mensch eers geschiet heeft, wat my niet geschiet heeft, en met de oorlog van Francois staat het zoo. Francois is eers by my gekomen en my de traaktaat aangezoek, zoo heb ik daarover nagedach, om hem daarover antwoord te geven, toen kom Francois voor de antwoord, en schiet my onverdachts, waar ik in vrede gerus leg en slaap, en dat was in de tyd, waar ik reeds met alle rooi menschen en ook met de Hereros vrede gemaak heb, zoodat de Hereros by my komen, en myne mannen by Hereros komen en ik was ook vrede met Francois, derhalfe heb ik my ook

[p. 206]

niet voor oorlog klaar gemaak, zoo heb ik door die oorlog van Francois groote en treurige schades ontvangen, maar ik ben in der waarheid onschuldig in die order van den Duitschen Keizer, wat hy over my uitgegeven heeft door Francois. Nu komt U Edl als een tweede man, wat ook van den Keizer gesturt zyt, ook met een order over my, over vrede, en traktaat weder by my aan te zoeken, zoo geef ik U Edl over die twee punten deze antwoord. Van de vrede zeg ik, zooals ik U Edl reeds gezeg heb, ik ben met myn gansche hart genegen en gewillig tot vrede, en ik geef U met myn volle en opregte hart de ware vrede, om des Heeren wil, zoo hoef U Edl niet te twyfelen over deze vrede wat ik U geef, en van de traktaat zeg ik zoo, wat U Edl my ook aanzoek, dat is juis de zaak, waarom Francois my geschiet heeft, zoo is die zaak groot, en zoo als U Edl zeg, is Uwe koms zeer haastig, en U hebt min tyd, zoo is de tyd haastig en kort ook voor my, om U Edl nu in deze korten tyd en op dezen dag antwoord te geven zoo doet ik een vriendelyke verzoek aan U H Edl, om toch zoo goed te wezen en my toch een gelegenheid en tyd te mogen geven, opdat ik over deze zaak overdenken, naar de grootheid van deze zaak, om U Edl daarna een ware en vaste antwoord te geven. Zoo neem dan eers die vrede, wat ik U Edl gegeven heb, en gaat eers terug naar Uwe werf met die vrede²⁾, en wach daar de antwoord van de ander punt want deze zaak van vrede wat wy nu verhandelen is niet ligte zaak, wat ons kan in een oogenblik, of op een dag kan klaar maken, maar het

2) Leutwein gee hom hierop twee dae om hom te onderwerp.

[p. 207]

is eene gewigtige en heilige zaak. Tot zoo ver wil ik eers sluiten.

Met groetenis aan U. Hoog Edl Heer.

Ik ben U vriend en kapitein

Hendrik Witbooi