Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 2

[147. De stad Aardenburg]

De tongval van de stad Aardenburg verschilt weer eenigszins van dien van Sluis. De aardenburger tongval is namelijk minder met zeeuwsch en hollandsch vermengd, meer oorspronkelijk vlaamsch. Dit blijkt vooral ook uit het meerdere gebruik dat men te Aardenburg van de herhaling der persoonlijke voornaamwoorden maakt, uit het gebruik van gi voor gij, uit je voor hij, wanneer de klemtoon er niet op valt, uit 'n keer voor eens, enz., alles zoo als in West-Vlaanderen.

[p. 222]

147. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van de stad Aardenburg.

Medegedeeld door den heer Gr. P. Roos, te Aardenburg, in De Navorscher, jaargang XX, en daaruit, met eenige verandering in de spelling, overgenomen. Juli 1870. (In nederlandsche spelling.)

De vergelikiinge van den verlorenen zeune.

11. Doa' was 'n keer 'n man di a twee zeuns.

12. En den joenksten van ulder zei tegen z'n voader: voader gee' m'n 'n keer m'n part van 't goed da 'k en moe. En i verdeelden 't goed.

13. En ni lange nadrant as den joenksten zeune alles bi makoare gezoameld ade, is i weg getrokken noar 'n ver land en doar eit i al z'n goed verbamboesjeerd, en i leefden schabouwelik.

14. En as i 't al opgeten a, kwam d'r veel gebrek in da' land en i begost ook gebrek te liën.

15. En i giing èëne en i prezenteerden z'n eigen bi èën van 't volk van da' land, en di stierden im na z'n land om de varrekens te wachten.

16. En i verlangden z'n buuk te vullen mee-t'n draf di de varrekens oaten, moa' gèën mens gaf z'im.

17. En as i toe z'n zelven gekommen was, zeid i: oeveel daggelders van m'n voader en de vulte van bròòd en ik vergoane 'k-ik van den oenger!

18. Ik goane 'k-ik opstoan en noa m'n voader toegoan en 'k goan tegen im zeggen: voader! 'k deeje 'k-ik zonde tegen den emel en tegen joe:

19. En 'k binne 'k-ik ni mee werd da 'k je zeune èëten; moak miin moa net as èën van je daggelders.

20. En i stiing op en i giing noa z'n voader. En as i nog verre van im van doan was, zag z'n voader im en i kreeg kompassi mee

[p. 223]

im in z'n erte, en i kwam noar im toegelòòpen en i viel rond z'n als en i kusten im.

21. En de zeune zei tegen im: voader! k'en zonde gedoan tegen den emel en tegen joe, en 'k binne-'k-ik ni mee wert da 'k je zeune èëten.

22. Moa' z'n voader zei tegen de knechs: oald-e-keer 't beste klèëd en doedet im an en 'n riink an z'n viinger en schoenen an z'n voeten.

23. En briing 't vette kalf en slacht et, en loat ons eten en vrooielik ziin.

24. Wan d'n dezen m'n zeune di was dòòd en di is weer levendig g'ooren, i was verloren en i is gevonnen. En ze begonnen leute t'en.

25. En z'n oudste zeune was in 't land, en as i kwam en t' uus noaderden, òòrden i 't ziingen en in de ronde dansen.

26. En as i èën van de knechs bi 'm geroepen a, vroeg i wat-a-da' beduudden?

27. En di zei tegen im: je broer is gekommen en je voader eit 't vette kalf geslacht omdat i im gezond weerom gekregen eit.

28. En i wier dul en i wou nie in uus kommen; dan giink z'n voader noa buten en i sprak im schòòne.

29. Moar i gaf z'n voader voor antwoord en i zei tegen z'n voader: kiikt e keer, ik en noe al zòò veel joar bi je geweund en 'k en nog van z'n leven niks tegen j'n orders gedoan en g' ei me nog nooit e keer 'n geitebokje gegeen om mee m'n moats ees leute t'en.

30. Moar as deze joengen t' uus gekommen is, di je goed mee oeren deur gebrocht eit, dan ei je 't vette kalf voor im geslacht.

31. En z'n voader zei tegen im: m'n kind! ge zi gi alti bi me en al 't mine is 't joeë.

32. M'n mosten dan vrooielik en blië ziin; wan je broer was dood en j' is weer levendig g'ooren, i was verloren en j'is gevonnen.

Aanteekeningen.

Over de uitspraak zie men het medegedeelde op bl. 195 II.

11. 'N keer of e' keer, eens, eenmaal, is een eigenaardige uitdrukking, die in de zuidnederlandsche volkstaal overal in volle gebruik is, maar in de noordnederlandsche nooit gehoord wordt, behalve misschien een enkele maal in Noord-Brabant of Limburg en hier in Zeeuwsch-Vlaanderen.

[p. 224]

12. Ulder, henlieden; zie vs. 12 bl. 187 II op ulder.

Part, deel; zie vs. 12 bl. 402 I op part.

13. Verbamboesjeerd, verkwist, basterdwoord, ook elders in de nederlandsche volkstaal in gebruik.

14. Schabouwelik, (eigenlijk het oude schouwelijk, met de vlaamsche lasch) overdadig, losbandig; overal in Vlaanderen in gebruik.

15. Prezenteeren, zich aanbieden; zie vs. 15 bl. 214 II.

Stierden, stuurde; zie vs. 14 bl. 174 II op dierte.

Wachten, hoeden; zie vs. 15 bl. 169 II op wachten.

17. Ik vergoane 'k-ik, ik verga ik ik, ik verga; zie vs. 17 bl. 218 II.

18. 'K deeje 'k-ik, ik deed ik ik, ik deed; zie vs. 17 bl. 218 II.

19. Mee, meer; zie vs. 19 bl. 252 I.

Èëten, heet.

20. Stiing en giing, stond en ging; zie vs. 15 bl. 169 II op giing.

Kompassi, medelijden; zie vs. 20 bl. 198 II.

Erte, hart. Zie vs. 12 bl. 66 I op arv'.

24. G'ooren, geworden; zie vs. 24 bl. 219 II.

Leute, pret; zie vs. 29 bl. 162 II.

29. G'ei, gij hebt; zie vs. 29 bl. 219 II.

31. Ge zi gi, gij zijt gij, gij zijt; zie vs. 17 bl. 218 II.