Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 2

[132. Het gehucht De Tinte]

De tongval van het voornsche visschersdorp Oostvoorne en vooral die van het onder dat dorp behoorende gehucht de Tinte, wijkt aanmerkelijk van de andere overmaassche tongvallen af en is tevens een der merkwaardigste en oudste tongvallen van Holland. Het oostvoornsch helt in menig opzicht en niet slechts in de uitspraak der ui en ij als lange u en i, naar het zeeuwsch over, zoo zelfs dat men het oostvoornsch eigenlijk niet onder de echte hollandsche tongvallen kan rangschikken. Even als de tongvallen van alle strandbewoners is het oostvoornsch een zeer welluidenden, klankrijken tongval. Te Oostvoorn hoort men voor 't eerst de zeeuwsche uitspraak der volkomene a in 't eene woord als æ, in het andere als oa.

[p. 163]

132. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van het gehucht De Tinte.

Medegedeeld door den heer G. Overeem, hoofdonderwijzer in de Tinte. October 1870. (In nederlandsche spelling.)

11. Dæær was 'is 'n man die twè zeuns had.

12. De jongste zei tegen z'n voader: voader! geef me m'n aarfdèël. En de voader dee 't.

13. En 'n hortje læter pakken-d-i alles bij mekander en reisde vort, veere weg, en brocht al z'n goed in dat veere land d'r deur.

14. Toe-d-i alles opgemæækt had, kwiem 'r 'n graote hongersnaod in dat land en hij kreeg gebrek.

15. En toe gong-d-i næ 'n boer van dat land en die stierden-em næ z'n land om de varkes te weien.

16. Hij zou toe grææg z'n buuk gevuld hebben met de varkeskost; mer geen mins gaf ze 'm.

17. Toe begon-d-i næ te denken en i zei in z'n eigen: hoeveul errebeiers van m'n voader hebben overvloed van braod en ik lij honger.

18. Ik zal opstææn en næ m'n voader gææn en 'k zal tegen'm zegge: voader! ik heb kwææd gedææn tegen den hemel en tegen jou.

19. En 'k bin niet meer waard je zeun genoemd te worren; lææt me errebeier bij je wezen.

20. En toe stond-i op en gong-i næ z'n voader. En toe-d-i nog veer van 'm of was, zag z'n voader ziin ankommen en hij had veul meelij' mit ziin; hij liep næ z'n toe, viel 'm om z'n hals en zoenden-em.

21. En de zeun zei tegen z'n voader: voader! ik heb kwææd

[p. 164]

gedææn tegen den hemel en tegen jou en 'k bin niet meer waard je zeun genoemd te worren.

22. Mer de voader zei tegen z'n knechs: breng dædelik 't beste klèëd hier en trek 't 'm an, en doe 'n ring an z'n hand en schoenen an z'n bèënen.

23. En breng 't gemeste kalf en slacht 't, en læte we ete en blij weze.

24. Want deuze zeun van me was daod en i is weer levendig geworre; hij was verloren en is gevonde. En toe begonne ze blij te worren.

25. En z'n ouste zeun was in 't land en toe die kort bij huus kwiem, hooren-d-i zingen en dansen.

26. Toe riep i èën van de knechs en vraagde wat-tat was.

27. En die zei tege z'n: je broer is weer 't huus gekomme en nou het je voader 't gemeste kalf geslacht, omdat i 'm weer gezond terug gekregen het.

28. Mer hij wier kwææd en i wou niet in huus gææn. Toe gong z'n voader buten nee ziin toe, en vroeg 'm zoo vrindelik om 'r in te kommen.

29. Mer hij zei tegen z'n voader: ik heb je nou al zoo veul jæær gediend en 'k heb altoos goed opgepast; mer miin heb je nog nooit 'n bok gegeve om 'is vroolik te wezen mit m'n kameroas.

30. Mer nou deuze zeun van je 't huus gekommen is, die je goed mit hoere d'r deur gebrocht het, nou heb je voor ziin 't gemeste kalf geslacht.

31. En de voader zei tegen 'm: kiind! je bint altiid bij me en al 't mine is 't jouë!

32. Læte-me nou 'is vroolik en blij weze! want deuze broer van jou was daod en i is weer levendig geworre; hij was verloren en i is weerom gevonde.

Aanteekeningen.

De æ heeft den blatenden klank tusschen a en e in; de oa klinkt tusschen o en a in, meest naar de a overhellende; de ao klinkt als een zeer heldere, scherpe, gerekte o, niet als de friesche tweeklank ao. De è heeft een eigenaardigen, klank, nauwkeurig zoo als de

[p. 165]

friesche tweeklank ea; in èë hoort men den zelfden klank, maar gevolgd door een toonlooze e; ze is dus duidelijk een tweeklank.

13. Pakken-d-i voor pakkende hij, een verknoeide vorm van pakten-i, pakte hij; zoo ook in vs. 25 hooren-d-i, hoorende hij, hoorden-i, hoorde hij. Zie vs. 25 bl. 162 II en vs. 15 bl. 128 II.

14. Kwiem, kwam; deze vorm komt ook in de zeeuwsche en in de meeste zuidnederlandsche tongvallen voor. Zie vs. 14 bl. 108 II en vs. 14 bl. 320 I.

15. Stierden-em, stuurde hem; zie vs. 14 bl. 124 II.

20. Ziin, hem, is in afwisseling met hem of em in gebruik; de zoetvloeiendheid en de nadruk beslissen in dezen. Zie over de verwisseling en verwarring van het persoonlijke met het bezittelijke voornaamwoord, vs. 30 bl. 133 II. Vooral in de zeeuwsche tongvallen komt deze dwaze verwisseling veelvuldig voor, en ze is waarschijnlijk uit de zeeuwsche in de zuidhollandsche tongvallen overgegaan. Hoe zuidelijker in Zuid-Holland, hoe meer men deze dwaze spreekwijze te hooren krijgt. Vergelijk ook vs. 27, 28, 30, enz. van deze vertaling.

22. Schoenen an z'n bèënen, zie vs. 22 bl. 28 II op skoene.

31. Kiind, kind; zie vs. 31 bl. 152 II.