Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 2

[p. 15]

[98. Ooster-Schelling]

De tongval van het oostelijke gedeelte van het eiland ter Schelling wijkt eenigszins van dien van 't dorp Wester-Schelling af, gelijk hierboven reeds is medegedeeld. Deze oosterschellinger tongval, die in de dorpen en gehuchten Landerum, Formerum, Seerijp, Lies, den Hoorn en Oosterend, die gezamenlijk ook Ooster-Schelling worden genoemd, gesproken wordt, is zuiverder friesch en minder met hollandsch vermengd dan het westerschellinger friesch.

98. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van Ooster-Schelling.

Medegedeeld door den heer Iemke C. Ruige, koopvaardij-kapitein te Midslands. April 1871. (In nederlandsche spelling.)

11. D'r waas 'ris 'n minsk in di hie twa sins.

12. In de jongste fan di twa sei tjin siin ta: ta! joch mi miin oandeel fan 't goe_ed dat mi toa͡komt. In de man deelde 't goe_ed.

13. In net folle deagen neiderhoa͡n hie de jongste sin alles bi inkorm pakket in hi gie_e op reis nei 'n loa͡n wat fier wei waas, in brocht er al siin goed op 'n sljuchte wise d'r troch.

14. In as hi alles forteard hie, koom der 'n grette hoengersnood iin dat loa͡n, in hi bigoon gebrek to liën.

15. In hi gie_e hinne nei ie_en fan de burgers fan dat loa͡n, in di stjoerde him op siin loa͡n om op de bargen to passen.

16. In hi waas bigeerich om siin boek to foljen mei 't iten wat de bargen ie_eten, mar d'r waas gin ie_en di him wat joech.

17. Doe koom hi toa͡ him self in sei: hoa͡folle huurjloe_ed fan uus ta ha oerfloe_ed fan brood in ik forgean fan hoenger.

18. Ik sil opstean in nei uus ta toa͡ gean in ik sil tjin him sizze: ta! ik ha grette sonde tjin de hemel in tjin ta bidrieun.

19. Ik bin net meer werdich dat ik 'n sin fan ta noemd wor; maitje mi as ien fan ta siin huurjloe_ed.

[p. 16]

20. In hi stie_e op in gie_e nei siin ta toa͡; in as hi nog fier fan him oof waas, saach siin ta him in siin ta hie soa͡'n meiliën mei him, dat hi him om siin hals foe_el in him soe_ende.

21. Doe sei de sin tjin siin ta: ta! ik ha swiere sonde tjin de hemel in tjin ta bidrieun in ik bin net meer werdich dat ik ie_en fan ta siin sins noemd wor.

22. Mar de oa͡de man sei tjin siin tjinstknechten: bring de beste klean in doch him di oan, in joch him 'n ring oan siin hoa͡n in skonnen oan siin fotten.

23. In slachtje 't fatte keal in lit uus ite in plesierich weaze.

24. Want duzze sin fan mi waas deed in hi wordde wer libben; hi waas wei in hi is wer foon; in ja worren allegeer froolik.

25. In de oa͡dste sin waas op 't fjild, in as hi ticht bi huus koom, heerde hi sjongen in spiiljen.

26. Doe roft hi ie_en fan de knechten, in frege him wat der wol to dwaan waas.

27. In di knecht sei tjin him: diin broer is t'huus komd in diin ta het 't fatte keal slachtet, omdat hi him gesond werom krigged het.

28. Mar de sin waas nidich, in woa͡ net iin 'e huus gean; in siin ta gie_e nei him toa͡ in bidde'm.

29. Mar hi sei tjin siin ta: hoa͡ folle jieren tjinje ik ta net, in nog nooit ha ik ta siin gebod oertreded, in ta het mi nog nooit 'n bokje joon, dat ik mei miin freùnen froolik weaze koe_e.

30. Mar as duzze sin fan ta werom komd is, di al siin goe_ed op sljuchte wise trochbrocht het, het ta 't fatte keal for him slachtet.

31. Mar de oa͡de man sei tjin him: miin sin! do bist altiid bi mi in al wat ik ha sil diinen weaze.

32. Wi biheare dus froolik in bli to weazen, want duzze broer fan di waas deed, in hi is wer libben worden, in hie waas wei, in is wer foon.

Aanteekeningen.

Zie over de uitspraak bl. 12 II.

13. Gie_e, ging; in 't westerschellinger dialect, even als in 't gewone friesch: gong, gung. Gie_e is zuiverder friesche vorm. Zoo ook

[p. 17]

stie_e, stond, westerschellinger friesch stong, gewoon friesch stoe of stie.

17. Huurjloe_ed, huurlingen, letterlijk: huurlieden. Zuiver friesch is ljoed, liûd, ljoe, liû, ljouwe, liuwe, ljie, de l steeds vóor de j. Maar deze ietwat moeielijke letterverbinding lj schijnt den Schellingers te zwaar om uit te spreken te wezen; 'daarom zeggen ze jloed. Zoo is hun ook de uitspraak van het zuiver friesche ljeaf, lief, te moeielijk en dus zeggen ze nu maar slechtweg jeaf, evenals bloewe, bloeë voor bliue, bljuwe, bljoue, blijven, enz. Iets dergelijks, om der gemakkelijkheid wille, doet het jonge geslacht onder de hedendaagsche helgolander, saterlandsche en wangerooger Friezen. Zie vs. 23 bl. 166 I op kôlf, vs. 21 bl. 165 I op ljüde en vs. 22 bl. 101 I op duat.

18. Sil, zal; zie vs. 18 bl. 14 II op sol.

Opstean of upstean, opstaan; zie vs. 18 bl. 14 II op opsteen.

Gean, gaan; zie vs. 17 bl. 14 II.

19. Werdich, waard, waardig; zie vs. 19 bl. 14 II op worrich.

Ta, bij herhaling; zie vs. 12 bl. 12 II en vs. 29 bl.14 II.

20. Stie_e, stond; zie vs. 13 bl. 16 II.

26. Roft, riep; zie vs. 26 bl. 487 I.

Dwaan, doen; zie vs. 26 bl. 14 II.

29. Freùnen, vrienden; zie vs. 29 bl. 14 II op frongen.