|
| |
| |
| |
Karel de Goede, graef van Vlaenderen.
..... Ce personnage a esté un homme vrayement prudent et magnanime et.... C'est bien raison que tous luy rendent tesmoingnage de vertu.
D'Oudegherst.
De deugd vindt in zich zelv' haer loon,
En eischt geen loon van de aerde,
Die vaek haer heilig doel miskent,
Een doel dat nooit ontaerde;
Zy vreest noch lyfsgevaer noch nood,
En wint in 't aenzien van den dood
Nog grooter kracht en waerde.
Dit leert ons Goeden Karels lot,
Die Vlaendrens vruchtbre streken
Beheerschte in liefde tot het volk,
En steeds de wet deed spreken
Ter gunste van den onderdaen,
Voor wien zyn oog zoo menig traen
Van deernis mogt ontleken.
Dit leert ons Goeden Karel's lot,
Die Vlaendrens gravenkroone
Met blyde ziel de voorkeur gaf
Op keizersstaf en troone,
Op heerlykheid en wereldmagt,
Door vorsten zelv' voor hem betracht,
Zyn' zuivre deugd ten loone.
Hy stelde wyslyk perk en pael
Aen veete en twist der grooten,
Waer ze in hun' snooden overmoed
Het lydend volk verstootten,
| |
| |
En, met die boosheid niet te vreê,
Soms worstelden tot eigen wee
En leed van standgenooten.
Hy schonk den schaemlen ouderdom,
Hem dierbaer boven maten,
Eene eerplaets aen zyn' eigen disch,
Waer trotsche jonkers zaten;
Hy bragt, met eigen vorstlyk hand,
Den armen milden onderstand,
Van andren wreed verlaten.
Hy mogt in Gods orakelblaên,
Vertolkt door trouwe vrinden,
Steeds moed in hachlyk staetsgevaer
En troost in weedom vinden.
Zoo leidde tot een heilig doel
Wat ook, by innig pligtgevoel,
De vorst mogt onderwinden.
Zoo vloeiden als een heldre vliet
En moest hy van der Godheid gunst
Geen grooter heilstand vragen.
Maer haest verscheen, zyn moed ten kamp,
Een schrikbare ongehoorde ramp,
Verslimd door helsche lagen.
Ziet gy dit uitgemergeld rif
Wiens woede niets kan weren,
En dat met zyne ontvleeschde hand
De weelde in rouw doet keeren? -
Het is de dienaer van den dood,
De nooitverzaedde hongersnood
Die Vlaendren komt verteren.
Hy zwaeit zyn geesel vreeslyk rond,
En teistert alle streken;
Weldra gevoelt daer 't gansche land
Het noodigst zich ontbreken.
| |
| |
Het leven schrikt den lyder af;
Ja, men benydt hein die in 't graf
Dit onheil roert den goeden vorst:
Deelt hy en brood en schat aen 't volk,
Wiens dank, ten top getogen,
Zyn naem alom gebenedydt,
En hem zyn vuerge heilbeê wydt,
Met vreugdevocht in de oogen.
't Menschlievend voorbeeld was, helaes!
Voor velen toch verloren;
Want huizen waren volgepropt
Van levenschenkend koren,
En echter wilden de eigenaers,
By 't snerpen van zoo veel gevaers,
De klagt des volks niet hooren.
Dit ergerde den vromen graef:
In heilge woede ontstoken,
Beval hy dat de menschlykheid
Op baetzucht wierd gewroken.
Door trouwe dienaers werd terstond,
Ofschoon men sterken weêrstand vond,
En slot en deur verbroken.
Men liet nog meer dan noodig was
En 't volk ontving het ovrig deel.
Nog moest het hongrend sparen;
Maer schrik en doodsangst was voorby;
Een luide heilkreet dreunde, bly
| |
| |
II.
Welhaest was weder beemd en veld
In groei en bloei gekomen;
Natuer deed nieuwen levensschat
Uit vollen horen stroomen;
De langgemiste vruchtbaerheid
Had overvloed door 't land verspreid;
Geen ramp was meer te schroomen.
De vorst genoot de stille rust
Den vromen vriend der deugd vergunt;
Men naekt hem, onbekreten,
En 't volk dat zyne godvrucht mint
En troost in zyn gebeden vindt
Heeft 't foltrend leed vergeten.
Waer zich de goede Karel wendt
Tracht elk hem by te dringen;
De grysheid stort ontzag voor hem
In 't hart der jongelingen;
In hof- en heilgen tempelwand
Is de eigen eerbied hem verpand,
Hy sleet niet schaers een dierbaer uer
In trouwe vriendenkringen,
Wier doel niet was zyn' goede ziel
Steeds gunsten af te dwingen;
Maer die hem sterkten door hun' raed,
Gegrond op 't nut van kerk en staet,
Of zelv' zyn' raed ontvingen.
Eens deed een lid diens vromen krings
Zyne aenkomst lang verbeiden;
Reeds gaf de graef zyn vorstlyk woord
Om d'achtbren raed te scheiden,
Toen brave Thammaert, bleek en mat,
De zael, snelhygend, binnen trad,
By angst- en schrikverspreiden.
| |
| |
‘Ach! (zucht hy) al te goede vorst!
Beminnen u van klein tot groot? -
Wier vuig, van wraekzucht dol gemoed
Uw' rampspoed wil, - welligt uw bloed.
Beef voor de Van der Straten!
Een dof gemompel heft zich aen;
Men lispelt: samenzwering.
Wees op uw veiligheid bedacht,
Want heimlyk beurt de boosheid 't hoofd
En woedt, van zaelge vrees beroofd,
Door lange strafontbering.
Gy weet, 'k werd in myn goedren reeds
Het offer van haer lagen,
Om dat ik by den hongersnood,
Getrouw volbragt...... Genoeg! haer hand
Zy, tot den ramp van 't Vaderland,
Niet aen myn vorst geslagen!’ -
‘Bezadig u, geliefde vriend!
‘Ik deed myn pligt: 'k blyf onbeklemd
‘Ik ducht voor geen verholen dolk;
‘'k Ontsteel my niet aen 't minnend volk;
‘'k Wil in zyn gunst niet dalen.
‘My is die gunst het zoetste loon:
‘'k Eisch van de onzalige aerde
‘Geen ander, - 'k ken haer ydelheid,
‘Haer valschen pronk en waerde,
‘Die ik zoo ruim bezeten had,
‘Indien ik op een' andren schat
‘Dan 't vlekloos harte staerde.
| |
| |
III.
Nog was de trage morgenstond
Met graeuwe mist omtogen;
Nog had de koestringvergende aerd'
Boet- en verstervingstyd was daer;
De beêklok riep de christenschaer,
Weêrklinkende in den hoogen.
Dit hoorde Vlaendrens vrome graef,
En, 't vorstlyk bed ontstegen,
Begaf hy eenzaem zich ter kerk,
Voor wee noch leed verlegen,
De ziel gelouterd en verheugd,
Vertrouwende op zyn pligt en deugd
En 's hemels dierbren zegen.
De tempelbouw was groot en ruim;
Zag men nog naeuwlyks hier en daer
Een bidder zich verschuilen,
Zoo dat de vorst, niet ras gekend,
Zich ylings naer zyn bidplaets wendt,
En schaers een groet moet ruilen.
Welhaest in zyn gebed verdiept,
Van 's werelds stof ontheven,
Bespeurt de goede Karel niets
Van 't geen hem moge omzweven.
Hy raedpleegt, knielend, met zyn God,
En smeekt hem kracht af om zyn lot
Steeds moedig te beleven.
Daer stoort op éénmael hem de klagt
Van eene schaemle vrouwe,
Die snikkend om een aelmoes bidt,
En, 't oog vervuld met rouwe,
Hem angstig aenziet in 't gelaet: -
‘Vlugt, vlugt, myn vorst' hier schuilt verraed;
‘Men hoont uw goede trouwe!....
| |
| |
Hy blyft, en reikt de milde hand....
De hand ligt voor zyn voeten
Eer nog zyn niets mistrouwend oog
Den moorder kan ontmoeten.
Een tweede slag doorklieft hem 't hoofd....
‘ô Gy, gy die my 't leven rooft,
God moge uw straf verzoeten!’
En met dit woord ontvlood zyn ziel
En nam in 't eeuwig ryk bezit
Van 't heil waerop zy staerde.
De deugd vreest lyfsgevaer noch nood,
En wint in 't aenzien van den dood
Nog grooter kracht en waerde.
En eeuwen na des vromen dood
Zag men het hulpbehoevend volk
Zich om zyn grafstêe scharen,
Om, nu hy voor Jehova's troon
Versierd was met der zaelgen kroon,
Zyn bystand op te gaêren.
Geen sterfling, zegt men, heeft vergeefs
Zyn voorspraek afgebeden:
De kranke won gezondheid weêr,
Nog was in Brugge's ouden wal
Het zielontroerend ongeval
's Volks heugnis niet ontgleden,
Toen de allerlaetste onzaelge telg
Ver van 't geliefde vaderland,
Een schuimer werd der baren,
Waerin hy 't dolend leven liet,
Wyl hy een schim, in 't graeuw verschiet,
Bebloed in 't rond zag waren.
F. RENS.
|
|
Auteursrechtvrij