Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 2

[p. 315]

Landkarakteristiek.

De heeren Mone, J. De Saint-Genois en Lambin hebben ons mededeelingen gedaen over de spotnamen van sommige plaetsen in ons vaderland¹. Zy betreffen meestal de steden en dorpen van Vlaenderen; doch er waren ook provinciale bynamen. Deze zyn niet onaerdig gebruikt in de volgende vyf rymtjens, door den heer Schayes gevonden op het schutblad van een handschrift van omtrent het jaer 1450:

Een groen raepkin,

Een vuurt² scaepkin,

Ende den rogghenen cant³:

Dat zijn de pruesschaerts⁴ van Brabant.

Groote platteelen⁵,

Lecker morseelen⁶,

Ende vrouch an de banck:

Dat zijn de drijnckebuucken van Hollant.

Langhe pijcken,

Slijckeghe dijcken,

Ende den tarnwen cant:

Dat zijn de bottaerts van Zeelant.

1 Mone, in den Anzeiger für Kunde der Teutschen Vorzeit, 1835, bl. 299; - J. De St-Genois, in den Messager des sciences et des arts de la Belgique, 1838, p. 13; - Lambin, in het Belgisch Museum, 1, bl. 270.

2 Vuurt, vurt, vort, rot, bedorven.

3 Rogghenen cant, roggen brood.

4 Pruesschaerts, preutsaerts, verwaenden, hoogmoedigen.

5 Platteelen, schotels, fr. plats.

6 Morseelen, eetstukken, morceaux.

[p. 316]

 

Hooghe peerden

 

Blancke sweerden,

 

Rasch van der hant:

 

Dat zijn de snaphane¹ van Ghelderlant.

Scerp van rekenijnghe,

Rein van betalijnghe,

Ende scalk up den teerlijnc:

Dats den loosen lacken² Vlamijnc.

J.F. WILLEMS.

1 Snaphane, vrybuiters, roovers; nu nog by de franschen des chenapans. Erasmus spreekt er van in zyn Colloquium van de Franciscani: ‘Olim monachi nihil aliud eramus, quam purior pars laicorum: et hoc intererat inter monachum et alium laicum, quod nunc interest inter frugalem et probum virum, suis manibus alentem familiam, et inter snaphanum, es praedationum reditu jactantem sese.’

2 Lacken, dartelen, wulpschen. Zie Kiliaen op het woord. Eigenlyk is lacke vuil, besmet; van lakken of laken, dat is, smetten. Voor een lak (vlek of vlak) zegt men in Braband plak, en voor gevlekt, geplakt (in Vlaenderen plek en geplekt).