Vuur over Soemerië

[p. 150]

De val van Oer.

Snel trekken de troepen van Ischbi-Irra op naar het westen. De Elamieten hebben zich nu bij hen gevoegd.

Verspieders komen ademloos Oer binnen en brengen slechte tijding: ‘De vijanden zijn talrijk als de biezen in de moerassen!’

Koning Ibi-Sin laat nu de strijdwagens uit de schuren buiten de stad halen. Haastig worden ze geïnspecteerd: de wielen, de dissels, de hamen. Het staande leger van Ibi-Sin, geoefende beroepssoldaten, is voor de strijd gereed. De burgers worden nu ook onder de wapenen geroepen. Zij krijgen lichte wapens: korte speren en strijdbijlen, die men zonder voorafgaande oefening kan hanteren.

Snel nadert de vijand. Ibi-Sin gunt zich geen rust, de stad in staat van tegenweer te brengen.

Een verspieder bericht: ‘De vijanden zijn de Tigris genaderd!’

Ibi-Sin wil hun de overtocht over de rivier beletten: hij laat de strijdwagens aanrukken! De Koning neemt zelf in de voorste plaats. Achter hem een officier met de standaard: een cirkelvormig embleem op een staf. Dan volgen de ruiters: hun ezels jagen over de weg!

De Elamieten hebben een brug over de rivier geslagen: aaneengeschakelde vlotten, die drijven op ramsvellen. Over die vlotten een looppad van planken: hierover marcheren de lange colonnes soldaten, rijden de ruiters, rollen de strijdwagens, die men straks tegen Oer zal inzetten.

[p. 151]

En als Ibi-Sin met zijn wagens en ruiterij komt aanrennen, is het vijandelijke leger reeds lang aan déze oever......

Te laat!

Ibi-Sin probeert nog een zinneloze aanval.

Hij stort zich op de vijand en zwaait onbevreesd de strijdbijl. Zijn volgelingen volgen zijn heldhaftig voorbeeld. Waar zijn embleem zich boven het gewoel verheft, vallen de zwaarste slagen. Balkend verheffen de ezels zich op hun achterpoten en vertrappen, wie weerstand biedt. Schuddend en bonkend zwenken de zware wagens achter de dieren aan. De adjudant van Ibi-Sin wil het hoofd van de koning met een schild beschermen; de vorst begeert het niet!

De Elamitische soldaten vallen als halmen. Maar wat helpt het? Véél te talrijk zijn ze! En ginds maakt de vijand zijn grote afdeling ruiterij gereed om in te grijpen.

‘Wij moeten terug!’ weten de officieren, en ‘Terug!’ roepen ze naar Ibi-Sin. Maar het lijkt, of hij de dood zoekt. Zijn helm blinkt als een ster, waar het gevaar het grootst is en de vijanden het dichtst opeengepakt zijn. Wat wil hij? Zoekt hij Ischbi-Irra? Of de koning van Elam? Of...... de dood?

‘We moeten Oer verdedigen!’ roept een officier hem toe.

Ibi-Sin hoort alleen het woord ‘Oer’. En hij denkt: ‘Oer...... Nannar...... Ningal...... Nin-Sjagga......’

Plotseling maakt hij zich van zijn vijanden los, vechtende trekt hij zich terug uit de deinende troep Elamieten.

Dan wendt hij de teugel, en jaagt met zijn afdeling ruiters en wagens achter zich aan naar Oer terug.

Mislukt!

Hij komt in Oer aan. De ezels zijn doodvermoeid van de dolle rit, de mannen moeten rusten. De koning alleen kent geen vermoeidheid.

Alles onderwerpt hij zélf aan een nauwlettend onderzoek: de uitrusting en wapens van de soldaten, de wallen, de muren, de poorten. Er ontbreekt niets aan.

[p. 152]

‘Láát ze nu maar komen!’ denkt Ibi-Sin.

Goed, ze komen. Ze komen eerder, dan hij heeft gedacht. Als bijen zwermen de vijanden om de stad. Tenten en riethutten zetten ze uit voor de officieren. Ze werpen aarden wallen op, dicht bij de ommanteling van de stad: vandaar zullen ze aanvallen ondernemen op de muren. Ze rijden de pantserwagens aan, die van scherpgepunte palen zijn voorzien, en de poorten van Oer zullen rammeien. Ze zetten de grote houten dekschilden op wielen gereed, waarachter de boogschutters straks al vechtend de stad kunnen naderen.

Maar Ibi-Sin neemt ook zijn maatregelen!

Zijn mannen staan op de muren. Ze hanteren bogen en slingers met leren lussen, waarmee ze stenen gooien. De vijand lijdt aanzienlijke verliezen. Ibi-Sin geeft last, met vuur naar de belegeringswerktuigen te schieten. Hier en daar gaat er wel één in vlammen op, maar het helpt niet voldoende.

De oorlog is nu in volle gang.

Kadiri heeft in de haven een boot liggen.

In de schemering sluipt hij erheen. Sikkels goud en zilver heeft hij bij zich en voorwerpen van veel waarde. Wanneer de vijanden Oer innemen, zal hij in zijn boot oversteken naar de andere oever. Men ontkomt gemakkelijker over het water dan over de wegen, waar het reeds krioelt van de vijanden. Met zijn bezit zal hij dan over de vlakke landen vluchten naar Nippoer of een ándere stad.

Hij ziet in de verte de kampvuren van de vijand, en hij denkt aan de tyfoon. Wat betekent geld? Wat is hijzelf? Een blad op de storm. Hij staart langs het kanaal. Misschien is daar een weg om nú nog te ontkomen? Maar in de verte meent hij vijandelijke soldaten te zien, die vlotten maken. Zouden ze misschien ook híer, aan de haven, Oer willen binnenvallen?

De weg langs het water is voor Kadiri afgesloten. Zijn bezit is hier ook niet veilig. En beangst rapporteert hij zijn vage ervaringen aan een officier. Die hecht aan het bericht

[p. 153]

niet veel waarde, maar dirigeert toch wat burgers naar de haven, waaronder ook Kadiri zelf.

De mannen houden de wacht tot de volgende morgen. Er is niets gebeurd. Maar als de ochtendschemering aanbreekt, zien ze ver weg in het kanaal grote rietbossen. Wáren die er al of zijn ze er deze nacht gekomen? Ze weten het niet. Ze brengen rapport uit aan de officier, maar die lacht een beetje minachtend......

Oerba is niet thuis. Hij is ingedeeld bij een groep strijdbare burgers. Moe-oeroe is met Soesanoe naar de officier gegaan, die de burgerlijke verdediging regelt. Oudere jongens kunnen ook meewerken. Vechten behoeven ze niet, maar ze kunnen toch stenen brengen naar de slingeraars en pijlen naar de boogschutters, en wanneer er doden of gewonden zijn, kunnen ze die vervoeren naar het grasveld bij de Zikkoerat.

‘Zullen we Ajalatoem meenemen?’ vraagt Soesanoe.

‘Is dat je ezel?’ vermoedt de officier.

‘Jawel,’ antwoordt Soesanoe.

‘Uitstekend,’ zegt de officier. ‘Daar kun je heel wat opladen, en je komt vlugger vooruit dan op je benen.’

Agala wilde ook wel meehelpen, maar hij is nog te jong.

‘Er moet altijd iemand thuis zijn om Agoea en Gaga-a te beschermen,’ heeft Oerba gezegd, vóór hij wegging.

Nu is Agala dan bij zijn moeder en zijn zusje en hij zet een gezicht of híj de baas in huis is.

Kilba, de slaaf, is naar de wal gegaan. Hij wil niet werkeloos blijven bij de verdediging van de stad. Tenslotte gaat het ook om zíjn leven. En ofschoon slaven niet mee behoeven te vechten, heeft men Kilba toch een wapen gegeven. Iedere man is welkom.

Agoea is met Gaga-a en Agala in de kamer.

Zo vredig is het op de binnenplaats, vindt Agoea. De zon schijnt op de gevel van het huis, en door de openingen, die naar de vertrekken leiden. In het vierkante stuk blauwe lucht, dat de daklijst uit de hemel knipt, trekken duiven en grote

[p. 154]

watervogels voorbij. Is de oorlog misschien een droom, waaruit men straks ontwaakt?

Maar van buiten af dringt het rumoer van de straat tot de woning door. Het is niet het zangerig geroep van drijvers, het gejoel van kinderen, de muziek van ploffende hoeven en ruisende belletjes, waarmee de ezels voorttrekken.

Men hoort de harde stemmen van officieren en soldaten; in de verte de hamerslagen van werklui, die bij de wallen en in de straten van de stad staketsels maken om de vijand tegen te houden.

Dus...... tóch de vijand.

Agoea ziet naar haar kinderen, denkt aan Oerba en Moe-oeroe en Kilba, en zucht diep.

In het leger van de Elamieten bevindt zich ook Ikkaroe.

‘Ik zou terugkomen,’ denkt hij, ‘en nu bén ik dan terug. Maar het is heel anders, dan ik me had voorgesteld.’

Hij kijkt naar de stad Oer, die zich met haar enorme wallen en muren op de lage heuvels uit de vlakte verheft. Alles herkent hij. Dit is de poort, waardoor hij met de kinderen van Oerba ging om te oogsten. Ginds de Zikkoerat...... Bij de Zikkoerat weet hij de school, waar Moe-oeroe leerde, en de grasvlakte voor Ajalatoem.

In gedachten gaat Ikkaroe door de straten, en dan naar het huis van zijn vroegere meester. De binnenplaats...... het plankier......, de keuken, waar hij zijn werk had...... Nu staart hij enige ogenblikken naar de ring met de blauwe steen en draait die peinzend rond aan zijn vinger.

‘Ze zullen niet vermoeden, dat ik híer ben,’ veronderstelt hij. ‘Het leven drijft de mensen uit en tot elkander.’

En dan kijkt hij weer naar die wirwar van huizen, waar het groen van bomen en palmen bovenuit steekt.

‘Heb jij vroeger niet in Oer gewoond, Ikkaroe?’ vraagt een Elamitisch officier hem.

‘Jawel, heer!’

‘Dan weet je er nog wel de weg?’

‘Zeker, heer.’

[p. 155]

‘Goed, dan deel ik je in bij de stormtroepen. We moeten mensen hebben, die het pad kennen. Die gaan het eerst naar binnen.’

‘Jawel heer!’

De officier gooit hem een witte band toe.

‘Doe die om je arm. Dan kennen we het onderdeel, waartoe je hoort. Als de stad valt, gaan de stormers voorop en de anderen volgen.’

Ibi-Sin is overal tegelijk. Op de wallen, de muren, bij de poort. Hij geeft de officieren instructies, spreekt de soldaten moed in, en drukt de burgers op het hart, zich tot het uiterste te verdedigen. Zelf kent hij geen vrees. De pijlen snorren

[p. 156]

hem om de oren, de stenen gonzen langs hem heen. Waarom zal hij bang zijn? Als de goden besloten hebben dat hij zal sterven, wel, dan sterft hij; en als zij willen, dat hij zal blijven leven, dan zal geen pijl hem treffen.

Ischbi-Irra laat brandende fakkels in de stad schieten. Veel schade doen ze niet. Ontstaat er ergens een begin van brand, dan zijn er onmiddellijk ijverige handen om te blussen. Asoe-oe heeft het druk met het verzorgen van gewonden.

In de tempel van Nannar en Ningal liggen de priesters geknield voor de beelden, en ze zenden hun gebeden op voor het behoud van de stad. De lampen branden met rustige vlammen in de stilte van het vertrek, en de goden staren met mysterieuze blikken voor zich uit.

‘O Nannar...... o Ningal......’

Maar de waarzegpriesters kijken met verstrakte gezichten naar de lever van een pasgeslacht dier, en naar de kleuren, die uitgestorte olie maakt op het oppervlak van water in een schaal.

‘De goden hebben tot de ondergang van Oer besloten...’

Ischbi-Irra is gereed voor de beslissende onderneming. Hij heeft aan verschillende kanten van de stad aarden wallen laten maken. Hij heeft zijn stormrammen klaar staan om de poort open te breken. In het kanaal liggen honderden vlotten, die hij gecamoufleerd heeft met rietbossen en bemand met zijn beste soldaten.

In de avondschemering begint hij de aanval.

Zijn hoofdmacht laat hij oprukken naar de grote poort. De stormrammen beuken tegen het hout, en de soldaten beklimmen de twee aanvalsheuvels, die ze terzijde daarvan hebben aangelegd.

Een hagel van pijlen daalt vanuit Oer op de Elamieten en de Ammorieten neer. Maar het hindert niet, of er tien vallen, of honderd, of nog meer. Soldaten genoeg! Levenden nemen de plaats van de doden in. De toestand nu wordt kritiek. Ibi-Sin, die in de voorste rijen meestrijdt, laat de troepen bij de poort versterken. Het schijnt, dat de aanval doodloopt.

[p. 157]

Ook op andere punten van de wallen laat Ischbi-Irra een stormloop ondernemen, in het zuiden en het oosten. Maar de bewoners van Oer houden dapper stand.

‘We winnen, mannen!’ roept Ibi-Sin.

Helaas, hij vergist zich. Want nu komen in het halfduister de vlotten het kanaal af drijven. In de stad bemerkt men ze niet. Men heeft het te druk bij de hoofdpoort. En bovendien, men zou ze toch immers houden voor rietbossen, die op drift zijn geraakt?

De vlotten worden de haven ingeroeid.

‘Verraad!’ roept een officier van Oer, die het gevaar ontdekt. Maar hij had eerder moeten zijn.

Een paar vlotten zijn reeds gemeerd. De bemanning springt aan wal. Andere vlotten worden langs de eerste gelegd, en vormen zo een brede brug, waarover de zwaargewapende afdeling van Ischbi-Irra aan land gaat.

Ibi-Sin krijgt bericht van de onverwachte inval bij de haven. Hij stuurt er een afdeling op af, die eerst bij de poort was gelegerd. Het helpt niet meer......

De Elamieten storten zich als een watervloed door de straten.

Vóóraan gaat een soldaat met een witte band om de arm, en een ring met een blauwe steen aan de vinger. Ikkaroe!

De Soemerische strijders bij de poort worden nu ook in de rug aangevallen. Ze wankelen. Ze wijken terug. De Elamieten gooien de deuren wijd open, en nu golven juichend en schreeuwend de vijanden Oer binnen.