Suriname gezien door kinderogen

[p. 43]

Godsdienst

Vele geloven

Door de toestroom van zoveel volken zijn er in Suriname veel verschillende godsdiensten. De Inheemsen en Marrons geloven deels in natuurgeesten en voorouders. Veel van hen zijn nu christen, net als de meeste Creoolse en Chinese Surinamers. Hindoestanen zijn meestal hindoe of moslim, Javanen moslim. Er is een kleine groep joodse gelovigen. Vaak staan tempels, kerken, moskeeën en synagogen gebroederlijk naast elkaar.

[p. 44]

Geesten en voorouderverering

Veel Inheemsen en Marrons geloven in natuurgeesten. Met offers en rituelen worden ze te vriend gehouden. Dit zorgt voor goede oogsten en goede vangsten bij de jacht en visserij. Ook voorkomt het ziekte en onheil.

Bij traditionele Marrons helpen de voorouders om de kwade geesten af te weren. De voorouders worden gunstig gestemd met offers op de centrale offerplaats van het dorp en op de offerplaats voor de familieclan. Bij de ingangen van traditionele Marrondorpen staan poorten van palmbladeren. Als je er onder door loopt toon je respect aan de voorouders die het dorp beschermen. Kwade geesten kunnen niet met je mee het dorp ingaan.

Veel Creolen die christen zijn, geloven ook in winti. Winti is de verzamelnaam voor geesten en voorouders. Het is belangrijk om de winti goed gestemd te houden. Soms moet je daarvoor een winti-prey houden. Dit zijn avonden waarbij wordt gezongen en gedanst voor de voorouders. Sommige dansers raken daarbij ‘bezeten’ door een vooroudergeest.

[p. 45]

Bidden

Elke moslim moet vijf maal per dag bidden. Het eerste gebed is voor zonsopgang, het laatste is voor het slapen gaan. Voor ieder gebed moet je je ritueel wassen. De woorden en gebaren van het gebed liggen vast. Het wordt in het Arabisch opgezegd. Het vrijdaggebed is extra belangrijk, vooral als je daarvoor de moskee bezoekt.

Ook voor christenen is het gebed een belangrijk deel van hun geloof. Ze bidden meestal in hun eigen taal. De tekst is vrij, al zijn er een aantal standaard gebeden. Veel christenen vinden geregeld kerkbezoek belangrijk. Iedereen moet voor zichzelf uitmaken hoe vaak hij naar de kerk gaat. De meeste kerkdiensten zijn op zondag.

[p. 46]

Ohm

Het hindoeïsme kent vele goden. Bijna elke god biedt bescherming aan één of meer bijzondere groepen, zoals kleine kinderen, reizenden of een bepaalde beroepsgroep. Door het brengen van kleine offers kan men proberen hun hulp in te roepen.

Maar alle goden worden ook wel gezien als verschillende vormen van één centrale kracht. Net als jij als mens tegelijk zoon, kleinzoon en leerling kunt zijn. Die centrale kracht wordt in gebeden vaak aangeroepen en wordt ohm genoemd. Afhankelijk van de stroming zijn er daarom hindoetempels met beelden van veel verschillende goden en andere zonder godenbeelden.

Het hindoeïsme in Suriname kent gezamenlijke tempeldiensten, vooral tijdens religieuze festivals.

[p. 47]

Levensfasen

De meeste Hindoestanen en Javanen kennen verschillende vaste rituelen die samen hangen met de levensloop. De eerste beginnen al voor de geboorte. Ook het huwelijk en het overlijden zijn belangrijke overgangsmomenten. Vaak worden maar enkele van deze rituelen uitgevoerd.

Javanen geven bij deze gelegenheden vaak een ceremoniële maaltijd, de slametan. Eerst wordt geofferd en gebeden. Daarna krijgen de gasten eten op een bananenblad. Je kunt wat proeven, maar het meeste neem je mee naar huis en eet je daar op. Bij een geboorte worden speciaal kinderen uitgenodigd.

Op het platteland worden nog vaak slametans gehouden. Bij belangrijke slametans, als bij een besnijdenis of een huwelijk, worden de gasten soms vermaakt met wajang, djaran kepang of Javaanse dans.

[p. 48]

Doop

De meeste christenen laten hun kinderen op jonge leeftijd dopen in de kerk. De pastoor of dominee besprenkelt de baby met water. De ouders beloven het kind in het christelijk geloof op te voeden. Als de kinderen op latere leeftijd meer over hun geloof hebben geleerd, kunnen ze nog een keer in de geloofsgemeenschap worden opgenomen. Bij katholieken heet dat eerste communie en heilig vormsel, bij protestanten belijdenis.

Ook Hindoestanen en Javanen ‘dopen’ hun kinderen soms, maar dan zonder water. De baby wordt kaalgeschoren of er wordt symbolisch een plukje haar geknipt.

[p. 49]

Besnijdenis

Islamitische en joodse jongens worden besneden. Daarmee wordt de jongen opgenomen in de geloofsgemeenschap. De besnijdenis is een feestelijke gelegenheid. Er is lekker eten voor familie en vrienden en de jongen krijgt cadeautjes.