|
| |
| |
| |
No. 29
Rotterdamsche Hermes.
Donderdag den 6
Februari 1721.
Purpureum viridi genuit de cespite florem.
Ovid. Meta.
THans komt
Hermes weder te voorschyn om zyn' goet- of
quaatwilligen Lezer een weinig wegens de predominerende feilen dezer
eeuw te onderhouden, en zal probeeren(wie weet wat 'er noch kan
toevallen) om door de spons van eene algemeene berisping, sommige koele plasjes
van zotheden een weinig uit te droogen. Om dan telkens niet met een zelve meel
(zoo men zegt) ter markt te komen, is zyn voornemen, in de toekomende week den
nieusgierigen de avontuuren van het Kristal der Waarheit mede te
deelen, en tegenwoordig de Liefhebbers van de Godinne Flora (dewelke
meer schatten door het oculeren van eene Roos heeft verzamelt dan alle
de moderne Floristen door 't veranderen hunner stevige Bagetten
en Engelsche Auriculâs) eens in passant met een zacht
bloempenceel aan te raken.
Chloris eram quae Flora vocor.
Ovid.
Fast.
Het was in het jaar 1710, dat de heer *** Hermes verzocht om in
zyn tuin eenige kurieuze Tulpen en Auriculâs te
portraiteeren. d'Oude Man, aangelokt door de gekleurde reputatie
van dien Heer, die van de Floristen wiert geëert als een Tuingod,
en vader van de Luiksche Auriculâs, nam de reis aan, en begaf zich
te post naar dat groot Lente-Magazyn; en, de tuinpoort by geval op de klink
staande (na twee groote Doggen, die als twee betoverde Draken de maag- | |
| |
delyke
zuiverheit van de blanke Bagetten, en het gulde vlies van
de geel en witgeoogde Auriculâs bewaakten, gepasseert te
hebben) sloop hy stil daarin, en avanceerde tot aan de deur van een
Speelhuisje, waarin de voornoemde Heer de ooren van zyne mede-Floristen
met een historisch verhaal van het leven en sterven der Bloemen streelde,
terwyl de knecht door eene dienstbare offerhande van d'eerstelingen des Ryns en
Moezels hunne dorstige spraakleden zocht te verfrissen. Hermes had den mont al
geopent, om te vragen, of de Heeren niet belet waren, wanneer hy zulke
misselyke comparatien hoorden voorstellen, dat hy eene begeerte kreeg
om, eer hy verder ging, eerst eenige oogenblikken te luisteren. Ik hou
staande (riep 'er een) dat Koning Hendrik erger is
dan Tisiphone.... Hierop dacht Hermes: Die Heer is
Roomsch-Katolyk, en vergelykt Hendrik den VIII. by een van de
helsche Furien, om dat hy d'eerste Reformateur in Engelant is geweest. Een
ander schreeude: Mortdiabel! indien de Princes d'Espinoi
niet blanker is dan de Stratonice, mag ik lyden dat, en
z.v. Ha! (zei d'oude Man) die Heeren zyn dronken of maanziek: want
hoe komt de Byzit van Seleukus by eene Princes te pas, die, nau veertien dagen
geleden, van Brussel naar Parys vertrokken is? Dat is zoo
(vervolgde een jong Advokaat, die min bloemen door blinde Mollen, dan Processen
door eene blinde onbekwaamheit verloren had) maar de Kleopatra
is deugtzamer dan de Koninginne Maria ooit geweest is: en
.... Dat is waar (continueerde een dronke Ontfanger, die door een
Dasypus, eene bejaarde Konkubine, en een' Lyfknechtwiert
gegouverneert) ook is de Hartog van Malboroug: die
pas drie jaren out is, zwarter dan de Schoorsteenveger: en
Portia is zuiverder dan de Koninginne Anna. Ha!
ha! (zei een Gevangenbewaarder, die beter bloemen dan een
crimineelen bewaren kon) gaat eens met my, en ik zal u
Koehoorn op een bed doen zien, benevens de Princesse van
Polen, die zoo blank is als een Lely, en een uitnemend klein root
vlammetje heeft... Tut, tut (galmde een jong Heer uit, die meer door het
Flerecyn dan een Priapismus geincommodeert wert) het is immers
eene constante waarheit, dat de Pretendent beter stant houdt
dan de Prins van Hessen, en minder verloopt... Dat is een
leugen (zei Hermes, die de deur opstiet, en als een Rodrigo op 't
| |
| |
bevest van zyn' Degen klopte) en ik hou staande (vervolgde
hy) dat men nooit diergelyke odieuze comparatien mag maken tusschen een van
de wakkerste Generaals, en een Ridder, die zich noit dan door tranen heeft
gedestingeert.... Hierop begonnen zy alle te schateren of zy onzinnig
waren; en het gedult stont op het tipje om den ouden Kampioen te begeven,
wanneer d'Eigenaar, dat een man was als wyn en broot, het woort opnam,
en Hermes onderrichtte, dat zy van Tulpen discoureerden, die, gelyk de
Klokken, wierden gedoopt; de laatste om de booze geesten te verstrooien; en de
eerste, om die voor de mollen en aardwormen te bewaren. Dit zeggende stont hy
op, benevens het gezelschap, en bragt Hermes by een bedt vol uitgekipte Tulpen,
daar hy zeer aangenaam door d'overdadige menigte en veelkleurige livreien van
die schoone Gewassen gesurpreneert wert; en, beter Bloemschilder dan
Bloemkenner zynde, prees hy by geval eene Bloem die een vrolyke teekening
hadde: maar de voornoemde Heer zei al lagchende, dat het maar een
Bellevidere was. Daarop prees hy een tweede, en dat was eene gemeene
Kouleur de Rose. Dus belachte een ieder de slechte verkiezing van
Hermes, uitgenomen d'Eigenaar, die uiterlyk een fatzoenelyk man verbeeldde, en
geenzins van oordeel was misgedeelt; maar zyne glandula pinealis scheen
geraakt, door eene kwaal, die Hippokrates
Τυλιππομανία
(Tulippomania) Tulpziekte noemt; dit alleen uitgezondert, redeneerde hy
redelyk gezont over alle andere voorwerpen.
De Heeren Floristen waren vergadert om eene doktorale
consultatie te houden over een kwynende Tulp, genoemt La Kabinet
Roial. Een oud Liefhebber debiteerde allereerst zyn gevoelen; en, na
de Bloem eenige minuten door behulp van zeven a acht verscheide brillen
geconsidereert te hebben, was dit zyn sentiment; dat die Bloem
ziek was, doordien zy zich niet wel gevoelde, en dat die kwaal sproot uit een
ongezont toeval.... De Floristen begonden hierop eenparig te lagchen; en
d'oude Heer krabbelde naar het Tuinhuis, dronk schielyk eenige kelken
Moezelwyn, verzamelde zyne hantschoenen, stok en degen, en laveerde
(insalutato hospite) zonder 't gezelschap te groeten, naar een
Koffyhuis. De grootste convulsien van het schateren gepasseert
zynde, nam een tweede het woort, en onderstelde, dat de Bol van die Bloem door
een onderaarts Mineur geraakt moest zyn; Want (was zyn vervolg)
hy schynt eenigzins naar 't westen gebogen. | |
| |
Neen
(repliceerde een ander) dat is mis; maar die compositie is
tegenstrydig aan zyn gesteltenis; hy moest minder raapaarde, en meer oude mist
en wit zant hebben gehad... O! dan was die Tulp een man des doots geweest
(zei de Cipier) neen, myn Heeren, dat Winterwater! dat Winterwater!
waaronder zy veertien dagen gezucht heeft, is oorzaak van hare uitdrooging...
Dan zou ik haar een bouillon van Vipers geven (antwoordde een Apotheker)
dewyl 'er niets is, dat meer tot de doorstraling der geesten en sappen
contribueert... Waarom 'er niet een klysteer by geordonneert? (zei
d'Eigenaar) dan konje voor manuaal en medikamenten deklareren... Hierop
begonden zy wederom als zotten te schateren: maar een mol, die een nieuwe
loopgraaf onder een bedt Engelsche Aurikulâs begon af te steken,
en 'er al verscheide met de beenen in de lucht had geworpen, stuitte d'onmatige
vreugt van de Heeren Liefhebbers, en verwekte eene generale stilzwygenheit
onder deze achtbare vergadering. d'Eigenaar, als of hy een Moor uit
Angola was, hielt zyn adem in, en greep naar een spâ; een ander
trok zyn degen; een derde vroeg naar de val; sommige waren van gevoelen, om
dien zwarten Sarazyn den weg te couperen: wanneer Hermes in die
generaleconfusie, zonder een woort te spreken, zyn afscheit nam; ontzet
en verbaast over de zotheden der Floristen, die, gelyk Theseus
zyne Ariadne, desgelyks de versontloke huwelyksrozen op een eenzaam bed
laten pruilen, om, als Egyptenaars, de Tulpajuinen en andere gewassen
aan te bidden.
Te Londen is de buitenspoerigheit van sommige Aktionisten
zoo ver gegaan, dat de huisvrou van een der Direkteurs eenige
subscriptie van 1000 pond fts. voor haar favoriet-katje, op den
naam van Madame la Petite, verkregen heeft. Hermes is
gepersuadeert, dat de katjes gewoon zyn op de subscriptien of
onderschryvingen te leven; maar het gebeurt zelden, dat zy 'er eene inteekening
van 1000 p. voor ontfangen. Het is omtrent zes jaren geleden, dat een lief
Izabelle-Katje, 't welk, gelyk een Kanaryvogeltje, het dagelyks broot
door een schoone stem won, schielyk resolveerde, om dat talent met eene
ligchamelyke exercitie te vergezelschappen; ingevolge van die
rezolutie verruilde zy het verarmde Brussel tegens het weelige Londen.
Zy had het geluk van een schoon, ryk en goetaardig Lord te ontmoeten,
die, haar eenige Italiaansche en Fransche Airtjes hoorende maauwen,
aanstonts dat Katje den neusdoek toewierp, in zyne overspelige bouten nam, en,
in spyt van d'echte Sultane, daar mê dagelyks eenige uuren krolde.
Doch | |
| |
hoe wankelkaar de liefdebetuigingen van die Katjes zyn, kan
niemant, die maar eenigzins by de Minvoogdes heeft te school gelegen, onbekent
zyn: en een Hermetische Vrient is dikwerf ooggetuigen, en mogelyk wel
participant geweest, dat verscheide Italiaansche Katers door het
dakvenster van een muzikale vois tot in het Slaapzalet van dit Puisje
wisten te dringen; en dan mankeerde 't nimmer, of
Na 't gekrol van ut, mi, fa:
Was 't met de Puis, & cetera.
De Brusselaars schryven, dat
de heer Crokaert, Pastoor van
Lembeek, die tot Abt van Dilligchem verkoren is, door
den Aartsbisschop van Mechelen eerstdaags in die Abdy zal ingewyt
worden. Hermes gelooft (en zyn geloof is op ervarentheit gefondeert)
dat'er geen gelukzaliger waerdigheit op het oppervlak van den geheelen
aartbodem wort gevonden dan die van Abt. De vier elementen doen hun gunstbewys
aan de vyf zinnen van een Prelaat; en de gansche natuur is op zyn wenken
dienstbaar. Door exquisite gerechten en superfyne wynen wort zyn
smaak gekittelt, en men streelt zyn gehoor door zoete maatgezangen en konstige
instrumenten. Zyn gezicht schemert door prachtige gebouwen, eeuwiggroenende
Elizeesche tuinen, ryke meubelen en overkostelyke Kerksieraden: men
verspilt aan zyn' reuk de geurigste wierooken van het Oosten, en aan zyn gevoel
de blankste Schoonheden van d'Europesche waerelt. Zyn grootste fatigue
is, zyne handen te wassen om te middagmalen; en zyn voornaamste onrust, somwyl
zonder vaak op een zee van zwanendons te moeten dobberen; in welke
exercitie de bestiering van zyne Abdy min belang heeft, dan een
piramidale Patryzepastei, een paar Brugsche Kapuinen, of een half douzyn
stoopsflessen vol druivevocht, waarmê zyne Eerwaerdigheit, in gedachten
(doch zonder denken) de maag heeft overladen.
Gaudent equis canibusque & aprici gramine
campi. Ook heeft een Abt altoos, gelyk een Monarch in de Treurspelen,
zyn Vertroude, die in debauches zyn Tafel- compagnon, en in
liefdehandelingen zyn Kamerdienaar is. Dees, als een habiel Astrologist,
voorziende, dat een aartsch gebou, dat dagelyks door een dobbel zevengestarnt
van 14 schotelen gebraden en gezoden word opgepropt, en door een' Sodiak
van 12 bouteilles Bourgogne- of Champagne-Wyn wort opgevult,
geene eeuwen verduuren kan, slaat zyne Harpye-pooten in het erfdeel van
St. Pieter, ontfangt dagelyks eene drie- | |
| |
dubbele portie uit
de zegeningen van den Abt, en eene zesdubbele uit zyne mildadigheden; hy blyft
hem vorder getrou tot de jongste Benediktie; tot hy hem eindelyk (ziende
dat Heerom agoniseert, en dat die groote Diamantring hem in het
distribueren van kruissen hinderlyk is) in eene groote dooding des
vleesches, dat laatste merkteeken van zyne waerdigheit ontneemt, en het aan
zyn' eigen vinger steekt. Op dat signaal vallen de omstaande Kanonnikken
op den uitgeblusten Kalkzak; en een iegelyk approprieert zich een stuk
of brok van den dooden Sant toe: zoo dat de Prelaat, zoo
toegedost, leggen blyft, als of hy voor de eerstemaal de waerelt beschoude; en
een jonge Novitius, die buiten adem uit de kegelbaan komt aandraven,
beschout, als een andere Cham, de naaktheit van zynen geestelyken
vader.
De Parysche brieven debiteren, dat'er meer dan 180
Ritmeesters hunne demissie of permissie, om den dienst te
quiteren, hebben verzocht. Zoo op dat verzoek fiat wort verleent,
zullen de paerden min waerdig zyn dan de Delfsche subscriptien; en de
Ritmeesters zullen desgelyks, als ontzenuwde Aktionisten, te voet moeten
loopen. Maar apropos van demissie. Hermes moet zynen Lezer een
vertellingje mededeelen van een Paert, dat zyn demissie, zonder zulks
oit mondeling of notarieel gepretendeert te hebben, verkreeg, en
echter..... Maar 't geval zal zoo ras geschreven als gezegt zyn.
Karel van Duras, Hertog van Kalabrien,
ordonneerde eertyts, dat'er voor de groote poort van zyn Hof een bel zou
worden vastgehecht, die een ieder, dewelke Justitie verzocht ('t is
groot jammer, dat zulks buiten de mode geraakt) zou mogen luiden. Het
gebeurde eenmaal (of 't by geval of andersints geschiedde, is Hermes onbewust)
dat de Ridder Mark Capet een oud Paert aan den dyk joeg, of schoon het
menigmaal, met de Wapenschilden van zyn doorluchtig Huis behangen, in
Tournoispelen gezegepraalt, en meer wonden in uitheemsche tweegevechten
ontfangen had, dan Jonker K. v. M*** in zyne Romeinsche Inlantsche oorlogen.
Sommige Geleerden van die eeu sustineerden, dat het bejaarde beest (het
is eene gemeene ziekte onder d'Invalides) door het ophalen van zyne
heldendaden de andere Paerden incommodeerde; en andere
affirmeerden, dat het, als een oud soldaat, het plonderen gewoon,
dagelyks vyandelyke stroopingen op het hoi en haver van zyne
geconfedereerden ondernam: enfin, het is dan zoo het is, d'arme
Hals kreeg congê, zonder zoo veel als een kop haver op zyn vaar
wel te | |
| |
ontfangen. Eenige dagen geperegrineert hebbende,
wert hy by geval de groote Kreefteklauw, die voor een hantvat van de
ducale schel verstrekte, gewaar, en wandelde daar op los, om zyn' schoft
(het schynt dat hy zoo schurft van huit was, als Argus van geest is) daar een
oogenblik aan te diverteren; dog het illustre dier ging zoo dom
te werk, dat de bel begon te klappen. De Hartog liep naar beneden, opende de
poort, en liet Ronsinant binnen treden; doch bespeurende, dat het beest te
genereus was om d'ondankbaarheit van zyn' Meester te divulgeeren,
liet hy zich hier omtrent elders onderrichten, en hoorende dat het een
afgedankt domestiek van den Ridder was, wert die aanstonts ontboden, en
tegens het Paert geconfronteert; waarop hy door de mande viel, en de
Hartog hem ordonneerde, den verstooten Krygshelt, tot een
recompens van zyn' voorgaanden dienst (ad vitam) van een zacht
voer en warmen stal te voorzien; zoo dat het Beest wel zeggen mogt:
Gratias tibi ago, optime
Princeps.
Seneca, de Tranq.
Gisteren avont doorlas Hermes de zesde Satira van
Juvenalis; en op die passagie van
Messalina komende
- - - - tunc nuda papillis
Constitit auratis - - - -
begon hy dus te resonneren. Waarom, Korinna, verbergt gy
die twee schoone ivoire appelen? Waarom die onnozele tweelingen, die niets
misdaan hebben, opgesloten? Men ziet hen immers onder de verdrukking van het
linnen zuchten. O ja, Korinna, men remarqueert dat zy, door een edele
spyt gezwollen zyn. Zy bezitten maar ruim zoo vele maanden als gy jaren. Zy
mogen badineren wanneer gy ernstig zyt. Hoe menigmaal liet eene Baker,
wanneer gy niet ouder waart dan die Lammeren, alle uwe behoorlykheden zien!
Waarom dan die Zuiglammeren met meer wreetheit getrakteert? die
elpenbeene Hemelgloben, die tegen des dageraats proef bestaan konnen! Hermes
gelooft dat Mama die onder bedwang houdt, uit vrees dat zy, vry zynde,
die vryheit, om ons te attacqueren, zouden misbruiken. Die voorzorg is
onnoodig, want alsdan moest zy uwe schoone ogen en andere aanlokkelykheden, die
dagelyks onze vryheit vrybuiten, ook bedekken. Uwe sneeuwitte Heuvelen zullen
in die gevangkenis kwaadaardiger worden; zy zullen zich op de minste okkazie
door de kleine opening van eene kantetralie in embuscade stellen, om aan
den eersten ongelukkigen dien zy ontmoeten het leven, of op het allerminst de
vryheit te benemen: | |
| |
Niets is zoo blank als Kloris aangezicht,
Waarop bevalligheên en roos en lely pryken:
Roept gy. Korinnás borst, waar
Cytheré voor zwicht,
O Damon, zal in sneeu niet voor uw Kloris wyken.
| |
Waarschouwing of dreigement.
Eerstdaags zal
de Heer Grenouille en Ville, een
Bas-Normand, de doorgeleerde verhandeling, om de groene Kikvorssen voort
te planten, aan de Drukpers overgeven. Na dat hy in twee deelen, groot
folio, de differente geslachten van de Kikkers opgetelt heeft,
proponeert hy, om tegens den voortyd eenige tonnen vol Fransche Vorssen,
die door verscheide gevarelyke sprongen proeven van hunne bekwaamheit hebben
gegeven, benevens eenige Scheepsladingen sperma ranarum, in Hollant over
te voeren, en dat alles in behoorlyke vyvers te verdeelen, om dezelve, ryp en
volwassen zynde, aan de Fransche Refugiês (die geheele dagen, ten
nadeele van vrou en kinderen, met een boogje of angelroede alle slooten
afloopen) voor een' civilen prys over te laten.
Een jonge Boekworm verloren geloopen zynde, sustineert de
Vrou, dat hy langs de natte plank van een Wynhuis mogelyk in een Vleeshal by de
Boomtjes zal geslibbert zyn; derhalven verzoekt zy een iegelyk, die hem mogt
voorkomen, denzelven ten spoedigste in zyn eigen voorhuis weer te leveren;
zynde hy van geen gebruik dan voor d'Eigenaarster.
Hermes was geresolveert op den dommen Argus een hantvol
vermaning wech te werpen, doordien hy met brutale en profâne
comparatien tusschen een Sodomitisch en een toevallig vuur zynen Lezer
tracht te vervrolyken; maar een Yadvokaat heeft zyn pardon geobtineert,
zeggende, dat het met jonker Pauwestaart van primo January tot
ultimo December sober gestelt was, dat hy in dien tusschentyd
altoos zoo wel van geest en oordeel, als van gelt en reputatie ontbloot
is, en dat men dien Koolhaas moest laten uitraaffelen, wiens papiere botervlieg
geen meer levensdagens dan een Oevesaas bezat: verder zei hy, dat Argus in alle
geval meer dan een Kourant-eccho, en minder dan een gerespecteert
Schryver was. Item dat'er geen nut of vermaak van een Man te hoopen is, die
zich zoo weinig door de schryfpen als door den ryksstaf van een katoenel
distingueerde....... In 't kort hy defendeerde zoo wyt en breet
den Doedelzak van Muiden, dat Hermes 'er weinig in zyn faveur by zal
voegen, maar blyft naar gewoonte
Zyn Dienaar
CAMPO IRONICE.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd