De Rotterdamsche Hermes

[p. 9]

No. 3
Rotterdamsche Hermes.
Vrydag den 20 Septemb. 1720.

Ut nemon in sese tentat descendere nemo?
Sed praecedenti spectatur mantica fergo.
A. Persii Satyr. 3.

HErmes verwondert zich ten uiterste dat de welbespraakte Koehoeder, de scherpzinnige Argus, altoos continueert zyn' evennaasten aan te bassen, gelyk hy nog korts zyn zwadder heeft uitgespogen op een verdienstig Acteur van den Amsterdamschen Schouburg. Kan hy met de oogen van zyn' Paauwestaart geen ander sujet vinden om zyn zwarte gal mê te voeden? Moet hy dagelyks erger en bitterder taal voeren, en dat zoo welluidend en met zulke vloeiende expressien, als of hy het alles uit een Westfaalsch Manuscript, ten overstaan van de Herren Scholtus, Pharhér und Koster, had getranslateert? 't is waaragtig iets raars, als een Lunatique voor Achitophel t'scheep komt, of een keerel, op een houte stelt of twee krukken rydende, zich uitgeeft voor een' Dans- of Schermmeester, en in alles een Lucifer nabootst, behalven in geest en uitvinding; want nu schrapt hy weer met het stompe Crayon van kwaatsprekenheit een gebrekkige, en niet naar het Origineel zweemende, Schets op zyn' weekelykschen papiere vlieger naar een' Man, aan wien de verlichtste Kenners, ja onkundigen zelfs, het verdiende plaudite van een uitmuntend Acteur op het Theater, en het karacter van een aange-

[p. 10]

naam persoon in conversatie hebben gegeven. Argus nochtans transmuteert de welverdiende lauweren in een' stroowis, gelyk de verloore Zoon zyn vaderlyk erfdeel in verkensdraf, en, als of hy mê iets van de Metempsychosis van Pithagoras had gehoort, een genereuse en schoone ziel in een' mageren geest. Doch men zou Argus konnen vragen, uit wat oorzaak die opstyging van booze dampen spruit. Hermes presumeert uit geene andere, dan als die van een' Jager zonder privilegie, anders een Hegspringer gedoopt, die op ban en boet een schoon Hart in een' Diergaarde uitkipt, het zoo lang vervolgt tot het buiten adem neêrstort, dan zyn moortmes uittrekt, den onnozelen keelt, het vel afstroopt, en, als een tweede Nimrod of rouhairige Ezau, met bloedige tanden verslint. Verdienste is altoos een onverdraaglyke kleur aan de leepe oogen van de Nyd geweest; en indien ze dan met de Sint Nikolaasgift van de Fortuin vergezelschapt gaat, versmelt de Leepoog als eene met zout bestrooide Herfstslek.

Gelyk het ongediert van padde of slek

Der Schuimgodinne krans met een' bekwylden bek

Bezevert, doch geen' stam of schorsse kan verbyten,

Zoo is 't ook met het stomp gebit

Van Argus, die altoos op 's Mans verdiensten vit.

Doch nimmer zal de deugt door Afgunsts tanden slyten.

Ach! kon ik Ninevè als Jonas in deze Eeuw

Eens dwingen tot berou en zynen waan verpletteren!

Kon ik dien kouden berg van hagel, wint en sneeuw,

Eens doen versmelten; en al d'ongezulte letteren

Weêrom doen kruipen in die Baarmoêr van met gal

Doormengden Inkpot, die, als een Dekoktieketel,

Staâg bromt en pruist, en te vermetel

Zyne eb niet eens gevoelt en andre dreigt ten val.

Want prikt die Aposteun maar eenmaal met de spel

Van reên, zy stort haar gif, voort slinkt haar bol gezwel.

Doch, Argus, 't is vergeefs in al dit vuil te dabberen.
Neen; Hermes wil zich niet met oudwyfs pap beslabberen.

Want schoon hy van den put uws geests geen einde ziet,

[p. 11]

 

't Is modder, Argus, en in 't minst de diepte niet:

 

Des moet der Joodenvloek het dier den nek verkrachten,

 

Dat eertyts u beschonk met inkt, papier en schachten.

 

Men geeft geen' zottebol dees wapes, vol gevaar;

 

Gelyk een Minne 't kind bewaart voor mes of schaar.

 

Doch heeft d'onwetenheit 't onkundig Big geworpen,

 

En kunt gy 't pennegif niet weder binnen slorpen,

 

Smoor in 't toekomende die roekelooze wulp

 

In zyn geboorteschulp;

 

Dan zal Manasse door berougetraan zyn feilen

 

Eerst zuivren, en het diep van medelyden peilen.

Ongeëisste Advizen worden zelden met dankbaarheit geaccepteert: dies, zoo Hermes het ongeluk heeft Argus te disobligeren, zal hy zich door verachting wreken.

Nam laureata Numae, fontesque habitamus eosdem
Et comite Egeria ridemus insania caepta.
Sulp. Satyr.

De Godinne Themis heeft onlangs een verzilverde star J.V. Doctoris, zoo men zegt, door de maligne influentie van een Ottomans Heulsapje zien verschieten: men sustineert dat de liefde daar van de causa movens is geweest. Weinig sujet is 'er om zich over de disorders van die hartstogt te verwonderen: want wat kan men anders van een Juffer, die uit zee geboren is, dan stormen en onweer verwachten? van een Smitsvrou, vonken en gloeiende kolen? van een Byzit des Oorlogsgodts krakkeelen en doodslagen? van Kupidos Moeder eene onverzadelyke Concupiscentie? Want alle Juffers zyn niet als de Poolsche Dames, waar van zeker Ambassadeur zeide, datze blanker waren dan hare sneeubergen, doch ook vry koelder; en dat hare conversatie hem meer dan eens eene langdurige verkoutheit had medegedeelt. Mulieres majore adeuntur periculo quam fructu, zegt Franciscus Xaverius, dat is, Daar is altoos meer gevaar dan vrucht van Vrouwen te wachten. Doch Hermes verzoekt dat Argus, die apparent diep in het Latyn verzonken is, dit niet vertaalt, Vruchten die gemeenlyk negen maanden groeien eer zy ryp zyn, en by Mama Eng..... te Amsterdam meer op de bedden dan tegen den muur geplant wierden.

[p. 12]

Onlangs had Hermes de eer van een consultatie van twee Midicinae Doctores, by te woonen, waar van de oudste uit het slekkenhuisje van den Apotheek in de parlemoere schulp van de geneeskunst was gekroopen: maar, helaas! hunne ordonnantien en sentimenten discordeerden meer dan de snaren van eene ongestelde luit, waar van men zegt, dat men dikmaals dat Instrument ziet stellen, doch zelden daar op speelen. De oudste condemneerde de Lydster, dewelke zoo zwak was dat zy geen once zyde kon optillen, tot den kelk des doots, Ipecacuanha het lethale Conditum van den Cortex Peruvianus, en een zieluitdryvend purgans. Doch als de Jongste, die meer medelyden voor de sexe betuigde, dat dootvonnis weigerde te onderteikenen, verliet de oude Rechter schielyk den zetelstoel van Radamantus, greep, door het toeknippen van Atrops scheer, eenige zilvere Ruiterpenningen (AElianus zegt, dat een Gans in stervensnoot altoos de pooten contracteert) en verdween zoo schielyk als de Prins **** die 's nachts zonder trommelslag d'Armée liet opbreken. Hoe waarachtig is het Puntdichtje van Ouwenus: de Doctoren leven by onze ziekten en de Advokaten by onze zotheden:

Ulceribus, Galene vales tantummodo nostris,
Stultitia nostra, Justiniane Sapis.

Hermes blyft by gebrek van papier gebrekkig omtrent de Aritmetique van de vier saizoenen van Argus, doch in de naaste verhoopt hy een gedeelte van zyne belofte te voldoen.

De Hermes wort uitgegeven, te Rotterdam by Joan Hofhout en Arnold Willis; Amsterdam Oosterwyk, Ratelbant en Rank; Haarlem van Lee; Leiden Langerak en Knotter; Haag vander Burg; Delf Boytet; Dort Outman; Gouda vander Kloes; Utrecht Charlois; Middelburg van Hoeke; Vlissingen Willegaarts; Goes Bakker; Z: Zee de Voogt; en Bergen op Zoom Overstraten.