De Rotterdamsche Hermes

[p. 5]

No. 2
Rotterdamsche Hermes.
Dynsdag den 17 Septemb. 1720.

Frange miser calamos, vigilataque praelia dele,
Qui facis in parva sublimia carmina cella,
Ut dignus venias haederis, & imagine macra.
J. Juv. Satyra-

HEt is eene onbegrypelyke rezolutie (zei gisteren een Heer tegens Hermes, die een jaarlyks inkomen van tienduizend guldens, benevens vier Officien bezit) dat een onbekende uit den draaikolk van een imaginair beterweten komt opborrelen, om de Hollantsche Republyk met wekelyksche Productien te dreigen, en de jammerschriften van een' gestabileerden Commentateur van de Kourant geleerde en mindere Zotten durft aantoonen: want, bulderde hy voort, speculatien van die natuur zyn gehaat of gevreest; gehaat van de reets gequetsten, en gevreest van die geene die zyne Yzerverkensschichten op het ligchaam hunner gebreken t'sidderende zien aansnorren. Vorders riep hy, dat het verstant geprofaneert wierd door het attaqueren van diergelyke zwakke Fortificatien; dat men dagelyks als uit den top van een' Libanons Ceder moest neerwaarts klimmen om een mager graspyltje of verzengd heibloemtje te vertrappen; dat 'er reets zoo veele instructive passagien tegens dat misbruik door verschrikkelyke Geleerden en monsters in zedelessen waren geallegeerd, dat..... dat het nutter was, die inbeelding als de sneeu van Benzoïn te laten

[p. 6]

uitwaassemen, dan een Eerzuil te fondeeren op de puinhoopen van windblazen en Grossiers een Fransch geduld; en, in Chimeerzalf. Ik heb, vervolgde hy, zonder de Lyftrauwanten van vier Offiçien, benevens de Zwitzersche Sauvegarde van tien duizend guldens, zoude ik u voor de vuist demonstreren, dat de ouderdom een groote avantagie in conversatie bezit: want dewyl de Man met de gryze manen, anders de Tyd genaamt, door de onbarmhartige trektangen van jaren alle myne Reliquien van St. Apollonia heeft uitgerukt, is het spraaklid onbelemmerd: en hoe minder dagen een gryzaard verwagt, hoe meerder hy van de prensente oogenblikken tragt te profiteren: dog boven alle verwagting, pauzeerde de vergulde Orateur. Waarop Hermes vrymoedig repliceerde, dat zyne argumenten waarschynelyk, dog geene waarheden waren: dat'er wel een aangename schynbloos op de schil van zyn Twistappeltje lag, dog dat het inwendig wormsteekig was; dat hy onlangs te Brussel iets had geremarkeerd 't geen zyne stelling krachtig favorizeerde, namelyk, dat, hoe veele waaghalzen van den bezeepten spriet, die de waterprys verbeeldde, in de vaart tuimelden, zulks nogtans de andere Competiteurs niet afschrikte, maar ter contrari vleugels byzette om die belooning te meriteren, het geen de Lukgodin, als een vrou die het met de jeugt houd, een jong borst liet toekomen. Dat die Tuimelaars hem voorkwamen als de Auteuren van den Rotterdamschen Saturnus, den Mensch ontmaskerd, Fabrikeur in Brieven, Schuitpraatje, Reizenden Momus, en diergelyke; maar dat Hermes zig aan het kwaad succes van zyne voorzaten geenzins stoorde; dat hy zig verbeeldde dat de Titel zelfs hem wel eenigzins zoude reconciliëren met de beide Sexen van het eerste fatsoen, wier eerelyk wonden, meest van voren, hy door de Chymicale Electuarien van zynen Arkadischen Jongeling, gelyk hem Palingenius in zynen Sodiak des Levens doopt, had weten te soulageren. En belangende het attacqueren van een zwakke Fortificatie, dat zulks geenzins applicabel was op den ontsaggelyken en tot de tanden toe doorgeleerden Argus, vermits die onversaagde Schryver, in spyt van dien zilten plas tusschen den Amstel en Groot Brittanje, dagelyks die drie Koningryken durfde affronteren: dat hy meer dan eens over de besneeude Alpen en steile Pireneën, als een andere Ikarus, door behulp van vreemde pennen had gevlogen; ja dat de Barriere tusschen den Leeu en de Lelyen,

[p. 7]

die Fransche bloemen, dewelke door een Messissippische Aurora schenen te ontluiken, voor den beet van zyne Ruspen of het zuigen van zyne Spinnekoppen niet konde bewaren; dat die verschrikkelyke Regtbank, de onvergeeffelyke Inquisitie, hem nooit had afgeschrikt de grofste zeeren van deszelfs Godsdienst met een roestige paardekam open te krabben, ja dat hy, als een gewone Krygsolyfant, de snuit en tanden van de vyanden afgewend, en zyne eige aanvoerders met stompe voeten had vermorsseld; en, als een gelubde Balkhaas, Katers en Katten verbeet, ja dat..... in 't kort (viel'er onze Offiçiant op in) zoo ik in uw plaats was..... en ik in d'uwe (brusqueerde Hermes) ik zoude, geplaatst op de hooge duinen van vier Offiçien, en op de Memfische spits van tien duizend guldens jaarlyks, als van een ongenaakbare hoogte, den Ytimon met de Konst zien kathalzen. Want niet..... en om dat hy niet is (zei de Podagreuze goude Tor) is hy alles.

De schaduwe was altoos de oudste Broêr van Niet.
Niet was in wezen eer de weereld zelfs was iet,

En hoefd nooit voor zyn eind te duchten.

Dog nimmer baard het Niet een' ware Wysgeer pyn,
Maar wel om 't minste deel van Niet te mogen zyn

Ziet men gedoemde veeltyds zuchten.

Wat zyn maagschap met de schaduw aangaat (hervatte Hermes dien text) zulks word abuzivelyk geallegeerd; want in declicate werkken, 't zy proza of vaerzen, moet altoos eene aangename en harmonieuze schakeering zyn van bevallige en instructive voorwerpen, waar van ik tot dato dezes geen schaduw in Argus heb bespeurd. Ik zie wel (zei de Ezel van Potosi) dat men geen' Tyd geeft aan Heeren van Digniteiten, dog (bromde hy vorders) dit zal ik u voor't laatste zeggen, om uwe Critiques tegens myn' vriend te vertrotzen, dat Argus begaafd is met een Fransch parool, Nederlandsche Vivaciteit, Yrsche geleerdheit, Schotte beleeftheit, Italiaansche openhartigheit, Engelschen eerbied voor vreemden, Deensch verstant, Geldersche Taalkunde, Spaansche uitvoerigheit, Brabandsche welsprekenheit, in 't kort een compleete potpouri of Spaansche Ollio van alle die ingezulte deugden. Hierop ontfing Hermes een geforceerde sa-

[p. 8]

luade, en myn Heer stak af, terwyl Hermes in een diepe verwondering bespeculeerde, hoe die man, overladen met vier Offiçien, waar mede men vier eerlyke of oneerlyke persoonen had konnen voorzien, nog zoo lugtig marcheerde.

Onlangs waren alhier twee Vorstelyke personagien, de Prins Illa Cadego en de Princesse Toschea Stoga, volgens haar qualiteit in den Stads Doele gelogeerd. De Princesse was over 't lyf gepiqueert als point de Marzeille. En als men hare Hoogheid met een groote submissie adverteerde, dat die Tapissery uitnemend heerlyk, dog niet genoegzaam verheven was, heeft de Prins belooft die met een Floridasche naald tusschen vel en vlees op te vullen.

Een jonge Dame, welke onlangs aan een' bejaarden Zondaar door den Gordiaanschen Echtknoop was vastgehecht, heeft, uit een teêrheit van conscientie, het huwelykskoningryk tegens eene vrye Republyk verwisseld. Zy was uit Roomsche ouders gesprooten, en sustineerde uit dien hoofde dat zy altoos Catholyk, dat is, Algemeen moest blyven.

Toekomenden Vrydag zal Hermes de eer hebben van zynen Lezer eenige remarquesover verscheide civile perioden van den Argus te communiceren, benevens eene schets van zyne verdeeling.

'k Zal tragten om dien man iets naar den mont te kooken.

Die vrientschap komt heel onverwacht.

't Is zoo: doch had die Knaap van elk geen kwaat gesproken,

Geen Hermes had om hem gedacht.

De Hermes wort uitgegeven, te Rotterdam by Joan Hofhout en Arnold Willis; Amsterdam Oosterwyk, Ratelbant en Rank; Haarlem van Lee; Leiden Langerak en Haak; Haag Wed: Bouquet en vander Burg; Delf Boytet; Dort Outman; Gouda vander Kloes; Utrecht Charlois; Middelburg van Hoeke; Vlissingen Willegaarts; Goes Bakker; Z: Zee de Voogt; en Bergen op Zoom Overstraten.