|
| |
Hoe Amand bewijst exemple van gherechticheden den rechters hoe si
leven souden.
5410[regelnummer]
Daer Sente Amand met ziecheden was,
In sinen clooster, sijt seker das,
Bevaen eenen langhen stont,
So quam tote hem, makic hu cont,
Selve die coninc van Vrankeryke,
Ende visenteerdene vriendelike,
Ja, ende versochte an hem raet,
Om hulpe van der kerstinen staet,
Ende ooc goede liede mede
Versochtene met grooter ootmoedicheden
5420[regelnummer]
Beede van clergyen ende leeke heeren
Door dat si vroescip wilden leeren
Naer hem, ende waren si in eenighe sake
T'onrusten ende t'onghemake,
Dat claeghden sy hem met woorden snel,
Ende hi trooste se dan so wel
Dat si haer dooghen al vergaten,
Ende stelden hem in rechter maten,
So dat hi voort an by desen
Te bet in rusten moesten wesen;
5430[regelnummer]
Ende quam eenighe sake te voren,
Daer castiement moeste toe behooren
Van eenighen persoonen, die ontboot hy,
Ende seide hem exemplen, daer hy by
Verkeerde, ende beterde sijn leven,
Ende moeste hem voort an in duechden gheven,
| |
| |
Door die castigacie die hem gaf.
Nu hoort een exemple hier af
Hoe dat een man was in moghentheden,
Ende bailliu te Pevele in die stede,
5440[regelnummer]
De welke was so fel een man
Datter gheen ghenade bleec an,
Ende dat ontfaermicheit al bloot
Bi hem bleef in grooter noot,
So dats voor Amande, den heere,
Quam sonderlinghe claghe seere
Van den ghemeenen volcke algader,
Ende doe ontboot die helighe vader
Den bailiu, dat hi commen soude,
5450[regelnummer]
Die wethouders van der stede,
Ja, ende die hilden moghenthede
In hem boven anderen lieden
Dede hi daer ooc ontbieden,
Dier alle vriendelike quamen,
Als sy sijn ghebot vernamen,
Ende als hi se alle heeft versien
Wert hi hem segghende mettien,
Ende biddende dat sy wilden hooren
Wat hi hem legghen soude te voren;
5460[regelnummer]
Daer seiden si: ‘Helich vader goet,
Wy begheeren Gods ootmoet
Te soukene ende den uwen mede,
Des willen wi doen in ootmoedicheden
Hu ghebot, ende so wat ghy ghebiet
Dat ne sullen wy laten niet.’
Als Amand dit hadde ghehoort,
Begonste hi dus sijn woort:
| |
| |
‘Broeders, om dat ghi up desen tijt
In moghentheden vercoren sijt,
5470[regelnummer]
Ende machtich boven ghemeenen lieden,
So willic hu in exemplen bedieden
Twee condicien, die in hu behooren,
Wildi met Christus sijn vercoren,
Ende van uwen hevenkerstijn sijn
Ghemint, welke doghet fijn
Met Gode meer es verheven
Ende gherekent dan in dit leven
Eenighe dinc, die men mach noemen:
In 't eerste poeint moetti vulcomen
5480[regelnummer]
Gherechticheit te bringhene voort,
In dat uwen hevenkerstin toebehoort,
Maer ontfaermicheit moeter bi staen
Sal men's van Gode loon ontfaen,
Ende 't een sonder dander en dooch niet,
Dies neemt exemple in 't bediet
Hoe dat ic dit proeven sal.
Ic segghe dat es doghet smal
Gherechticheit sonder ontfaermenesse
Voort te gane, des sijt ghewesse,
5490[regelnummer]
Want het recht tyrantscip toocht;
Ende ontfaermicheit niet en doocht,
Daer en es gherechticheit ooc mede,
Want het soude scinen sothede,
Dus radic dat elc voughe sinen moet
In dese twee condicien goet,
Ende die vaste ghevoughet te gader
So maechs hem God danken, onse vader;
Want ic wils hu exemple tooghen
Hoe ghi mooght kennen ongheloghen
| |
| |
5500[regelnummer]
Dat dese twee condicien in den man
Alle salicheit bewisen an
Up dat men se te gader hout vast,
Maer daer men se sceet daer eyst 't last,
Also ic hu mach tooghen wel
In parabolen van eenen exempel.
Ghi maect eenen prince ende eenen heere,
Die volc heeft dat mesdoet seere
Jeghen sijn ghebod, dies hi vergraemt,
Gherechticheit hem dan betaemt
5510[regelnummer]
Wel, dit es voor oghen ons allen,
Maer doet hi wrake te groot vallen
Sonder ontfaermenesse daer by,
So toocht hi dat verwoetheit sy,
Want gherechticheit te negheenen stonden
Of so ne hadde in hulpen ontfaen
Ontfaermicheit, die hare bistaen
Woude ende exemple gheven
Van der duecht in dit leven,
5520[regelnummer]
Ende ooc meerct in uwen moet
Dat ontfaermicheit niet en es goet
Boven maten, daer en sy mede
Altoos ghevought gherechtichede.
Dit so willic hu prouven hier:
Een heere, wies volc dat es so fier
Ende in quaetheden so verbout
Dat van den heere niet en hout
Huut der ontfaermicheit die sy kinnen,
Die hy draghet in sijn sinnen,
5530[regelnummer]
Ende laet se onghecastiet bi desen,
Dit mach wel rechte sotheit wesen,
| |
| |
Want si werder bi bedroghen,
Ende die heeren al ongheloghen
Also die blende leet den blenden,
So moet hemlieden te gader ghescien.
Nu hoort hier een exemple van dien,
Twi ic dese redene segghe,
Ende hu lieden voor ooghen legghe.
5540[regelnummer]
Ic segghe als een heere van machte,
Bi der ontfaermicheden crachte,
Gherechtichede laet te doene,
So wert die mesdadeghe so coene,
Ende so verbout in sijn quaethede
Dat hi ne scuwet in negheene stede,
Ende andre lieden, die dit sien,
Nemen exemple, ende volghen dien.
Dus werden si verloren oft in die pine
Bi der faeute, als 't es in schine
5550[regelnummer]
Van haren heere, door dat hi niet
Gherechticheit by maten pliet,
Dus ne eyst niet dan sothede
Ontfaernesse sonder gherechtichede.
Nu radic elken, die wille sijn vroet
Omme dese condicien beede te gader
In hem te hebbene, want God, die vader,
Den utersten daghe sal vulcomen
Sijn vonnesse, daer hi sal domen
5560[regelnummer]
Den mensche bi desen condicien twee,
Dies neemt exemple dat hem wee
Wert, die se hier niet en houden,
Ofte verachteren, bi haren scouden,
| |
| |
Ende ooc moghdi wel weten
Dat elken mensche wert ghemeten
Sinen loon, also hi hier leeft,
Want dies Scriftuere orconde gheeft.’
Als sente Amand, moghdi verstaen,
Dit sermoen hadde ghedaen,
5570[regelnummer]
Seide hi voort met woorden snel:
‘Elc van hulieden prouve wel
Wien dat dese redene ane gaet,
Ende dat hi voort in duechden staet
Door mine bede, dies biddic hem,
Want Gods gracie sonder lem
Sal te meer in hem ghedien,
Wille hi na dese parabolen sien.’
Die goede lieden, die dit hadden ghehoort
Spraken met ootmoede dese woort:
5580[regelnummer]
‘Helich vader, ghi raet ons seere
Ons profijt, dies onse heere
Ons cracht moet gheven in 't vulcomen.’
Ende daer hebben sy orlof ghenomen
Vriendelike an den helighen heere,
Maer die bailiu, die bat seere
Den goeden man, dat hi woude
Over hem bidden, want hi soude
Voort an betren sine mesdaden,
Ende an Gode roupen sine ghenade,
5590[regelnummer]
Want hi besculdicht kende hem
Dies hi daer hoorde, dat ware lem.
Dus heeftene Amand bekeert daer,
Ende hi wert daer naer voorwaer,
Gherechtich ende ontfaermich mede
Up sinen evenkerstin t'elker stede,
| |
| |
Ende leedde een goet leven toten hende,
Also moette ons God gracie toesenden,
Want ten hen de goeden fijn
Moet by gherechticheden gheprijst sijn.
|
|
Auteursrechtvrij