|
| |
Hoe dat Amand verbat eenen man, die hemselven verhinc, dat hi weder
levende wart.
Na dat Amand, sijt seker das,
Van Parijs ghesceeden was
Van Daghobeert, den coninc vercoren,
Als ic hu seide hier te voren,
Ende in sinen clooster quam,
Daer men sijns grooten waer nam,
Als 't recht was door sine helichede.
Soo was te Pevele in die stede,
Dat Sente-Amands heet nu ter tijt,
4730[regelnummer]
Een wilt gheselle, dies seker sijt,
Die plach te drinckene, te dobelen mede,
Ende te antierne menighe sede,
Die onribele was ende quaet,
Als 't hem mesginc, dat verstaet,
Plach te zweerne menighen heet
Ende beval hemselven ghereet
Den viant ter menigher stont.
Up eenen dach makic hu cont
Hadde dese gheselle verdobbelt al
4740[regelnummer]
Dat hi hadde groot ende smal,
| |
| |
Dies wart hi herde quaderhande,
Ende zwoer heede ontamelike,
Ende vloucte Gode doorperlike,
Ende sijnder liever moeder Marien,
Ende alle Gods helighen ghinc hi verspien,
Ende vloucken in siere verwoetscip groot,
Dickent weinschede hy hem doot,
Hem en rochte niet hoe dat quame
In deser onverduldicheden
Was hy lange, ende seide:
‘Viant, comt ende neemt mi 't leven,
Ic wille di siele ende lijf upgheven,
Dat ic leve, dat is mi leet.’
Die viant, die altoos ghereet
Es den mensche te sine by,
Als hi in quaden poeinte sy,
Ende pijnt altoos hoe hy mochte
4760[regelnummer]
Den mensche bringhen in 't ghedochte
Dat hi hemselven dooden soude,
Om te hebbene in sijn ghewoude
Die ziele van den keytijf,
Die hemselven name 't lijf,
Want scriftuere doet ons bekant,
Die hemselven willender hant
't Lijf neemt, in eenigher hueren,
Dat in grooter avontueren
De siele es, verstaet dat wel;
4770[regelnummer]
God weet alleene ende niement el,
In sine macht heeft hijt bevaen.
Nu wilt van desen man verstaen,
| |
| |
Die in onverduldicheden groot
Ende dickent weinschede om die doot,
Doch dat die viant daer toe brochte
Dat die man hemselven cnochte
Omtrent die kele eene line,
Ende verhinc hem, dats waerheit fine,
In die camer, daer hi te slapene plach.
4780[regelnummer]
Des morghens als 't was scoon dach,
Ende meer dan priemen leden was
Quam in die camer, sijt seker das,
Een joncwijf om dat so maken woude
Sijn bedde, ende also houde,
Sach so hanghen den keytijf,
Die verlooren hadde 't lijf,
Ende was verstorven ende cout.
't Joncwijf dreef groot onghedout,
So riep: Helpe! wat so mochte;
4790[regelnummer]
Den lieden het groot wonder dochte,
In die camer dat si quamen
Daer sy den keytijf vernamen,
Die hemselven hadde vermoort.
't Gheruchte rees al duere die poort
Soo dat een sijn oom vernam,
Die stappans ter stede quam
Ende sach datter was ghesciet.
Harde zeere hi hem mesliet,
Hine wiste wat laten noch bestaen,
4800[regelnummer]
In grooten rouwe was hy bevaen,
So waren alle die lieden mede,
Die welke die waren binder stede,
Want 't folc was doe vele herteliker,
Dan het nu es ende vriendeliker,
| |
| |
Dies wilt herde wel ghetrouwen
't Folc was met allen in grooten rouwe
Als haren evenkerstin yet messchiede,
Maer nu sijn so verkeert die liede
4810[regelnummer]
Dat siere lettel omme gheven
Al sien si hare ghebuere sneven,
Sy achten's lettel ofte niet.
Nu keeric weder daer ic 't liet
Tote Pevele in die stede,
Daer 't folc dreef groote zeerichede
Om den keytijf, in warer dinc,
Die hemselven so verhinc.
Nu was sijn hoem een man,
Daer vele duechden lach an,
4820[regelnummer]
Ende die Amande minnede zeere,
Kennesse hadde hi an den heere,
Ende plach dikent bi hem te sine
Omme te leerne die medicine
Jeghen die sonden fel ende quaet.
Dese man hadde groot toeverlaet
Up Amande, den helighen vader,
Ende peinsde dat hi al te gader
Sijn dooghen Amande soude doen verstaen.
Ten clooster waert es hi ghegaen,
Die sijn ghetiden sat ende las,
Ende ne wiste noch doe niet
Wat in de stede was ghesciet.
Dese man die quam aldare,
Ende viel neder met mesbare
Voor die voete van den helighen man,
Die hem vriendelike sprac an:
| |
| |
‘Broeder, wat es hu ghesciet
Dat ghi drivet dit verdriet?’ -
4840[regelnummer]
‘Ic hebs in 't herte grooten deeren,
Helich vader, nemmermeere
Sone maghic te rechte blyscip tooghen,
Niement en mach mi verhooghen
Die levende es up eerderyke,
Ic hebbe verloren jammerlike
Mijns broeders kint, die hem 't lijf
Selve heeft ghenomen als een keytijf,
Ende verhanghen met eender line,
Dies ic dooghe so zware pine,
4850[regelnummer]
Sulc jammer ende sulc bitter seer,
Ic ne waens ghenesen nemmermeer.’
Als Amand verstond die sprake,
So wert hi zeere t'onghemake,
Ende wert weenende bitterlike;
Doe sprac hi wel vriendelike
Tote den man, die voor hem stoet:
‘Lieve vrient, dwinct uwen moet
Ende danct Gode van allen saken,
Wilt hu niet onverduldich maken,
4860[regelnummer]
Al es in deser manieren doot
Gods ontfaermicheit es so groot
Dat se niement can ghegronden,
Ic hope dat de siele ontvonden
Den viant wert te deser stede,
Ende ic salre vooren doen ghebeden,
Als ic best can an onsen heere
Dat die ziele ten helschen zeere
Niet wert ghewijst bi Gods gratie,
Ende ghi sult doen uwe oracie
| |
| |
4870[regelnummer]
Met neerensticheden hoodmoedelike,
Dat onse Heere van hemelryke
Dus ghinc die man met Gode vercooren,
Die goede Amand, dat es waerhede,
Alleene in sine heymelichede,
Ende viel in bedinghen daer,
Te onsen Heere, met herten claer,
Met hopen ende met gheloove vulmaect,
Hy seide: ‘Heere, ghi die braect
4880[regelnummer]
Die banden van den tormenten groot,
Daer ghi om leet die bitter doot,
Ende so smertelike torment,
Dat noynt tsghelijcs was bekent,
Sonne, mane ende alle figueren
Verkeerden alle in haer natueren
Van anxenen ten selven tiden,
Die ghi den torment moest liden,
Die eerde bevede, die sterren braken,
Als ghi die bittere doot moest smaken,
4890[regelnummer]
Ende hu gheest huten lichame sciet,
O heere! die weet al dat ghesciet,
Hu biddic huut uwer ontfaermicheden
Dat ghi hu gracie te deser stede
Nu wilt laten descenderen,
So datter hu loon in moete meeren,
Ende kerstinhede in moete sijn verstijft,
Dat seere cranc noch ter tijt
Onder 'tfolc es hier omtrent.
Heere, doet desen volcke bekent
4900[regelnummer]
Met sulken teekine dat ghi sijt
Almueghende in alder tijt,
| |
| |
Ende hu negheene dinc en es te groot,
Tooghet an desen man al bloot
Dat hu gheene dinc en es te zwaer,
Ende sulke miracle openbaer
Datter in ghelooft sy uwen name.’
Dede te Gode die helighe Amand,
Met opender herten, si hu becant,
4910[regelnummer]
Staerc van ghelooven goet.
Nu hoort hoe God bi siere ootmoet
Te kennene gaf sine moghenthede
Door des goeds Amands bede.
Als het quam omtrent vespertijt,
Die man, de welke seker sijt
Hem hadde verhanghen voor middernacht
Van Gode dat hy sprac aldus:
‘Ghebenedijt si die heere Jhesus,
4920[regelnummer]
Die mi bi siere ontfaermicheden
Ghequijt heeft van der deemsterheden,
Daer ic toe hadde moeten behooren,
Maer die helighe man vercoren,
Amand, die heeft verbeden mi,
So dat ic weder levende sy,
Die verstorven was ende cout;
Ghelooft so si hu dusentichfout
Die helighen name van Jhesus Kerste,
4930[regelnummer]
Heeft bejaegd met siere bede
Jeghen die helighe drievoudichede.’
Als men den man dus spreken hoorde,
Van wondere hem menich mensche scoorde,
| |
| |
Ende vraeghden den verhanghenen keytijf,
Of hy noch in hadde lijf.
Hi seide: ‘Ja ic, dat heeft ghedaen
Amand, nu wilt om hem gaen,
Ende segghet hem dat hi comme hier,
4940[regelnummer]
Hout mi so vaste ghebonden nu,
Dat mi niement, dat segghic hu,
Verlossen mach dan hi alleene,
Mids Jhesus hulpe van Nasareene,
Die mi bi siere ontfaermicheden
't Lijf heeft verleent bi Amands bede.’
't Folc vergaderde by grooten hoopen,
Ende sijn ten clooster waert gheloopen
Toot in die celle daer Amand lach
In sine bedinghe; als hi sach
4950[regelnummer]
't Folc incommen by sulken scaren
Stont hi up al sonder sparen,
Twy dat si daer alle quamen.
Si seiden: ‘Vader, wy commen toot hu
Dat ghi sout willen commen nu
Tote den man, die hem verhinc,
Want by uwer bede sonderlinc
Heeft hy weder 't lijf ontfaen.
Nu wilt tote hem daer met ons gaen,
4960[regelnummer]
Ende ontbintene, ende lostene mede,
Want niement dan ghi hebbes moghenthede;
Dat sprac hi selve metter mont.’
Seide hijs Gode lof ende danc,
Ende ghinc sonder letten lanc
| |
| |
Ter stede daer die man hinc.
't Eerste hine sach, also varinc
Spronghen die linen al ontwee,
Ende die viant lude scree,
4970[regelnummer]
Ende vlooch henen daer hy boorde.
't Folc dat dit sach ende hoorde
Knielde neder up die eerde,
Ende riepen: ‘Vader van grooter weerden,
Helich Amant, met Gode ghemint,
Ons allen so es wel bekint
Dat ghy met Gode wel zijt ghehoort;
Dese man, die hier hinc vermoort
Dat hi hemselven hadde ghedaen,
Heeft bi uwer bede ontfaen
4980[regelnummer]
Sine ghesonde, nu ter tijt.
Ghelooft, ghedanct, ghebenedijt
So si die heere, die hem dat leven,
Om uwen wille heeft ghegheven.’
Amand sprac: ‘Ghi lieden ghemeene,
Lovet Jhesus van Nasareene,
Ende Marien, siere moeder mede,
Die huut siere ontfaermichede
Hu dese miracle hier laet scouwen,
Hebt vulmaectelic betrouwen
4990[regelnummer]
Up hem, hine sal hu niet faelgieren,
Ende wilt hu leven voort bestieren,
In duechden sonder twifelinghe,
Hi sal ten besten al hu dinghen
Altoos keeren, hout hu daer an.’
Doe quam tote Amande die man,
Die verlost was van der doot,
Ende sprac met ootmoede groot
| |
| |
Sine biechte met berouwenessen,
Met vrayen gheloove, met goeder kennessen,
5000[regelnummer]
Ende ontfinc penitencie daer.
Men seghet dat hi daer naer
In den clooster dabijt an dede,
Ende daer toe sijn oom oec mede,
Ende storven beede helichlike,
Ende Amand van duechden ryke
Was in sinen clooster mede,
Daer hi menich sermoen dede,
Ende staercte 't folc in 't gheloove zeere.
In 't hende wert die helighe heere
5010[regelnummer]
So cranc dat hi faelgieren begonste,
Doch huut goeder jonsten,
Die hi drouch ten volcke ghemeene,
So dede Amand, die bisscop reene,
Den volcke te wetene dat hi soude
Collacie houden, wie dat woude
Daer commen, hi mocht se hooren,
Want die helighe man vercoren
Gaf hem te kennene dat hi daer naer
Nemmeer wane prediken, want so zwaer
5020[regelnummer]
Waren hem sijn leden, ende so cranc
Dat hijt moeste laten an sinen danc.
|
|
Auteursrechtvrij