Leven van Sinte Amand, patroon der Nederlanden. Dichtstuk der XIVe eeuw

Hoe een coopman was bescermt van eenen cruce jeghen sine viande, mids eenen ghebede dat hi t'segghene plach.

Het gheviel eenwaerven dat

Dese man soude varen t'eere stad,
Met sinen goede in coopmanscepen,
Daer wart die viand so begrepen

[p. 120]

 

In nide up hem, so dat hi toebrochte

 

Dat menne omme te doodene soochte

3680

Van sinen vianden, die na hem quamen

 

Ghereden, ende als si vernamen

 

Dien man, rydende voor hem daer,

 

Trocken si alle die zweerde baer,

 

Om den man te nemene 't lijf,

 

Ende si seiden: ‘Hoordijt, keytijf,

 

Hu leven dat es nu ghedaen,

 

Ende mettien so souden si slaen

 

Up den man, ende nemen hem 't leven,

 

Maer ons Heere, hi heeft ghegheven

3690

Den helighen Cruce sulke macht,

 

Dat wederstond der gheenre cracht,

 

Die met nyde waren bevaen,

 

Ende den man wel waenden slaen,

 

Ende dit was in deser wise,

 

Dat 't helighe Cruce van grooten pryse

 

Daer quam staen voor den man,

 

Ende maecte recht een ghespan

 

Dattene bescermde an elke syde;

 

Maer een wasser so vul van nide,

3700

Dat hi eenen slach toebrochte,

 

So dat hi 't helighe Cruce gheroochte,

 

Also hi den man waende slaen,

 

Ende mettien so es ghegaen

 

Huten Cruce een vlamme so groot,

 

Daer die man bi in sulker noot

 

Wert, dat hi niet mochte sien,

 

Ende alle die paerden worden mettien

 

Vluchtich, ende liepen met haren heere,

 

Die seere waren buten keeren,

3710

Ende al 't henden van grooten vare,

 

Ende die man die voer van dare,

[p. 121]

 

Met sinen ghesellen, sonder grief,

 

In sijn behoud, ende dien lief

 

Hadde dat was Sente Amand,

 

Die dit verhiesch, ende heeft ghesand

 

Om hem, ende sine ghesellen mede,

 

Die daer quamen wel ghereden,

 

Daer so heeft hi claer verstaen

 

Hoe die zake was vergaen,

3720

Ende dat Cruce hem halp ter noot,

 

Ende bescermde van der doot,

 

Bi der gracien van den ghebede,

 

Dat hi alle daghe dede,

 

Daer so heeft de goede Amand,

 

Om die wederpartie ghesand,

 

Ende maecte daer een goet acoort,

 

So dat si bleven ghevrienden voort

 

Eewelic, vaste ende ghestade.

 

Voort dedi bi Gods ghenade,

3730

Dat die man, die daer te voren,

 

Sinen oghen hadde verlooren,

 

Bi den lichte des Crucen goed

 

Wert siende, ende hi sochte oetmoed

 

An Gode, onsen lieven Heere,

 

Ende wrochte voortan bi rade seere,

 

Bi Amande, den helighen man,

 

Die in lanc so meer gracien wiesen an.