Limburgsche legenden, sagen, sprookjes, en volksverhalen. Deel 1

Wijnand van Elsloo. (1180.)

Te Elsloo leefde weleer een vrome man, die zich Wijnandus noemde. Eensdaags verliet hij zijne woonplaats en vertrok met vele andere lieden uit den omtrek als pelgrim naar het Heilig Land. Nadat zij het doel hunner reis bereikt en al de door de voetstappen van den Zaligmaker geheiligde plaatsen bezocht hadden, wilden zijne gezellen op Paaschdag, na mis gehoord te hebben, naar huis keeren. Maar Wijnandus zeide: ‘Broeders, het betaamt niet dat wij vandaag vertrekken; het is beter dat wij dezen gedenkwaardigen dag in rust doorbrengen, de kerkdiensten godvruchtig bijwonen en onze reis tot morgen verschuiven’.

Edoch, zijne vermaning bleef onverhoord. Zijne makkers verlieten dien dag Jeruzalem, en Wijnandus bleef alleen terug. Hij woonde de HH. diensten bij en trad zijne reis niet aan voor 's anderendaags.

Middelerwijl hij nu den volgenden dag de terugreis aanving en met verhaaste schreden zijne landgenooten trachtte bij te komen, werd hij door eenen ruiter, die een zeer eerbiedwaardig persoon scheen te zijn, ingehaald. - ‘Mijn goede vriend’, zeide de ruiter, na hem vooraf vriendelijk gegroet te hebben, ‘hoe komt het, dat gij alleen reist? Werwaarts was uwe reis?

‘Ik ben pelgrim en kom van Jeruzalem’, antwoordde Wijnandus en vertelde hem onbewimpeld en omstandig het voorgevallene met zijne reismakkers. De ruiter over deze vrome han-

[p. 151]

delwijs bewogen, zeide: ‘Kom, ga achter op mijn paard zitten, wij zullen tezamen reizen en uwe makkers weldra voorbijstreven’. Wijnandus nam dit aanbod onder dankbetuiging aan en kwam op dienzelfden dag, na eenige uren te paard gezeten te hebben, in begeleiding van zijnen ruiter te Elsloo aan.

Toen Wijnandus van het paard gestegen was, zeide de ruiter: ‘Weet gij ook, goede vriend, waar gij nu zijt?’ Wijnandus antwoordde: ‘Deze omstreken zijn mij zeer wel bekend, maar wat met mij gebeurd is, kan ik niet begrijpen’. - ‘Gij hebt Christus de eer gegeven, die hem toekomt, Hij heeft uwe godsvrucht erkend; daarom werd ik gezonden om u naar huis te voeren. Ziehier uw dorp en ginder uwe woonplaats; ga, en verhaal uwen vrienden de wonderheden van God, die gij ondervonden hebt.’ De ruiter sprak en verdween.

Toen de lieden van Elsloo Wijnandus nu terugzagen en vroegen: ‘Wijnandus, waar zijn uwe gezellen?’ antwoordde hij: ‘Vandaag nog was ik te Jeruzalem; zij hebben mij achtergelaten, maar ik ben hen op eene wonderbare wijs voorbijgestreefd en nu ben ik reeds hier’. - Zijne buurlieden echter geloofden hem niet en zeiden: ‘Deze grijsaard raaskalt’.

Daarom voorspelde hun Wijnandus, onder ingeving des hemels, drie zaken, die ter gelegenheid van zijnen dood en begrafenis te Elsloo zouden voorvallen.

Ten eerste, dat, wanneer hij met de HH. Sacramenten zou bediend wezen, de begeleiders van den priester naar Meers (gehucht van Elsloo, waar Wijnandus woonde) terugkeerende, eenen engel zouden ontmoeten, die naar Elsloo trok om hem te overluiden. Deze lieden verhaalden inderdaad, dat hun bij die gelegenheid een ruiter was ontmoet, in witte zijde gekleed en bovennatuurlijk schoon en glanzend van aanschijn, die naar Elsloo reed.

Ten tweede voorzeide hij, dat, wanneer de hemelsche gezant de doodsmaar zou afgeluid hebben, de klepel der klok in Orientshof, eene weide naast de kerk, zou vallen. Ook dit gebeurde en sedert dien tijd werd voormelkde lok uit achting voor den vromen pelgrim niet meer getrokken.

Zijne derde voorspelling luidde, dat zijn graf zou rozen dragen. Dit laatste wonder duurt op den dag van heden nog voort en wordt jaarlijks in den tuin der pastorie, waarvan thans de rustplaats van Wijnandus deel maakt, hernieuwd. De nieuwsgierige lezer kan zich desnoods te Elsloo bij den weleerw. heer

[p. 152]

pastoor overtuigen of het graf van Wijnandus niet den schoonsten en best onderhouden korf maand- en bengaalrozen der geheele weem van Elsloo draagt.

Om verder de spotternijen zijner naburen te ontvluchten, ondernam Wijnandus met het geld, dat hem van zijne reis naar Palestina was overgebleven, eene bedevaart naar St. Jakob van Compostel in Spanje, en was reeds in Elsloo terug, voordat zijne gezellen van Jeruzalem kwamen. Weldra echter waren ook deze te huis gekomen en het wonder, dat Wijnandus overkomen was, werd op eene dubbele wijs bevestigd, te weten: door de pelgrims, die hem op Paaschdag te Jeruzalem hadden gelaten en door de huurlieden, die hem den volgenden dag te Elsloo zagen.

Jos. Habets.