Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Pilaar]

PILAAR, pijler, z.n., m., des pilaars, of van den pilaar; meerv. pilaren. Verkleinw. pilaartje. Bij Kil. pijlerne. Eene ronde of hoekige zuil van steen of hout, welke, het zij gansch en al op zich zelve staande, het zij grootendeels in eenen wand betrokken, voor het bovendeel of de zoldering van een gebouw ten steun verstrekt: op hoe vele pilaren rust het dak van die kerk? In dien voorgevel ziet men twaalf pilaren van de Korintische bouworde. Daar schuilt hij

[p. 63]

achter den pijler van het hof. Vond. Figuurlijk worden voorname voorstanders van het eene en andere deszelfs pilaren, of sieunpilaren genoemd: erkent voor den pilaer der vrijheid. Moon. Zamstell.: pilaarbijter, een huichelaar, die uit geveinsden eerbied de pilaren van eene kerk gestadig kust, of die uit bijgeloovigheid altoos in de kerk zit. Vrouwel. pilaarbijtster: een baghijne, een pijlaarbijtster. Clare Spieg, - pilaarhoofd, anders kapiteel, pilaarkap, pilaarschaft, pilaarvoet, enz

Pilaar schijnt even zeer als het hoogd. pfeiler, neders. piler, eng. pillar, ital. piliere, fr. pilier, sp. pilar, zweed. pelare, wallis. piler, boh. pilir, pool. filar, en lat. pila, van het gr. πυλη af te stammen.