Beschrijuinghe vande Vriesche zyde, beyde Eemssen, de Weezer, ende Schoballich.
EErstlijcken die op de Weezer wil zeylen die loope Wrangherooch aen op neghen vadem, ende wachte hem voor de wester Weezer die dicht by Wrangherooch in gaet, ende van daer n.o. tot dat ghy vint de wterste ton, dan sal Menser van v ligghen z.z.o. ende Menser-Kerck (ligghende in Vroukens landt) is een platte Kerck. Vande eerste toe totte vijfste ton is de rechte cours al meest oost, ende o. ten n. ende aen de vijfde tonne voors. sal dan Menser z.z. west van v sijn, gaet dan z.z.o. na de ton op die Maller, ende alsdan z.o. na de ton opt cours. Voort na de ton op Bolsserzijl is de cours z.o. ten z. ende als ghy de ton om sijt, soo sedt v courts zuyden na westlant; daer staen twee baken, ende is aldaer goede rede voor eenen westen wint. Item t'eynden vant Roode sant machmen ouer slaen in die Jae, want daer leyt een ton tusschen den Hooghen wech ende t'Roode sant.
Item om die Ooster Eems in te zeylen, die strect by Borckomer riff in o.z.o. Maer die van oosten comt die sette Borckomer toren z. ten o. van hem, ende loope soo aen den strandt van Borckum op vier oft vijf vadem, ende zeyle alsoo lancx de strant tot dat den toren z.z.w. van hem comt, ende wijcke dan ouer na Juest toe: alsdan ismen binnen dat Riff, ende men mach aen t'voors. Riff niet misdoen. Ende alsmen om den hooghen horn (t'welck d'Oosteynde van Borckum is) comt, so crijchtmen hooge sanden aen beyde sijden, ende aen de west zyde staen al baecxkens daermen dan van baken tot baken in zeylen mach, ende soo langhe als noorder toren niet en comt aent Eeylant, so en is gheen quaet in die Ooster Eems. Maer als noorder toren aent Eylant vande Bant comt, so is daer een plaet genaemt de Conincxplaet, maer hout de westzyde van bake tot baken, tot Pelsemer wat toe, soo moecht ghy niet misdoen.
Item om de Wester Eems in te zeylen, so sedt den bos z. ten o. ende dat westeynde van Rottum z.o. van v, ende sedt de Capen ouer een, ende seylt alsoo langhe tot dat ghy aen de wterste ton comt daert ses vadem diep is. Vande wterste tot de tweede ton ist o. ende o. ten n. ende leyt op leech water op vier vadem, zeylt dan voortaen oost na de derde ton die met leech water op vijf vadem leyt, ende alsdan tot de twee ander tonnen oost ten zuyden ist diep ses vadem, ende wert altemet dieper tot seuen oft acht vadem tot Huberts plaet toe, ende streckt al meest by het Riff lancx o.z.o. tot Borckum toe. Van Borckum tot die Ransel ist z.o. ten o. Vande Ransel tot de ton op de Ruyt ist o.z.o. ende aen de westzyde staen dan dry bakens. Vande ton op de Ruyt tot Emshoren ist o.z.o. ende tusschen beyde staen twee bakens, ende om Emshoren drayet altemet op z.o., z.z.o, z. ende ten lesten z.z.w. na Groeningherlant toe doort nauwe, daer oock aen de Westzyde dry bakens staen, streckende voorts z.o. ende o.z.o. by Groeningher landt lancx, om op die Paep niet te zeylen, dwelck dweers van Delffzijl af leyt, ende met leech water bouen is, ende alsmen binnen Farmersom is, soo slaetmen ouer nae Knock toe om Reyderzant niet te onderzeylen, ende zeylt dan by Embdelant lancx op twee cabels lengte tot Lueghen toe. Ende By Cnock is die Ree voor schepen die wt willen wesen.
Item om die Schobbalch in te zeylen, daer ligghen twee tonnen int gat, streckende lancx de Paerdemerct, ende men sedt die Capen op Schimlickooch ouer een, ende loopt soo by de Paerdemerct lancx van d'een ton totter d'andere, tot datmen comt aen de strant van Schimlickooch, ende gaet dan in z.z.w. ende draeyt alsdan z. ende ten lesten z.z.o. op tot die banck toe, ende gaet voortaen na het diep tot Groeninghen toe zuyt o. ende na Doccum zuyden: Ende daer gaet oock een gat van by oosten in by Schimlickooch lancx, instreckende z.w. tot binnen de Capen van Schobbalch. Item Borrendiep gaet by der Schellinghe in op dry oft vier vadem, men laet Borren Rijff aen backboort, ende gaet al meest oost, ende oost suydt oost in tot aen t'Voetsandt van Amelandt.
De hanteringhe van dese Landen is niet al te groot. Vande Weezer comen sommighe Greynen, dan van Oudenborch (daer in Bremen de Hoofstadt is) veel Bremer Bieren, Cromhout ende anders. Tot Embden is veel Zeevarende handelinghe: Maer wt Groeningher ende Vrieslant comt de meeste Boter, Kaes, Speck, Garst, Boonen, Erweten ende dierghelijcken in sulcker menichte dat de Nederlanden, ende Duytslandt bycans daer van onderhouden ende ghespijst worden, tot groot gherief ende vervullinghe vande aerme ghemeynten.
Auteursrechtelijk beschermd
